احتمال تکرار اتفاقات شب عید در بازار رمضان
در حالی که فقط یک روز به آغازماه مبارک رمضان باقی مانده است اما گزارشها از بازار نشان میدهد همان اتفاقات بازار شب عید احتمالا در بازار ماه رمضان نیز تکرار میشود.
خبرگزاری مهر دراین باره گزارش داد :بازار کالاهای اساسی پرمصرفی همچون مرغ و روغن در آستانه ماه مبارک رمضان همچنان با نوسانات شدیدی همراه است و مردم برای تامین این کالاها علاوهبر گرانی، با زحمت و مشکل برای دسترسی مواجه هستند.
بنابراین گزارش، بازار برخی کالاهای اساسی طی یکسال گذشته با بیتدبیری عجیب دولتمردان شاهد روند صعودی قیمت بوده و این گرانی طی ماههای گذشته خصوصا شب عید با کمبود عرضه نیز همراه شد؛ مسئولان طی ماههای گذشته بارها وعده کاهش قیمت و کفایت عرضه روغن و مرغ را مطرح کردهاند اما هماکنون در آستانه ماه مبارک رمضان همچنان بازار این کالاها با نوسانات شدیدی همراه است و مردم برای تأمین این کالاها ناچارند در شرایط کرونایی، ساعتها در صف معطل بمانند. در این زمینه یکی از شهروندان به مهر گفت: همچنان مرغ در فروشگاهها سی و پنج هزار تومان عرضه میشود و نکته جالب در این میان آن است که بال مرغ طعم دار نشده کیلویی چهل هزار تومان به فروش میرسد.
صفهای مرغ همچنان طولانی است
قرارگاه ساماندهی بازار مرغ اخیراً قیمت مصوب مرغ را از ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومان به ۲۴ هزار و ۹۰۰ تومان افزایش داد تا تولیدکنندگان انگیزه بیشتری برای تولید و عرضه مرغ به بازار داشته باشند؛ مسئولان وعده دادند با افزایش قیمت مرغ مصوب، قیمت مرغ غیردولتی که بالای ۳۰ هزار تومان بود نیز با افزایش تولید و عرضه، کاهش پیدا کند و به قیمت مصوب نزدیک شود اما بررسیهای میدانی نشان میدهد همچنان در عمده مرغ فروشیهای سطح شهر تهران و بسیاری دیگر از شهرها قیمت مرغ بالاتر از ۳۰ هزار تومان است و برای دریافت مرغ با نرخ مصوب مردم باید ساعتها در میادین میوه و تره بار در صف بایستند.
قیمت مرغ زمانی که دولت حسن روحانی در سال ۹۲ روی کار آمد حدود ۶,۴۰۰ تومان در هر کیلوگرم بود و اکنون قیمت مرغ غیردولتی در مغازهها بالای ۳۵ هزار تومان است؛ ۶ برابر شدن قیمت این ماده پروتئینی در دوره مدیریت دولت یازدهم و دوازدهم موجب شده مرغ طی دو سال گذشته از سبد مصرف نه فقط دهکهای پایین درآمدی بلکه حتی دهکهای متوسط نیز حذف شود یا مصرف آن به شدت کاهش یابد؛ حذف یا کاهش مصرف مرغ در سبد مصرف بسیاری از خانوارها طی دو سال گذشته در حالی است که از سال ۹۷ با افزایش شدید قیمت گوشت قرمز و حذف آن از سبد مصرف خانوارها، مرغ جایگزین آن شده بود.
یادآوری این نکته نیز خالی از لطف نیست که از ابتدای سال ۱۳۹۹ تا هفتم اسفندماه همان سال، ۳.۵ میلیارد دلار ارز ترجیحی برای واردات نهادههای دامی (جهت تولید دام و طیور) اختصاص یافت اما این یارانه سر سفره مردم نیامده است و مردم جز گرانی، نشان دیگری از این اقلام ندارند.
قیمت برنج همچنان بالا!
برنج نیز از دیگر کالاهایی است که طی یکسال اخیر افزایش قیمت چشمگیری را تجربه کرده است. در حال حاضر قیمت هر کیلوگرم برنج هندی دانه بلند ۱۱۲۱ در بازار ۱۹ هزار تومان است ضمن اینکه برنج هندی با وجود داشتن قیمت مصوب ۱۸۵۰۰ تومانی، اما در بازار با نرخهای متنوع و بالاتر از نرخ مصوب عرضه میشود و نرخهای ۱۹، ۲۲ و حتی ۲۷ هزار تومان برای آن اعلام میشود.
برنجهای ایرانی نیز قیمتهای بالایی دارند؛ قیمت هر کیلوگرم برنج پر محصولی مانند شیرودی حدود ۲۲ هزار تومان و رمضانی ۲۱ هزار تومان است. قیمت هر کیلوگرم برنج طارم معطر ۲۶ تا ۳۹ هزار تومان، برنج هاشمی ۳۰ تا ۳۵ هزار تومان، برنج طارم محلی ۳۸,۵۰۰ تومان و برنج هاشمی دودی ۴۲ هزار تومان است.
قاسم نوده فراهانی، رئیساتاق اصناف تهران اخیراً در زمینه قیمت برنج گفته است: قیمت برنج هندی ۱۸ هزار و ۵۰۰ تومان، برنج تایلندی ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان، شکر ۸ هزار و ۷۰۰ تومان تعیین شده است و هیچکس حق ندارد گرانتر بفروشد.
اما این «حق ندارد»ها در سطح بازار بازتابی ندارد و فروشندگان به قول یک خانم کارمند، «هر چقدر بتوانند گوش مردم را میبُرند».
روغن چندنرخی
از دیگر کالاهایی که مردم طی این مدت در خرید آن دچار مشکل هستند، روغن است؛ آن طور که مردم به خبرنگار مهر گفتند در حال حاضر قیمت روغن ۲ لیتری مخصوص پخت و پز در فروشگاههای زنجیرهای حدود ۲۴ هزار و ۵۰۰ تومان و در مغازههای سطح شهر بالای ۳۰ هزار تومان است و روغن سرخ کردنی هم پیدا نمیشد.
یک خانم کارمند هم گفت: ما سالهاست روغن جامد حلب ۵ کیلویی استفاده میکنیم و بدلیل مزاجمان، نمیتوانیم روغن مایع مصرف کنیم. الان ماههاست روغن حلب ۵ کیلویی در هیچ فروشگاهی پیدا نمیشود اما در مغازهها موجود است و ۱۵۰ هزار تومان به بالا میفروشند؛ در حالی که قیمت درج شده بر روی آن ۷۰ هزار تومان است. این روغنی که باید در فروشگاههای زنجیرهای با نرخ مصوب به مردم عرضه شود اما مشخص نیست چرا از مغازهها سردرمیآورد. مسئولان هم دائم مصاحبه میکنند و میگویند کمبود نداریم.
قاسم علی حسنی، دبیرکل اتحادیه بنکداران مواد غذایی در این زمینه گفته است: در روغن کمبود آنچنانی وجود ندارد بلکه بیشتر گرانفروشی به چشم میخورد، چراکه اگر مشتری بخواهد روغن ۷۱ هزار تومانی را ۱۰۰ یا ۱۱۰ هزار تومان بخرد، پیدا میکند؛ بنابراین این مسئله نشان میدهد که روغن وجود دارد اما گران است.
به گفته وی رانت موجود روی قیمت روغن نباتی ناشی از اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردات روغن خام است که منجر به سوءاستفاده عدهای میشود و با برهم زدن تعادل میان عرضه و تقاضا، گرانی را رقم میزند.
شبکه توزیع معیوب است
دبیرکل اتحادیه بنکداران مواد غذایی با بیان اینکه تمام فرآیند تأمین و توزیع روغن از صفر تا صد از جمله اختصاص ارز ترجیحی، تأمین مواد اولیه، قیمتگذاری و توزیع در اختیار دولت است، افزوده است: ارز ترجیحی باید از واردات روغن خام حذف شود تا رانت موجود روی قیمت روغن از بین برود؛ اگر ارز ترجیحی حذف شود، انگیزه سوءاستفاده و دلالی از بین میرود و با ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا، گران فروشی از بین خواهد رفت.
وی گفته است فارغ از فسادی که ارز ترجیحی در بازار روغن ایجاد کرده، نباید از نقش دلالان در شبکه توزیع هم غافل بود؛ شبکه توزیع در ایران معیوب است و باید اصلاح شود.
افزایش 60 درصدی نرخ آش و حلیم ماه رمضان
در همین حال رئیساتحادیه کبابی، حلیم و پزندگان غذای سنتی تهران هم قیمت مصوب هر کیلوگرم آش و حلیم را با افزایش بیش از 60درصدی نسبت به پارسال اعلام کرد.
حسین محمدی در گفت وگو با فارس، گفت: قیمت هر کیلوگرم حلیم ساده برای ماه مبارک رمضان امسال 4۱ هزار تومان و قیمت این محصول با مخلفات شامل دارچین، کنجد، نارگیل و روغن حیوانی 45 هزار تومان تعیین شده است.
قیمت هر کیلوگرم شله قلم کار ساده نیز 41 هزار تومان و قیمت هر کیلوگرم از این محصول با مخلفات 45 هزار تومان تعیین شده است.
قیمت هر کیلوگرم آش رشته ساده نیز 40 هزار تومان و هر کیلوگرم آش رشته به همراه مخلفات 45 هزار تومان تعیین شده است. این درحالی است که سال گذشته قیمت هر کیلو حلیم و آش ماه رمضان 25هزار تومان بود.
وعده طرح یک ماهه نظارت بر بازار ماه رمضان
در همین حال رئیسسازمان صمت استان تهران وعده آغاز طرح یک ماهه نظارت بر بازار ماه رمضان را داد و گفت: نظارت بر بازار ماه مبارک رمضان هر ساله به صورت مشترک توسط بازرسان این سازمان و اتاق اصناف و با همکاری دستگاههای مربوطه مثل شبکه بهداشت، پلیس امنیت اقتصادی و سازمان تعزیرات حکومتی درسطح استان اجرا میشود.
اولویت این طرح علاوهبر کالاهای پر مصرف مثل خرما، آش و حلیم، اقلام پروتئینی و لبنیات، نظارت بر کالاهای تنظیم بازاری مانند برنج، شکر، روغن نباتی و گوشت منجمد است.
یدالله صادقی در گفتوگو با ایسنا، از شهروندان خواست در صورت مشاهده هر گونه تخلف صنفی از قبیل گرانفروشی، عدم درج قیمت، تقلب و احتکار مراتب را به سامانه ۱۲۴ طرح موضوع کرده تا بازرسان این سازمان با همکاری سایر دستگاههای مرتبط مانند بازرسان اصناف و اتحادیهها، پلیس امنیت اقتصادی و سازمان تعزیرات حکومتی با متخلفان برابر قانون برخورد کنند.
بهرحال انتظار میرود با توجه به درپیش بودن ماه مبارک رمضان، اقدامات ستاد تنظیم بازار برای مدیریت عرضه این کالاهای اساسی نمود بیشتری در بازار داشته باشد و مردم برای مصارف ماه رمضان در تأمین این کالاها با مشکلات کمتری روبرو باشند و مسئولان صرفا به یکسری وعدههای تکراری دلخوش نکنند.