سید محمد امین‌آبادی
در بحبوحه افزایش تنش‌های دیپلماتیک بین روسیه و غرب رسانه‌ها از وخامت اوضاع در مرزهای اوکراین و روسیه خبر می‌دهند. دور تازه تنش‌ها در شرق اوکراین از اسفند ماه گذشته شروع شد. طی روزهای آخر اسفند ماه منطقه « دونتسک » در شرق این کشور شاهد درگیری بین جدایی‌طلبان و نیروهای دولتی بود. همزمان با افزایش تنش‌ها، دولت روسیه نیز حضور نظامی خود را در مناطق مرزی با اوکراین تقویت کرد، روسیه همچنین اعلام کرد در مرزهایش با اوکراین دست به رزمایش نظامی خواهد زد و خبرگزاری‌ها نیز از اعزام بیش از ۱۵ هزار نیروی نظامی روسیه به این منطقه خبر دادند و همین مسئله کافی بود تا حساسیت آمریکا و اتحادیه اروپا دوباره تحریک شود. به دنبال این مسئله سران آمریکا و اروپا با خط و نشان کشیدن برای روسیه از حمایت کامل خود از دولت اوکراین خبر دادند. در جدیدترین تحولات نیز مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز دوشنبه پیش از برگزاری نشست وزرای خارجه اتحادیه اروپا، ضمن ابراز نگرانی درخصوص احتمال درگیری میان روسیه و اوکراین، از مسکو درخواست کرد نیروهای خود را از مناطق مرزی خارج کند. «جوزف بورل» دیروز(سه شنبه) نیز بعد از گزارش وزیر خارجه اوکراین به جلسه وزرای خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا، در یک نشست خبری مدعی شد که «روسیه بیش از ۱۵۰ هزار نیروی نظامی را در شبه‌جزیره کریمه و در مرز اوکراین مستقر کرده است».
دولت اوکراین به شدت نگران این مسئله است که بلایی که سر
شبه‌جزیره کریمه در سال 2014 افتاد و این منطقه به خاک روسیه ملحق شد به سر مناطق شرقی و عمدتاً روس نشین این کشور نیز بیفتد و روس‌ها به این بهانه که امنیت روس تبارهای شهرهای «دونتسک» «و لوهانسک» به خطر افتاده است این مناطق را‌ اشغال و ضمیمه خاک خود کنند. اوکراین برای مقابله با این ترس خود به حمایت‌های نظامی، اقتصادی و دیپلماتیک اروپا و آمریکا دل خوش کرده است. «کیف» چندی پیش نیز کمک‌ نظامی چند صد میلیون دلاری از آمریکا شامل خودروهای زرهی، پهپاد و موشک‌های ضد‌تانک دریافت کرده و مشغول انباشت آنها در نزدیکی مرز روسیه است.پیش از این نیز، سخنگوی وزارت دفاع آمریکا با تاکید بر تعهد این کشور به شراکت نظامی با اوکراین، گفته بود آمریکا «کیف» را برای دفاع از خودش در برابر مسکو تسلیح می‌کند. از سوی دیگر تشدید تنش‌ها بین روسیه و اوکراین دولت «کیف» را به فکر تهیه سلاح هسته‌ای انداخته است. در همین رابطه سفیر اوکراین در آلمان گفته که در صورت عدم عضویت این کشور در ناتو، کیف ممکن است به سلاح هسته‌ای تجهیز شود. علی‌رغم نگرانی‌های اوکراین تا کنون دولت روسیه سیگنالی مبنی بر این‌که به دنبال‌اشغال مناطق شرقی اوکراین است؛ از خود بروز نداده است اما روس‌ها به دنبال این هستند که دغدغه‌های امنیتی آنها در خارج نزدیک خود محترم شمرده شود آنها مخالف گسترش ناتو به شرق و استقرار نیروهای نظامی آمریکا در اوکراین و در نزدیکی مرزهای خود هستند. از سوی دیگر عضویت اوکراین در ناتو نیز نمی‌تواند در صورت بروز جنگ مانع ماشین قدرتمند روس‌ها برای نابودی اوکراین شود چرا که تقریباً بسیاری از اعضای ناتو دیگر اعتقادی به اصل پنج اساسنامه این سازمان مبنی بر ضرورت اقدام دسته جمعی در دفاع از دولت مورد تهاجم نیستند. مضاف بر این عضویت در ناتو مستلزم موافقت همه اعضای این سازمان می‌باشد و بعید به نظر می‌رسد که همه اعضا در مورد ضرورت عضویت اوکراین در ناتو هم نظر باشند. از سوی دیگر تسلیح اوکراین به سلاح هسته‌ای نیز بعید به نظر می‌رسد که بازدارندگی برای این کشور ایجاد کند چرا که در صورت بروز جنگ معمولاً کشورها از سلاح هسته‌ای استفاده نمی‌کنند و در سلاح‌های متعارف نیز اوکراین حریف روس‌ها نمی‌شود. بر فرض بسیار بعید اگر اوکراین برای دفاع از خود نیز به سلاح هسته‌ای متوسل شود در آن صورت اوکراین نه قابلیت ضربه اول را دارد و نه توانایی ضربه دوم را. در حمله هسته‌ای اوکراین به روسیه بر فرض که موشک هسته‌ای قبل از برخورد به خاک روسیه نابود نشود نمی‌تواند دولت و سازمان سیاسی ، اقتصادی و نظامی روسیه را نابود کند و باز نمی‌تواند قابلیت‌های هسته‌ای و استراتژیک روسیه را از بین ببرد و در نقطه مقابل روسیه با هزاران سلاح هسته‌ای خود به راحتی می‌تواند اوکراین را از صفحه روزگار محو کند.
دولت اوکراین گزینه‌های بسیار محدودی را برای مقابله با روس‌ها دارد و به نظر می‌رسد که هیچ چاره‌ای جز حل و فصل مسالمت‌آمیز مسائل و مشکلات خود با مسکو ندارد و دمیدن بر احساسات ضد روسی و تهییج
ملی‌گرایی جز اینکه این کشور را درگیر جنگ داخلی با روس تبارها می‌کند و به نابودی اوکراین منجر می‌شود هیچ دستاورد دیگری نخواهد داشت. اروپا و آمریکا نیز در نهایت از اوکراین به عنوان یک ژتون چانه زنی در مقابل روسیه استفاده می‌کنند و در صورت بروز جنگ غیر از لفاظی دیپلماتیک و تحریم سلاح دیگری برای مقابله با روس‌ها ندارند و این در نهایت اوکراین خواهد بود که قربانی جدال روسیه با غرب خواهد شد.