نقش سامانه تعطیل تجارت در فاسد شدن صدها هزار تن میوه(خبر ویژه)
فعالیت نمایشی سامانه (تعطیل) تجارت، علت فاسد شدن صدها هزار تن میوه است.
روزنامه وطن امروز در گزارشی نوشت: خبر فاسد شدن صدها هزار تن پرتقال در حالی مطرح است که شب عید امسال، قیمت سیب و پرتقال آنقدر گران شده بود که ستاد تنظیم بازار در مصوبهای صادرات سیب و پرتقال را محدود کرد. ممنوعیت صادرات سیاستی است که مسئولان دولت در زمان نابسامانی در بازارهای مختلف به کار میگیرند. پیش از این هم دستور ممنوعیت صادرات مرغ و تخممرغ برای ساماندهی این بازارها صادر شد. در نهایت اما پس از ممنوعیت صادرات، باز هم نابسامانی در این بازارها ادامه داشت و تنها نتیجه این سیاست، از دست رفتن بازارهای صادراتی و کاهش درآمد ارزی کشور بود.
طبق قانون، وزارت صمت متولی تنظیم بازار است و این وظیفه را باید از طریق سازمان حمایت تولیدکنندگان و مصرفکنندگان به عنوان زیرمجموعه خود در قالب بازدید مستمر ماهانه از واحدهای صنفی و انبارهای کشور انجام دهد. از سوی دیگر وجود سامانهای به نام سامانه جامع تجارت که انبارداران سراسر کشور را مکلف به ثبت موجودی کالاهای خود در آن میکند، زیر نظر وزارت صمت قرار دارد. به این ترتیب وزارت صمت با اطلاعات درج شده در این سامانه، اطلاعات کاملی از میزان کالاهای موجود در انبارهای کشور در اختیار دارد. اما چرا در بحران فاسد شدن صدها هزار تن میوه، هیچ اقدامی از سوی وزارت صمت برای عرضه میوههای انبار شده و کاهش قیمتها در بازار نشد؟ اینطور که پیداست هیچگونه الزامی برای ثبت انبارها در این سامانه وجود ندارد و بهطور کلی این سامانه به یک درگاه نمایشی برای دولت تبدیل شده است.
اگر این سامانه بدرستی کار خود را انجام میداد و وزارتخانههای جهاد کشاورزی و صمت هم بدرستی آمارگیری میکردند، میتوانستند با استفاده از دادههای آماری ثبت شده در این سامانه و رصد و پایش بموقع انبارها از دپوی بیدلیل هر نوع کالا و محصولی از قبیل محصولات کشاورزی مطابق قانون جلوگیری کنند و در صورت لزوم از دارندگان محصولات دپو شده بخواهند محصول خود را برای تنظیم بازار بموقع به بازار عرضه کنند. حتی در غیر این صورت، میتوانند از ابزارهای قانونی برای مجبور کردن عرضه محصولات در بازار توسط دارندگان انبارها استفاده کنند. با این اوصاف وظیفه همه دستگاههایی که در موضوع تنظیم بازار و عرضه محصولات کشاورزی دخیل هستند، بخوبی شفاف و مشخص است.
بررسیها نشان میدهد بهرغم شفاف بودن وظایف وزارت صمت و وزارت جهاد کشاورزی در زمینه تنظیم بازار اما قصور وزارت صمت بویژه ستاد تنظیم بازار در بحران میوه تاثیر بیشتری داشته است. جالب این است که به گفته رئیس اتحادیه بارفروشان، اتحادیهها در انبار کردن میوهها نقش داشتهاند و این اتحادیه نامهای مبنی بر اینکه مرکبات را انبار نکنید؛ محصول روی دستتان میماند و خراب میشود، به اتحادیهها ابلاغ کرده اما فعالان این صنف مبنا را بر سال قبل گذاشته و فکر کردهاند اگر محصول را انبار کنند، سود بیشتری نصیب آنها میشود. با این حساب و با اعتراف صریح رئیس اتحادیه بارفروشان در این زمینه سوال اینجاست که چرا وزارت صمت از ابزارهای قانونی خود برای اجبار انبارداران به عرضه میوههای دپوشده استفاده نکرد؟