همشهری: لایحه بودجه باید به خاطر کسری هنگفت رد میشد(خبر ویژه)
روزنامه همشهری معتقد است اقدام نمایندگان مجلس در رد کلیات لایحه بودجه تقدیمی دولت، کاری درست و قابل دفاع است.
این روزنامه به قلم علی مروی کارشناس اقتصادی نوشت: مجلس به کلیات لایحه بودجه 1400 رای منفی داد، البته میتوانست قبل از اینها هم کلیات را تصویب نکند و نیازی به بررسی لایحه دولت و تغییرات زیاد در کمیسیون تلفیق بودجه نباشد و زمان از دست نرود. با این حال، تصمیم مجلس را قابل دفاع میدانم چراکه اگر گزارش مصوبه کمیسیون تلفیق بودجه به صحن علنی مجلس راه پیدا میکرد، اتفاق خاصی در سمت هزینههای جاری کشور رخ نمیداد چرا که با مصوبه این کمیسیون کسری تراز عملیاتی بودجه کشور بالای 460 هزار میلیارد تومان برآورد میشود. به همین دلیل بعید بهنظر میرسید که نمایندگان بتوانند در صحن علنی بودجه این میزان شکاف بین درآمدها و هزینههای دولت را اصلاح و کم کنند.
نتیجه اینکه شکاف کسری تراز عملیاتی بودجه یا با استقراض از آینده و مقروضکردن آیندگان از کانال انتشار اوراق تامین شود که حجم استفاده از این اوراق محدود خواهد بود و اگر دولت بخواهد کسری تراز بودجهاش را از این محل بیشتر تامین کند، لازمه آن افزایش نرخ سود این اوراق به میزان زیاد است که برای اقتصاد کشور اثرات رکودی خواهد داشت.
برآوردها نشان میدهد که با مصوبه کمیسیون تلفیق بودجه مجلس، دولت دستکم با کسری 250 تا 300 هزار میلیارد تومانی مواجه خواهد شد که یا باید از بانک مرکزی استقراض کند یا اینکه این کسری را با عرضه سنگین ارز ناشی از درآمدهای نفتی جبران کند و استفاده از هر 2روش یا ترکیب آنها آسیب جدی به تولید کشور بهدلیل بروز پدیده بیماری هلندی توأم با تورم بالا را به همراه خواهد داشت و پیشبینیها از تورم بالای 65 درصد در سال آینده با مصوبه کمیسیون تلفیق بودجه حکایت داشت.
حالا سؤال این است که تکلیف چیست و چه باید کرد؟ نخست وظیفه کارشناسان و اصحاب رسانه است که سیاستمداران و مقامات ارشد را از مخاطرات جدی کسری تراز عملیاتی بودجه برای اقتصاد و مردم کشور آگاه کنند. وضعیت معیشتی مردم در سالهای اخیر بهدلیل تورمهای بالا و رکودهای عمیق رقم خورده.
متأسفانه مشاوران اقتصادی مسئولان آنگونه که شایسته است این واقعیتها را منتقل نمیکنند و ما به یک تعامل سیاسی خوب با مسئولان نیاز داریم و ضرورت و اهمیت کنترل هزینههای جاری دولت به آنها یادآوری شود و سقف هزینههای عمومی بودجه نباید نسبت به قانون بودجه امسال بیش از 15 درصد افزایش یابد. گام دوم ضرورت یک گفتمانسازی و جریانسازی اجتماعی در بین نخبگان جامعه است که بهطور جدی از قوای سهگانه مطالبه کنند که شکاف بین دخل و خرج دولت از یک اندازه متعارف نباید بیشتر شود، درآمدهای نفتی کشور فارغ از اینکه محقق شود یا نشود، سهم آن در بودجه در بلندمدت به زیر 5 درصد برسد، سهم درآمدهای مالیاتی حتما به بالای 45 درصد برسد و درون قانون بودجه افزایش عمق بازار بدهی لحاظ شود تا درآمدهای دولت از محل فروش اوراق جهت پوشش کسری تراز عملیاتی بودجه قابل اتکا بوده و خالیبندی نباشد. اینها مهمترین اقداماتی است که باید در بودجه1400 از هماکنون پایهریزی شود.