رقابت بر سر استفاده از انرژی هستهای در غرب آسیا
در حالی بعضی از مسئولین ما هنوز در پافشاری برای استفاده از انرژی هستهای دچار تردید هستند که کشورهای همسایه ایران به سرعت به سمت استفاده از انرژی هستهای پیش میروند.
در گیرودار مذاکرات هستهای بین ایران و کشورهای غربی، برخی کشورهای خاورمیانه با سرعت بهدنبال ایجاد ظرفیتی برای تامین انرژی هستهای حرکت کردند. امارات در سال 2009 با عقد قراردادی 20 میلیارد دلاری، ساخت، راهاندازی و تامین سوخت اولیه این نیروگاهها را به یک شرکت کرهای واگذار کرد که طبق آن ساخت 4 نیروگاه هستهای نسل سوم در دستور کار قرار گرفت که اولین آنها در سال 2017 و دومین نیروگاه در سال 2018 به بهرهبرداری رسید. امارات بر این اساس تلاش دارد تا 14 درصد از نیاز برق خود را از این راه تامین کند. از بین این کشورها امارات متحده عربی در حال حاضر در منطقه در تولید برق هستهای
پیشرو است.
ترکیه کشور دیگری است که با دو کشور برای ساخت نیروگاه هستهای به توافق رسیده است اول با روسیه که بر اساس قرارداد 20 میلیارد دلاری منعقد شده بین دو کشور، روسیه موظف است تا سال2023 چهار واحد نیروگاه هستهای با ظرفیت تولید 4 هزار و 800 مگاوات را تحویل دهد. گفته شده بزرگترین سرمایهگذاری در ترکیه در یک مرحله خواهد بود و 10 درصد نیاز برق این کشور و زمینه ایجاد اشتغال برای 10 هزار نفر را تامین خواهد کرد.
کشور دیگری که ترکیه برای ساخت نیروگاه هستهای با آن به توافق رسیده ژاپن است که بر اساس آن، این کشور ملزم به تکمیل ۴ واحد نیروگاه ۱۱۲۰ مگاواتی و تحویل آن در سال 2023 میباشد. در حال حاضر، هیچ نیروگاه هستهای در ترکیه فعال نیست؛ اما بر اساس برنامه وزارت انرژی و منابع طبیعی ترکیه، تا سال ۲۰۲۳ حداقل ۱۰ درصد از برق ترکیه توسط انرژی هستهای تامین خواهد شد.
عربستان علیرغم دارا بودن منابع عظیم هیدروکربنی که باعث شده عنوان دومین صادرکننده بزرگ نفت و اولین صادرکننده مجموع مشتقات نفتی در جهان را کسب کند دلیلی برای عدم ابراز نیاز به انرژی هستهای پیدا نکرده است.
این کشور قصد دارد تا بیست سال آینده ۱۶ نیروگاه هستهای تاسیس کند تا در سایه آن بتواند تا ۱۵ درصد از برق مورد نیاز خود در سال ۲۰40 را تامین کرده و علاوه بر تامین برق از توان هستهای خود برای مرتفع کردن نیاز خود به آب نیز استفاده کند و با استفاده از انرژی هستهای آب را شیرین کرده و به مصرف برساند.
برای ساخت 16 نیروگاه هستهای در عربستان با ظرفیت ۱۷ هزار مگاوات، ۸۰ میلیارد دلار هزینه خواهد شد و فرانسه با امضای قراردادی در سال ۲۰۱۵ متعهد شد بعد از مطالعات اولیه برای مکان یابی، ساخت دو نیروگاه هستهای عربستان را آغاز و مسائل مربوط به ایمنی و سوخت مصرف شده را برعهده گیرد. کشورهای دیگر نیز نظیر چین، آمریکا، جمهوری چک، آرژانتین و انگلستان هر کدام به نحوی در برنامه هستهای عربستان سهیم هستند.
روند این فعالیتها در غرب آسیا نشان میدهد که موضوع استفاده از انرژی هستهای به جدّ مورد توجه کشورهای همسایه ایران است و لذا ضروری است کشور ما برای حفظ و تقویت توان هستهای خود و نیز پیشروی در استفاده از فواید انرژی هستهای بیشترین اهتمام را داشته باشد و از آنجا که استفاده از منابع فسیلی به زودی جای خود را به انرژیهای پاک و تجدیدپذیر میدهد بنابراین نمیتوان بهرهگیری از انرژی هستهای را مشروط به تحولات بینالمللی کرد.
امین احمدی