رسول گرامي اسلام(ص) در آخرين روزهاي ماه شعبان با ايراد خطبه‌اي نوراني که به خطبه شعبانیه معروف است، برخی آداب روزه‌داری و وظايف روزه‌داران در ماه مبارك رمضان را تبیین كردند که در ادامه از نظر خوانندگان عزیز می‌گذرد.
***
اي مردم!
ماه خدا با بركت و رحمت و آمرزش به سوي شما روكرده است. ماهي كه نزد خدا، بهترين ماه‌هاست و روزهايش بهترين روزها و شب‌هايش بهترين شب‌ها و ساعت‌هايش بهترين ساعت‌هاست؛ ماهي كه در آن شما را به مهماني خدا دعوت كرده‌اند و شما در آن از اهل كرامت خدا شده‌ايد.
نفس‌های شما در آن ثواب تسبيح و ذكر خدا دارد و خواب شما ثواب عبادت.
 اعمال شما در آن پذيرفته است و دعاهاي شما مستجاب؛ پس از پروردگار خويش با نيت‌های راستين و دل‌های پاك، بخواهيد كه توفيق روزه اين ماه و تلاوت قرآن در آن را به شما عنايت فرمايد.
 شقي و بدبخت، كسي است كه در اين ماه بزرگ، از آمرزش خدا بي‌بهره باشد.
در اين ماه با گرسنگي و تشنگي‌تان، گرسنگي و تشنگي روز قيامت را به ياد آوريد.
به فقيران و درماندگان كمك و تصدق كنيد.
به پيران و كهنسالان احترام و ارج بنهيد.
به كودكان‌تان ملاطفت و مهرباني كنيد.
با خويشاوندان ارتباط داشته باشيد.
زبان خود را از گفتار ناشايست نگاه داريد.
ديدگان خود را از ديدن ناروا و حرام بپوشانيد و گوش‌های خود را از شنيدن آنچه نادرست است، بازداريد.
با يتيمان مردم مهرباني كنيد تا بعد از شما با يتيمان شما مهرباني كنند.
 از گناهان خود به سوي خدا توبه و بازگشت كنيد.
 در اوقات نماز، دست‌های خود را به دعا برداريد، زيرا كه وقت نماز، بهترين ساعت‌هاست و در اين اوقات، حق تعالي با رحمت، به بندگانش مي‌نگرد و اگر با او مناجات كنند، پاسخشان دهد و چنانچه او را ندا دهند لبيك‌شان گويد و اگر از او بخواهند عطا كند و چون او را بخوانند مستجاب‌شان گرداند.
  اي مردم!
جان‌هايتان در گرو اعمال شماست، پس با طلب آمرزش از خدا، آنها را از گرو خارج كنيد.
پشت شما از بار گناهان سنگين است، پس با طول دادن سجده‌ها، آنها را سبك گردانيد و بدانيد كه حق تعالي به عزت خود سوگند ياد كرده است كه نمازگزاران و سجده‌كنندگان در اين ماه را عذاب نكند و در روز قيامت آنها را از آتش دوزخ در امان دارد.
اي مردم!
هر كه از شما روزه‌دار مؤمني را در اين ماه افطار دهد، نزد خدا پاداش بنده آزاد كردن و آمرزش گناهان گذشته‌اش را خواهد داشت. برخي از اصحاب گفتند: يا رسول‌الله! همه ما قادر به انجام آن نيستيم. حضرت فرمود: با افطار دادن روزه‌داران، از آتش جهنم بپرهيزيد، اگرچه به نصف دانه خرما و يا يك جرعه آب باشد.
اي مردم!
هر كه اخلاق خود را در اين ماه نيكو كند، از صراط آسان بگذرد، آن روز كه قدم‌ها برآن بلغزد.
 هر كه دراين ماه كارهاي غلامان و مستخدمان خود را سبك گرداند، خدا در قيامت حساب او را آسان كند.
هر كه در اين ماه از آزار رساندن به مردم خودداري كند، حق تعالي، روز قيامت، خشم خود را از او باز دارد.
 هر كه در اين ماه يتيم بي‌پدري را گرامي دارد، خدا او را در قيامت عزيز گرداند. هركه در اين ماه صله‌رحم كند و با خويشان بپيوندد، خدا او را در قيامت به رحمت خود واصل گرداند و هركه در اين ماه رابطه‌اش را با خويشان قطع كند، خداوند در قيامت رحمت خود را از او دريغ نمايد.
 هركه در اين ماه نماز مستحبي بپا دارد، خداوند او را از آتش جهنم برهاند و كسي كه نماز واجبي به‌جا آورد، خداوند ثواب هفتاد نماز واجب در ماه‌های ديگر را به او عطا كند.
هر كه دراين ماه بسيار بر من صلوات فرستد، خداوند كفه سبك اعمال او را سنگين گرداند.
كسي كه در اين ماه يك آيه از قرآن تلاوت كند، ثواب كسي را دارد كه در ماه‌های ديگر قرآن را ختم كرده باشد.
اي مردم!
درهاي بهشت در اين ماه گشوده است، از پروردگار خود بخواهيد كه آنها را بر روي شما نبندد و درهاي جهنم در اين ماه بسته است، از خدا بخواهيد كه آنها را بر روي شما نگشايد. شياطين در اين ماه در غل و زنجيرند. از خدا بخواهيد كه آنها را بر شما مسلط نگرداند.
علي(ع) مي‌فرمايد: در اين حال از جا برخاسته و عرض كردم، اي پيامبر خدا! برترين اعمال در اين ماه
چيست؟
حضرت فرمود: اي اباالحسن! برترين اعمال در اين ماه پرهيز از محرمات است.
(وسایل‌الشیعه - کتاب روزه؛ بحارالانوار، ج 96، ص157)