معین ضابطی
دیده‌بان حقوق‌بشر در یک گزارش 213 صفحه‌ای رژیم صهیونیستی را «رژیم آپارتاید» خواند و خواستار تحریم مقام‌های آن شد. طبق تازه‌ترین گزارش این نهاد با توجه به مفاد اساسنامه رم، رژیم صهیونیستی از نظر قانونی و حقوقی از شرایط اطلاق جنایت آپارتاید برخوردار است. مسئله‌ای که پیش از این هم مورد تأکید فعالان حقوق بشر در سازمان غیرانتفاعی «بتسیلم» که توسط سیاستمداران چپگرای رژیم اسرائیل تاسیس شده است قرار گرفته بود. در گزارش بتسیلم هم آمده است: «دولت اسرائیل یک رژیم آپارتاید است». اما پیشتر سازمان ملل متحد هم در سال ۲۰۱۷ یک گزارش مفصل دیگر منتشر کرده و در آن ارزیابی مشابهی درباره اینکه چگونه نطفه رژیم اسرائیل براساس آپارتاید بنا نهاد شده و آن را با دموکراسی یهودی سرپوش می‌گذارد، انجام داده بود. براساس این گزارش رژیم اسرائیل از شمال تا جنوب بر اساس آپارتاید بوده و برگزاری انتخابات وقتی که رژیم آن براساس تبعیض بنا نهاده شده است؛ هیچ مفهومی ندارد.
کنست اسرائيل یکی از ایجادکنندگان قوانین آپارتایدی در سرزمین‌های ‌اشغالی است. مثلا می‌توان به قانون «بازگشت» که نمود و نشانه عینی نژادپرستی و غیر دموکراتیک بودن اسرائیل است ‌اشاره نمود. قانونی که بر اساس اهداف جنبش صهیونیزم، با هدف بازگرداندن یهودیان از تمام دنیا به اسرائیل و يهـودي‌سـازي فلسطين تصویب شد طبـق ايـن قـانون، تمـام امـلاك غيـر يهوديـان بـه نفـع يهوديـان و شهرك‌هاي صهيونيست‌نشين مصادره مي‌شود. قانون دیگری هم وجود دارد به نام قانون «تابعیت». طبق اين قانون، هر يهودي كه واردسرزمین‌های ‌اشغالی شود، تابعيت اسرائيلي دريافت مي‌كند. اما اين قـانون غير يهوديان، اعراب و فلسطيني‌ها، را از ايـن حق محروم مي‌كند. قـوانين بسـيار ديگـري عليـه غيـر يهوديـان و فلسـطينيان تصويب شده همچون: قـانون امـلاك فاقـد سرپرسـت، قانون دخل و تصرف، قانون استملاك زمين، قانون مـرور زمـان. قوانینی که خود عامل مرزگذاری و غیریت‌سازی بر مبنای نژاد و مذهب و مبنایی به نام یهودی و غیر یهودی است.
نکته مهم در بررسی تطبیقی رژیم سابق آفریقای جنوبی به عنوان نماد شاخص رژیم‌های آپارتایدی و رژیم اسرائیل این است که، دالّ مرکزی هم در آفریقای جنوبی و هم در رژیم اسرائیل مسئله نژاد برتر است. «آفریکنرها» که سیستم آپارتاید را در آفریقای جنوبی ایجاد کردند، سفیدپوستان شدیداً نژادپرستی بودند که معتقد به برتری نژادی خود و پستی دیگر نژادها بودند. در رژیم صهیونیستی هم یهودیان مهاجر تحت حمایت قدرت‌های بزرگ این وضعیت را ایجاد نموده‌اند.
نکته مهم در افق گفتمانی صهیونیسم مقوله غیریت‌سازی است که بازتابی از اندیشه «نخست‌زادگی» و «قوم برگزیده» آنهاست. لذا بازگشت قوم برگزیده و تشکیل دولت یهود را ناشی از عملکرد عقل بشری نمی‌دانند و معتقدند این مسئله ریشه در خواست خداوند دارد و پایه اصلی استدلال و اعتقاد رهبران سیاسی و فکری صهیونیست‌ها را در مورد تعلق فلسطین به یهودیان تشکیل می‌دهد. نگرشی که غیر یهودیان به صورت عام و اعراب را به صورت خاص، اغیار می‌داند و همین نگاه باعث توجیه خشونت و عدم مدارا با اعراب (حتی اعراب ساکن سرزمین‌های ‌اشغالی) و توجیه نابرابری و بی‌عدالتی در حق شهروندان 18 درصدی اعراب اسرائیل هم می‌شود.
مسئله دیگر تاکید بر حق تاریخی و تعلق سرزمین فلسطین به قوم یهود است. بر این اساس ساکنان اصلی فلسطین یهودیان قلمداد شده و غیر یهودیان هیچ‌گونه مالکیتی نسبت به این سرزمین ندارند و وارثان اصلی فلسطین یهودیان هستند. آنها معتقد به تصفیه نژادهای غیر یهودی در فلسطین هستند. اگر مسئله نژادپرستی و تبعیض‌نژادی نبود و فقط چند میلیون یهودی می‌خواستند در کنار ملل عرب زندگی صلح‌آمیزی داشته باشند، بحرانی ایجاد نمی‌شد. مسئله بحران‌ساز توسعه‌طلبی و خوی نژادپرستی صهیونیست‌هاست.
از دیدگاه صهیونیست‌ها تبعیض‌نژادی راه منحصر به فرد به دست آوردن رستگاری و بقاء و در نتیجه به استقلال رساندن ملت یهود است و این مستلزم دست نخوردگی و عدم اختلاط نژاد و انحصارطلبی نژادی است. طرز تفکر یهودی‌ها راجع به تبعیض نژادی آن است که کلیه یهودیان از سرزمین‌هایی که تبعیدگاه آنان به حساب می‌آید عزیمت کنند و همچنین کلیه غیر یهودیان از سرزمینی که به یهودیان تخصیص داده می‌شود، یعنی سرزمین فلسطین رانده شوند. در حقیقت سیاست داخلی و خارجی اسرائیل نوعاً معطوف به یک هدف اصلی و آن هم انهدام سیاسی ملت فلسطین است.
فرایند انهدام سیاسی شامل پاک‌سازی قومی، تبعیض‌نژادی و نژادپرستی در تمامی یا بخشی از آن قلمرویی است که سرزمین اسرائیل نامیده می‌شود. انهدام سیاسی، فرایندی است که هدف آن محو موجودیت سیاسی و ملی یک ملت است با اقداماتی نظیر آپارتاید و تبعیض‌نژادی، بازآموزی و پاکسازی قومی، قتل، کشتار جمعی، تخریب تأسیسات عمومی و زیربناها، از میان برداشتن رهبران و گروه‌های زبده، تصرف سرزمین، جداسازی سیاسی و اجتماعی و...
نژادپرستی و آپارتاید اسرائیلی‌ها نسبت به فلسطینی‌ها و ساکنان پشت دیوار آپارتایدی در کرانه باختری و نوار غزه داستانی آشناست اما این سال‌ها شاهد آپارتاید یهودی علیه یهودی هم هستیم. چندین سال است که با تلاش آژانس یهود افرادی از اتیوپی برای افزایش جمعیت صهیونیست‌ها به سرزمین‌های اسرائیلی کوچانده شده‌اند. در می‌2015، روزنامه «جوئیش‌دیلی» جامعه یهودیان اتیوپی در اسرائیل را به صورت گروهی که «دچار تبعیض طولانی، نژادپرستی و فقر است» توصیف کرد. گزارش «کمیته توزیع مشترک» در سال 2012 که توسط «موسسه بروکدال» در بیت‌المقدس‌اشغالی منتشر شده نشان می‌دهد که جامعه اسرائیلی‌های اتیوپیایی‌تبار تقریبا در تمام شاخص‌های اجتماعی- اقتصادی از سایر شهروندان صهیونیست عقب مانده‌اند.
به این عقب‌ماندگی در شاخص‌ها بیفزایید مسئله‌ای را که روزنامه معاریو در 24 ژانویه 1996 فاش کرد؛ بر اساس خط‌مشی سازمان «ستاره داوود سرخ» (معادل سازمان صلیب سرخ و هلال احمر در سرزمین‌های ‌اشغالی)، خون‌های اهدایی مهاجرین اتیوپیایی و فرزندان آنها به صورت مخفیانه نابود شده‌اند. به گفته دیده‌بان حقوق بشر، بعد از چند دهه هشدارهای مکرر درباره احتمال آپارتاید شدن رژیم صهیونیستی، اکنون دیگر از این آستانه عبور شده و وضعیت جاری وضعیت آپارتاید است.