رشد بیش از 500 درصدی قیمت مسکن در سه سال اخیر موجب کاهش قدرت خرید متقاضیان مسکن و به تبع آن کاهش سهم وام مسکن در بهای مسکن شده است. شرایط فعلی بازار مسکن به‌گونه‌ای است که دیگر برای قشر متوسط فاقد خانه ملکی، امکان خرید مسکن وجود ندارد.
به اعتقاد برخی کارشناسان، یکی از دلایل اصلی بروز چنین وضعیتی، عملکرد دولت روحانی در هفت سال اخیر بوده است؛ بویژه پنج سال نخست آنکه عباس آخوندی وزارت راه و شهرسازی را بر عهده داشت. او به صراحت اعلام می‌کرد اعتقادی به ورود دولت در حوزه ساخت مسکن ندارد و هیچ پروژه‌ای را هم در این زمینه به سرانجام نرساند. در آن دوره حتی طرح ملی مسکن مهر که بخش کوچکی از آن به دولت تدبیر و امید محول گردیده بود، به پایان نرسید.
این در حالی است که مسئولان بانک مرکزی همچون بسیاری از کارشناسان اقتصادی به صراحت اعلام می‌کنند که مشکل مسکن با ورود دولت به این حوزه قابل حل است و تأکید بر سیاست افزایش تسهیلات خرید بدون توجه به تولید، زمینه‌ساز تورم خواهد شد؛ سیاستی که در دوره عباس آخوندی در پیش گرفته شد و پس از آن تورم سرسام‌آوری را در بازار مسکن شاهد بوده‌ایم.
در همین رابطه، مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی درباره برنامه بانک مرکزی برای حوزه مسکن به خبرگزاری فارس گفت: ما با تقویت بخش مسکن موافقیم، چرا که اگر بخش مسکن تقویت شود بسیاری از بخش‌های اقتصادی رونق پیدا می‌کند. با همین نگاه به بانک‌ها ابلاغ کردیم که 20 هزار میلیارد تومان به بخش مسکن تسهیلات بدهند.
علی اصغر میرمحمدصادقی یادآور شد: البته در بخش مسکن روستایی کارهای خیلی خوبی انجام شده است. از سال 84 سالانه 200 هزار واحد مسکن روستایی ساخته شده و فقط یک سال در سال اول مسکن مهر 400 هزار مسکن در بخش روستایی ساخته شد. در مجموع برای ساخت یک میلیون و 930 هزار واحد مسکن روستایی روستایی تسهیلات به ارزش 21 هزار و 500 میلیارد تومان پرداخت شده است.
وی ادامه داد: اما در حوزه مسکن شهری و وام خرید مسکن دل‌نگرانی‌هایی داریم. زمانی که مرحوم رحیمی انارکی مدیرعامل سابق بانک مسکن درخواست می‌داد که سقف وام بالا برود، ما نگران منابع صندوق و منابع بانک مسکن بودیم. وقتی بانک مسکن نتواند تامین کند، از بانک مرکزی می‌گیرد و آثار تورمی آن قیمت مسکن را دوباره بالا می‌برد. بنابراین باید قدرت تسهیلات با سقف وام مسکن هم تناسب داشته باشد. بخشی از وام باید پس‌انداز مردم باشد نه اینکه 100 درصد وام را بانک مسکن تامین کند. اگر این گونه باشد هیچ بانکی نمی‌تواند به تنهایی جور تورم را بکشد و سقف وام را مدام بالا ببرد.
حمایت از ساخت
این مسئول درباره ضرورت ورود دولت به ساخت مسکن توضیح داد: افزایش سقف وام خرید مسکن در اغلب اوقات دلالی مسکن را رونق می‌دهد. البته این طرف قضیه مردم هستند که فقط می‌خواهند یک خانه بخرند. اگر سقف وام مسکن را 300 میلیون تومان کنیم، بازپرداخت آن خیلی سنگین می‌شود و بسیاری از افراد نمی‌توانند این وام را بازپرداخت کنند و وام‌ها نکول می‌شود. ما هم دغدغه مسکن مردم را داریم اما به نظر می‌رسد مسکن از آن موضوعاتی است که دولت باید وارد آن شود. دولت زمین ارزان در اختیار شرکت‌های پیمانکاری قوی ساختمان‌‌ساز قرار دهد. بخشی تسهیلات باشد و بخشی آورده مردم باشد. اما در مورد وام بانکی به نظر می‌رسد اگر امروز رقم تسهیلات خرید را سه برابر کنیم، هم بازپرداخت آن سنگین می‌شود و هم احتمال افزایش بهای مسکن را تقویت می‌کند.
میرمحمد صادقی تأکید کرد: بنابراین ما قطعا موافق تقویت و رونق بخش مسکن هستیم، چون صنایع مختلف را رونق می‌دهد اما بدون کمک دولت ساخت و ساز شکل نمی‌گیرد. ما آمادگی داریم همه درخواست‌های بانک مسکن را در این زمینه بررسی کنیم اما زیرساخت‌هایی برای این کار نیاز است و دولت باید به این بخش ورود کند. اگر در حوزه مدیریت بازار مسکن، اقداماتی مثل مالیات بر عایدی سرمایه یا مالیات بر دلالی مسکن اعمال شود و این زیرساخت‌های قانونی شکل بگیرد، بخشی از مشکل تورم در بخش مسکن حل می‌شود.