kayhan.ir

کد خبر: ۲۱۷۸۴۰
تاریخ انتشار : ۰۳ خرداد ۱۴۰۰ - ۲۱:۴۴

همه چیز درباره ارزهای مجازی از شگردهای کلاهبرداری تا پشت‌پرده نوسانات

 

اقدامات رسانه‌ای و تبلیغات پررنگ و لعاب در جهت متقاعد کردن افراد ناآگاه برای ورود به بازار ارزهای مجازی کم نیست؛ حال آن‌که مخاطرات بازار مذکور به مراتب بالاتر از پیامدهای سقوط بورس ارزیابی می‌شود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم؛ رمزارز، ماینینگ، ارز مجازی، رمزنگاری و درآمد دلاری؛ واژه‌هایی که اغلب سرمایه‌گذاران خرد و کلان به گوششان آشناست و با اخبار ضد و نقیض درباره مزایای سرمایه‌گذاری در این حوزه در مقایسه با روش‌های مرسوم سرمایه‌گذاری مواجه شده‌اند.
اقدامات رسانه‌ای و تبلیغات پررنگ و لعاب هم در جهت متقاعد کردن افراد ناآگاه برای ورود به بازار ارزهای مجازی با هر بودجه و هر سطح از شناختی به این پدیده کم نیست؛ از تبلیغ برای «اجاره ماینر» تا «ماشین پول‌سازی» و «درآمد رویایی قطعی». اما ماجرا آن‌طور که وانمود می‌کنند، پیش پا افتاده و بدون مخاطره نیست!
کرونا و استقبال از ارزهای مجازی
بیش از یک دهه از عرضه بیت‌کوین به‌عنوان نخستین «ارز مجازی نامتمرکز» و یک ابزار پرداخت نوین به موازات پول‌های رایج کشورها می‌گذرد. اما 10 سال بعد و پس از سرایت بحران کووید-19 به اقتصادهای کوچک و بزرگ، تمرکز بر استخراج، معامله و ذخیره انواع ارزهای رمزنگاری شده افزایش یافت. کارشناسان معتقدند، ابهام درباره احیای اقتصاد جهانی در پساکرونا، توجه خانوارها به پس‌انداز با وخامت اوضاع اقتصادی، صعودهای شارپی قیمت برخی رمزارزها، بی‌اعتمادی به نهادهای مرکزی و رونق کسب‌وکارهای مجازی، موجب افزایش استقبال از این بازار مالی پرحاشیه شده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد، در ایران نیز با وجود این‌که کماکان پس‌لرزه‌های سقوط بورس، فضای اقتصاد را دربر گرفته، به موازات افول بازار سرمایه، استقبال از بازار رمزارزها شدت گرفته، با این تفاوت که مخاطرات بازار مذکور به مراتب بالاتر از پیامدهای سقوط بورس بوده و اغلب سرمایه‌گذاران از این ریسک‌های مضاعف بی‌اطلاعند!
رابطه علت و معلولی تبلیغات
و سرمایه‌گذاری رمزارز
با این وجود، رشد قارچ‌گونه شرکت‌های فعال در حوزه رمزارز و تبلیغات گسترده سرمایه‌گذاری در این بازار یک رابطه رفت‌وبرگشتی با تقاضای سرمایه‌گذاری در آن شکل داده است؛ به‌گونه‌ای که با وجود رفع نیاز مخاطب از سوی رسانه‌ها، عطش سرمایه‌گذاری هیجانی در این بازار پیچیده را دوچندان کرده است. مسئله‌ای که نیاز به نظارت بر محتوای پیام‌ها در فضای رسانه‌ای کشور را بازگو می‌کند. مقایسه مجدد بازار ارزهای مجازی با شرایط بازار بورس در روزهای اوجش، حاکی از فعالیت پرفشار سکوهای رسانه‌ای رمزارز مشابه تبلیغات گسترده ذی‌نفعان برای سرمایه‌گذاری افراد ناآگاه در بورس است.
شگردهای مجرمان سایبری
برای کلاهبرداری از کاربران رمزارز
در همین زمینه، اخیراً معاون فنی پلیس فتا ناجا با‌ اشاره به تبلیغات فریبنده در شبکه‌های اجتماعی مبنی ‌بر «کسب درآمد بالا از طریق تولید یا خرید و فروش ارز دیجیتال در خانه» اظهار داشت: کلاهبرداران سایبری با بهره‌گیری از شگردهای مختلف نظیر ایجاد فراخوان برای سرمایه‌گذاری بر روی ارزهای دیجیتال بدون پشتوانه از کاربران به شیوه «پانزی» کلاهبرداری می‌کنند و در برخی موارد نیز کلاهبرداری از طریق فروش دستگاه‌های تولید رمزارز غیرمجاز و قاچاق با قیمت‌های گزاف به افراد رخ می‌دهد؛ همچنین فروش رمزارزهای جعلی یا شبیه‌سازی شده نیز از دیگر شگردهای رایج کلاهبرداران حرفه‌ای در این حوزه است.
سرهنگ علی نیک‌نفس افزود: مجرمان سایبری با طراحی صفحات پرداخت بانکی جعلی موسوم به فیشینگ و با استفاده از برخی افزونه‌های جعلی در مرورگرها و یا ارسال پیام از طریق ایمیل و شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان پشتیبانی کیف پول‌ها، نسبت به سرقت اطلاعات کلید خصوصی کاربران اقدام کرده و با سوءاستفاده از ناآگاهی افراد، نسبت به انتقال رمزارزهای آنان به‌حساب خود، از اعتماد قربانیان حداکثر سوءاستفاده را انجام می‌دهند.
رمزارزها اثرپذیرتر از پول!
فارغ از تهدیدات مذکور، اثرپذیری ارزش رمزارزها از سیاست‌های اقتصادی دولت‌ها و واکنش‌ هیجانی سرمایه‌داران خرد به اظهارات ثروتمندان مطرح دنیا درباره ارزهای دیجیتال و نیز بدون پشتوانه بودن آن‌ها، نوسانات بسیار شدیدی در قیمت رمزارزها ایجاد کرده و شائبه مهندسی بازار و افت یک‌ باره قیمت با اقدامات پشت پرده را تشدید کرده است. در همین راستا و در هفته نخست اردیبهشت‌ماه، انتشار اخباری مبنی بر طرح افزایش مالیات بر عایدی سرمایه توسط دولت جو بایدن به‌ویژه برای سودهای هنگفت، سقوط دسته‌جمعی رمزارزها را در پی داشت و در یک بازه زمانی کوتاه‌مدت، بیت‌کوین را از محدوده 64 هزار دلاری تا کانال 40 هزار دلاری عقب نشاند.
ایلان ماسک و نوسانات
همچنین، حواشی مربوط به مصاحبه اخیر ایلان ماسک، ارزش رمزارز دوج‌کوین را از 73 سنت به 43 سنت کاهش داد تا ظرف کمتر از یک روز، «دوج‌کوین» 40 درصد از ارزش خودش را از دست بدهد. این در حالی است که این سرمایه‌گذار معروف، چندی پیش در توییتر خود را پدر دوج‌کوین نامیده بود و همین مسئله رشد قیمت دوج‌کوین را رقم زده بود! این در حالی است که در هفته‌های اخیر، رمزارز مورد‌ اشاره مورد استقبال رسانه‌ها و سرمایه‌گذاران داخلی نیز قرار گرفته بود.
بانک مرکزی انگلیس: سرمایه‌گذاران رمزارز آماده از دست دادن پول خود باشند
شواهد حاکی است، متمایل شدن به سمت و سوی نهادهای غیرمتمرکز نیز سرمایه‌گذار را از نوسانات شدید و غیرقابل کنترل مصون نکرده و مخاطره ریسک فعالیت در فضای آلوده بازار به جهت تخلفات اقتصادی نظیر پولشویی، کلاهبرداری و سرقت کیف پول در بازار رمزارز بار آورده است. به مجموع این مخاطرات، خطر مسدود شدن کیف پول ایرانیان به دلیل محدودیت‌های تحریمی‌ را نیز می‌توان اضافه کرد!
شاید بتوان عدم پذیرش بیت‌کوین به‌عنوان پول قانونی در سراسر جهان را یکی دیگر از مهم‌ترین ریسک‌های این بازار دانست؛ جایی‌که هیچ‌گونه زیرساخت حقوقی و قانونی برای پیگیری وقایعی نظیر کلاهبرداری و سرقت کیف پول دیجیتال وجود ندارد و در سال‌های اخیر، حجم تخلفات به واسطه ذات شفافیت‌گریز رمزارز و ناآگاهی کاربران هیجان‌زده افزایش یافته است. در همین رابطه، اخیراً رئیس بانک مرکزی انگلیس با تأکید بر اینکه ارزهای مجازی هیچ ارزش ذاتی ندارند، هشدار داده افرادی که در ارزهای مجازی سرمایه‌گذاری کرده‌اند باید آماده از دست دادن پول خود باشند. اندرو بیلی با حضور در یک کنفرانس خبری در پاسخ به سؤالی در مورد افزایش ارزش ارزهای مجازی گفت: «هیچ ارزش ذاتی وجود ندارد. این بدان معنا نیست که بگوییم مردم در این ارزها سرمایه‌گذاری نکنند، چون این سرمایه‌ها ارزش بیرونی و ظاهری دارند ولی بارها گفته‌ام کسانی باید ارزهای مجازی را خریداری کنند که آماده از دست دادن پول خود باشند.»
البته سازمان راهبرد امور مالی انگلیس (FCA) نیز در ماه ژانویه اعلام کرده بود، سرمایه‌گذاری در ارزهای مجازی مخاطرات بسیاری برای پول سرمایه‌گذاران دارد و اگر مصرف‌کنندگان در این نوع از محصولات سرمایه‌گذاری کنند، باید آماده از دست دادن پول خود باشند.
بانک مرکزی: ریسک تبادل رمزارز
بر عهده متعاملین است
در ایران نیز، بانک مرکزی با وجود هشدارهای قبلی در اطلاعیه‌ای جدید ضمن‌ اشاره به استفاده از رمزارزهای استخراجی در داخل کشور و غیرمجاز دانستن معامله رمزارزهایی که در داخل کشور استخراج نشده‌اند، اعلام کرد: «صرافی‌های مجاز و بانک‌ها می‌توانند در چارچوب ضوابط یادشده، نسبت به انجام پرداخت‌های ارزی بابت واردات از طریق رمزهای استخراج‌شده در داخل کشور اقدام کنند؛ اما معامله و خرید و فروش رمزارزهای دیگر مجاز نیست.» در بخش دیگری از این اطلاعیه آمده است: «بر اساس مصوبه دولت، تمام مخاطرات و ریسک‌های انجام تبادل هر نوع رمزارز صرفاً بر عهده متعاملین است.»
بر اساس مستندات مذکور، ریسک بالای سرمایه‌گذاری در بازار رمزارزها غیرقابل انکار است و از طرفی، سبک سنگین دولت‌ها و اقتصادهای بزرگ دنیا برای چگونگی مواجهه با این پدیده و سیاست‌گذاری در راستای تقابل یا پذیرش ارزهای مجازی، نشان‌دهنده نوعی قمار و بخت‌آزمایی اتکای به سرمایه‌گذاری در این بازار است؛ پدیده‌ای که روزانه صدها مالباخته در سراسر کشور را راهی ادارات پلیس می‌کند.