تقاضا برای افزایش واردات نرخ ارز را دوباره بالا میبرد
یک کارشناس اقتصادی معتقد است نمیتوان انتظار داشت نرخ ارز روی عدد 15 هزار تومان بیاید، حتی اگر اصلا تحریمی وجود نداشته باشد.
مجید شاکری اظهار داشت: حتی با فرض دسترسی بانک مرکزی به منابع ارزی و فروش نفت ایران، تصور اینکه میتوان با ارزپاشی نرخ ارز را به صورت شدید و خاصی پایین آورد در هالهای جدی از ابهام است مثلا نمیتوان انتظار داشت نرخ ارز روی عدد 15 هزار تومان بیاید، حتی اگر اصلا تحریمی وجود نداشته باشد.
وی افزود: با توجه به اینکه در حال حاضر بانک مرکزی ذخایر قابل توجهی از اسکناس را دارد، آنچه که بر کنترل نرخ ارز در شرایط فعلی موثر است موضوعات مربوط به حواله است.
شاکری گفت: این تقاضایی که برای واردات مواد اولیه و تجهیزات وجود دارد و هماکنون به دلیل افزایش نرخ ارز جهتِ آن به سمت تامین از داخل کشور تغییر پیدا کرده است، به محض اینکه قیمت ارز پایین بیاید از حالت بالقوه به بالفعل تبدیل میشود و خودش را به بازار تحمیل میکند و تقاضا را بالا برده و نرخ ارز دوباره از حالت کاهشی خارج میشود.
این کارشناس اقتصادی افزود: با کاهش نرخ ارز ما با یک تقاضای مضاعف برای دریافت ارز مواجه خواهیم شد. در نتیجه اگر چه ممکن است بعد از ایجاد دسترسی به ارز در بانکهای جهانی با یک کاهش موقتی آن هم نه اعدادی مثل 15 هزار تومان بلکه بالاتر از آن مواجه شویم اما خیلی زود نرخ ارز دوباره بالا خواهد رفت. وی در ادامه توضیح داد: در این شرایط اصرار و تلاش ناکام برای کاهش نرخ ارز در یک بازه زمانی کوتاه که البته این اقدام نیز لزوما مفید نخواهد بود کار درستی نیست. به طور کلی تعیین یک هدفی مثل رساندن دلار به نرخ 15 هزار تومان که حتی در شرایط گشایش و دسترسی حداکثری به منابع ارزی نیز آنچنان قابل تحقق نیست. شاکری گفت: ایجاد فضای عدم اطمینان و از بین بردن ثبات بازار با کاهش ارز در بازه زمانی کوتاه برای تولیدکنندگان به مثابه سم است، زیرا تمامی محاسبات آنها برای سرمایهگذاری را بهم میریزد و تولیدکنندگان ایرانی که میخواهند بر اساس نرخ ارز برای تامین مواد اولیه و حقوق و دستمزد برنامهریزی کنند دچار یک شکاکیت میشوند که آیا نرخ ارز از این مقدار نیز پایینتر خواهد آمد یا خیر. این بلاتکلیفی باعث تعمیق رکورد در کشور میشود و تولید را به اغما میبرد.
وی سپس با اشاره به مذاکرات وین و ادعای رفع تحریمها گفت: عباراتی مثل اینکه «تحریمها رفع میشود» یا «80 درصد از تحریمها لغو میشود» یا امثال این موارد به هیچ عنوان نمیتواند بازنمایی درستی از شرایط دسترسی ایران به کانالهای ارزی بدهد. به گزارش فارس، شاکری گفت: جدای از این موضوع که بین لغو تحریم یا waive شدن (چشمپوشی از تحریم) آن تفاوت جدی وجود دارد، درباره تحریم بانک مرکزی که احتمالا بزرگترین موضوع موثر در چشمانداز ارزی کشور در سالهای اخیرخواهد بود، آمریکاییها میتوانند به چهار طریق متفاوت اقدامهای تخفیف تحریمی انجام دهند که هر کدام معانی، شکل و نتایج متفاوتی دارد. مثلا اوفک اجازه دهد که امکان استفاده از درآمد ارزی ایران صرفا محدود به استفاده از کالاهای انساندوستانه باشد. یا فرض کنید در شرایط دیگر ممکن برخی لایسنسها به ما داده شود که البته نتیجه خاصی به همراه ندارد. در بحث تحریمها، جزئیات بسیار مهم است و در واقع کلمات عمومی مثل رفع تحریم و امثالهم با آنچه در واقعیت در بلندمدت اتفاق میافتد شبیه نیست.