سرویس سیاسی-

بعدازظهر شنبه هفتم فروردین 1400 سند برنامه همکاری جامع جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین موسوم به برنامه ۲۵ ساله در تهران به امضای محمدجواد ظریف و «وانگ ایی» وزرای خارجه دو کشور رسید.
این سند ظرفیت‌ها و چشم‌انداز همکاری دوجانبه جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین در زمینه‌های مختلف ازجمله اقتصادی، فرهنگی و غیره را مورد بحث قرار داده است.
حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس‌جمهور روز 7 فروردین در دیدار با «وانگ ایی» وزیر امور خارجه چین، گفت: تهران و پکن از روابط بسیار خوبی برخوردارند و مواضع مشترک دو کشور در موضوعات بین‌المللی شاهدی بر سطح مطلوب این روابط است.
رئیس‌جمهور روابط با چین را برای جمهوری اسلامی ایران راهبردی و مهم خواند و با‌ اشاره به اراده دو کشور برای همکاری‌های بلندمدت، بر توسعه و تعمیق روابط در همه زمینه‌ها اعم از سیاسی، اقتصادی تأکید کرد.
وزیر امور خارجه چین نیز دراین دیدار، درخصوص همکاری‌های دوجانبه تهران- پکن گفت: چین همواره برای این موضوع اهمیت زیادی قایل بوده و تلاش کرده به‌رغم برخی مسایل این موضوع در اولویت رابطه با ایران قرار بگیرد.
«وانگ ایی» با بیان اینکه چین همواره با زیاده‌طلبی و تحریم‌های  یکجانبه آمریکا مخالفت کرده و در عرصه بین‌المللی این مخالفت خود را نشان داده است، افزود: فشار حداکثری اقدامی خلاف قانون و ضد بشری است که از حمایت بین‌المللی برخوردار نیست.
چکیده برنامه همکاری راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان- 12 فروردین- چکیده برنامه همکاری راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین شامل اهداف، اصول، ویژگی‌های سیاسی راهبردی، اقتصادی، فرهنگی و تصورات و القائات خلاف واقع درباره برنامه راهبردی ۲۵ ساله را منتشر کرد.
ظریف با‌ اشاره به تصورات و القائات خلاف واقع درباره برنامه راهبردی ۲۵ ساله تأکید کرد: این سند هیچ تعهدی برای هیچ‌یک از طرفین ایجاد نمی‌کند بلکه چشم‌انداز روابط را‌ ترسیم می‌کند؛ این سند حاوی هیچ عدد و رقمی درخصوص همکاری‌ها اعم از اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، راهبردی یا سرمایه‌گذاری و منابع مالی و پولی نیست؛ این سند هیچ منطقه‌ای یا حتی نقطه‌ای را واگذار نمی‌کند و هیچ حق انحصاری در هیچ حوزه‌ای ایجاد نمی‌نماید.
وزیر خارجه کشورمان در ادامه تصریح کرد: مدیریت، اداره یا بهره‌برداری از هیچ منطقه یا حوزه‌ای واگذار نشده است؛ استقرار هیچ نیروی نظامی در این سند پیش‌بینی نشده و هیچ امکانی برای در اختیار گرفتن پایگاه وجود ندارد؛ این سند در مخالفت با هیچ طرف ثالث یا برای مداخله در امور هیچ کشوری نیست.
همچنین صفحه رسمی ‌سخنگوی وزارت خارجه چین در توئیتر نوشت: این سند با عنوان رسمی ‌«برنامه همکاری‌های جامع ایران و چین» ثبت شده است و حوزه‌های سیاسی، امنیتی، دفاعی، فرهنگی، کشاورزی، اقتصادی، علمی، جهانگردی، نفت و انرژی، زیرساخت‌های مخابراتی و فناوری ارتباطات، تجارت، بهداشت و سلامت و... را شامل می‌شود.
در برخی از بندها صحبت از تسهیل سرمایه‌گذاری و فاینانس است و برخی از بندها از حمایت‌های متقابل سیاسی در مجامع بین‌المللی می‌گوید. در حوزه نظامی و دفاعی موضوعاتی همچون آموزش، انتقال فناوری‌های دفاعی، مبارزه با ‌تروریسم و رزمایش مشترک آمده است. از نکات بسیار مهم این سند می‌توان از توافق بر سر تجارت با ارزهای ملی یاد کرد.
عصبانیت حامیان تحریم
اما امضای سند نقشه راه 25 ساله همکاری‌های جامع راهبردی ایران و چین چنانچه پیش‌بینی می‌شد، با موجی از حاشیه‌سازی‌های مبتنی بر تحریف واقعیت از سوی جریان‌های مختلف داخل و خارج کشور مواجه شد.
آغاز تدوین این سند بالادستی که ایران و چین به‌عنوان یک نقشه راه برای تحقق همکاری‌های جامع راهبردی بین دو کشور بر روی آن توافق کرده‌اند، همزمان با سفر رسمی ‌«شی جین پینگ» رئیس‌جمهور چین به ایران، در تاریخ 3 بهمن 1394 کلید خورد.
به گزارش تسنیم، در آن زمان، تهران و پکن با صدور بیانیه‌ مشترکی اعلام کردند که سطح روابط دو کشور را به مشارکت جامع راهبردی ارتقاء داده‌اند و بر اساس پیشنهاد طرف ایرانی به منظور تنظیم روابط بلندمدت با چین در بازه زمانی 25 ساله و موافقت طرف چینی، دو کشور در بند 6 بیانیه مذکور تمایل و آمادگی خود را برای رایزنی و مذاکره جهت انعقاد سند همکاری بلندمدت اعلام کردند.
طبق اعلام مقامات تهران و پکن این سند را باید برنامه‌ای سیاسی، راهبردی، اقتصادی و فرهنگی دانست که سویه‌های همه‌جانبه روابط دو کشور در این حوزه‌ها را در افقی بلندمدت دنبال می‌کند.
این اتفاق مهم اما؛ به دلایل متعدد که مهم‌ترین آنها را می‌توان جلوگیری از برون‌رفت ایران از زیر فشار تحریم‌های حداکثری غرب دانست، از همان ابتدا مورد توجه جبهه رسانه‌ای نظام سلطه قرار گرفت تا با تمام توان خود اعم از رسانه‌های رسمی ‌و شبکه‌های اجتماعی، ضمن وارونه‌نمایی از حقیقت ماجرا ذهن افکار عمومی داخل کشور را نسبت به آن بدبین کرده و نظام را در پیشبرد اهداف خود در این خصوص دچار مشکل کند.
تولید محتوای رسانه‌ای با کلیدواژه‌هایی چون «فروش ایران به چین»، «ترکمانچای چینی» و... با استفاده از تکنیک جنگ روانی «حرکت از پله دوم» نپرداختن به اصل ماجرا و بزرگ‌نمایی حواشی تحریف‌شده - مأموریت اصلی این جریان است که متأسفانه با همراهی برخی فعالان داخلی بیشترین سهم را در تحریف واقعیت و ایجاد نگرانی در افکار عمومی را داشته است.
نگرانی آمریکا و اسرائیل
جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا در واکنش به امضای سند همکاری  ۲۵ ساله ایران و چین گفت که مدت‌هاست درباره مشارکت ایران و چین نگران بوده‌ است.
بایدن هنگام سوار شدن به هواپیمای مخصوص ریاست‌جمهوری آمریکا در پاسخ به سؤال یک خبرنگار که پرسید که «آیا همکاری فوری ایران و چین دغدغه شماست؟ گفت: یک سالی می‌شود که دغدغه چنین چیزی را داریم.»
علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی طی توییتی نوشت: ‏امضاء سند نقشه راه همکاری راهبردی ‎ایران و ‎چین بخشی از سیاست ‎مقاومت فعال است.دنیا فقط غرب نیست و غرب هم فقط آمریکای قانون‌شکن و سه کشور اروپایی بدعهد نیست.
شمخانی افزود: نگرانی بایدن کاملاً درست است، شکوفایی همکاری‌های راهبردی در شرق، ‎افول آمریکا را تسریع می‌کند.
سردبیران روزنامه «وال‌استریت ژورنال» در یادداشتی با هشدار به رئیس‌جمهور آمریکا درباره تبعات بلندمدت سند همکاری جامع ایران و چین، از جو بایدن خواستند، «توهمات» درباره احیای نظم بین‌المللی را کنار بگذارد.
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز در سخنانی به سند راهبردی میان ایران و چین واکنش نشان داد. پرایس در کنفرانس خبری در اظهارنظری گستاخانه گفت: تحریم‌های کنونی آمریکا علیه ایران پابرجا بوده و هرگونه تلاش ایران برای فرار از تحریم‌ها بررسی خواهد شد.
روزنامه صهیونیستی «جروزالم پست» در گزارشی به بررسی سند راهبردی همکاری ایران و چین پرداخت و نوشت که این همکاری خبر بدی است اما می‌تواند برای اسرائیل بدتر باشد.
همچنین پایگاه خبری تایمز آو اسرائیل در گزارشی نوشت: قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین می‌تواند اهرم فشار آمریکا علیه ایران را قبل از مذاکرات مورد انتظار تضعیف کند و از نفوذ آمریکا در غرب آسیا بکاهد.
دن شوفتان، تحلیلگر صهیونیست و رئیس برنامه امنیت بین‌المللی در دانشگاه حیفا طی یادداشتی که در روزنامه عبری زبان «اسرائیل هیوم» منتشر شد، سند راهبردی همکاری ایران و چین را تهدیدی وجودی برای رژیم صهیونیستی توصیف کرد.
منوشه امیر، سردبیر رادیو اسرائیل نیز گفت: مقامات اسرائیل در حال بررسی و مطالعه سند همکاری ایران و چین هستند؛ اسلحه تهدید اسرائیل علیه ایران با این قرارداد اقتصادی، نظامی و استراتژیک گرفته شده است.
تحلیلگران رژیم صهیونیستی تأکید کردند که یکی از نگران‌کننده‌ترین بندهای توافق ایران و چین همکاری‌های اطلاعاتی دوطرف است، چرا که چین در این حوزه پیش از این ورودی نداشته است.
میخی در تابوت هژمونی ‎آمریکا
در غرب آسیا
فواد ایزدی، تحلیلگر سیاسی ‏توصیف «بن نورتون» خبرنگار آمریکایی از ‎قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین را طی توییتی منتشر کرد:«توافق ایران و چین میخی است در تابوت هژمونی ‎آمریکا در غرب آسیا. آیت‌الله خامنه‌ای راست گفته بود که دوره پسا آمریکا شروع شده است».
اندیشکده شورای سیاست خارجی آمریکا در یادداشتی به قلم ایلان برمن معاون ارشد این اندیشکده در گزارشی نوشت: توافق راهبردی ۲۵ ساله به وضوح جمهوری اسلامی ایران را در رأس رسالت منطقه‌ای چین قرار می‌دهد، آن‌ هم به‌گونه‌ای که در نهایت به تقویت چشمگیر ایران در منطقه منجر می‌شود.
همچنین «جک کیان» مدیر اندیشکده مطالعات جنگ در واشنگتن یکشنبه گفت که سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین پیروزی بزرگی برای هر دو کشور به شمار می‌آید.
عبد الباری عطوان، مدیر مسئول روزنامه «رأی‌الیوم» گفت: قرارداد جدید ایران با چین، بایدن را در موضع ضعف قرار داده؛ ائتلاف ایران، محور جدیدی را علیه ناتو تشکیل داده است.
«مروان قبلاًن» مدیر بخش سیاسی شبکه «العربی» نیز گفت: ایران استفاده زیادی از این توافق خواهد برد؛ آمریکایی‌ها خوشحال نیستند و این توافقنامه آنها را نگران کرده است.
پایگاه اینترنتی شبکه «راشا تودی» در یادداشتی به قلم «تام فودی» نویسنده و تحلیلگر انگلیسی نوشت: توافق ایران و چین نظم ژئوپولیتیک تعریف شده از سوی آمریکا را دگرگون خواهد کرد.
روزنامه واشنگتن‌تایمز طی گزارشی نوشت، دولت بایدن ادعا می‌کند از کمپین فشار بر ایران حمایت می‌کند، اما نشانه‌های واضحی از فروپاشی تحریم‌ها وجود دارد، زیرا چین خرید نفت‌های تحریمی‌ایران را به میزان چشمگیری افزایش می‌دهد.
این روزنامه آمریکایی در ادامه نوشت: سه برابر شدن خرید نفت ایران از سوی چین از زمان روی کار آمدن بایدن، به تهران یک راه نجات مالی و اهرم جدید برای دفع فشار بیرونی داده است.
شکستن فشار آمریکا
سعید جلیلی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با‌ اشاره به قرارداد ایران و چین گفت: اگر به خوبی ببینیم، می‌فهمیم این همکاری فرصتی است که می‌تواند در این بزنگاه فشار آمریکا را بشکند.
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس در توییتر نوشت: ‏امضای سند راهبردی با چین یک عنصر مهم تولید قدرت در چارچوب ‎نگاه به آسیا و اوراسیا با رویکرد سیاست خارجی متوازن و اقتصادمحور است.
قالیباف افزود: متأسفانه تا امروز فرصت‌های مهمی ‌از دست رفته و اکنون هم تبدیل سند راهبردی به همکاری‌های راهبردی نیازمند اراده جدی است تا منافع اقتصادی عاید ملت عزیز ایران شود.
سیدمحسن دهنوی، نماینده مجلس در توییتر نوشت: ‏برنامه همکاری‌های مشترک ایران و چین، راهبرد مهمی‌ است که دیرهنگام به آن دست یافتیم ولی می‌تواند گره ‎تحریم‌ها را بگشاید.شلوغ‌کاری رسانه‌های غربی نشان می‌دهد این سند، نقاط درستی را هدف گرفته است. ما نیز در مجلس این توافق را رصد می‌کنیم زیرا منابع سرزمینی ایران را حساس می‌دانیم.