ریشههای پیروزی انقلاب اسلامی و استمرار آن -بخش پایانی
درخشش پایداری مردم در پیروزی انقلاب اسلامی
گروه گزارش
در نگاه همه نسلهای انقلاب، شور و عشق به انقلاب اسلامی موج میزند و علیرغم تمام مشکلات در بزنگاههای حساس، به دور از هر نگاه، همه برای زنده نگهداشتن آرمانهای انقلاب اسلامی و رهنمودهای امام(ره)و فرامین مقام معظم رهبری با تمام توان به میدان میآیند و بدون شک این یعنی انقلاب ما همچنان زنده، بالنده و مستحکمتر از گذشته است.
هنوز از نگاه معصومانه کودکان و نوجوانان سرزمینم شور و عشق به وطن موج میزند. میتوانی از مهر و مهربانی این بچههای پاک و بیآلایش، دوست داشتن توامان با احساس به ایران عزیز را معنا کنی.
طلیعه امید و استقلال در سرزمین آزاد مردان و شیرزنان به گواه تاریخ نویسان، یکی از خاصترین و شاید تکرار ناپذیرترین انقلابهایی است که جهان به خود دیده است؛ انقلابی از بطن یک جامعه و به خواست آنان و با هدایت و رهبری انسانی شجاع و آزاده شکل گرفته است و در چهل و دومین سالگرد پیروزی خود بالنده و مقتدر، چون کوه استوار در مسیر تحقق آرمانهای والای بشریت گام بر میدارد.
انقلاب و نظام مقدس جمهوری اسلامی با وجود همه تهدیدها، تحریمها و فشارهای پیدا و پنهان و سخت و صعب بدخواهان و دشمنان این سرزمین و ملت انقلابی و آگاه آن، طی ۴۲ سال گذشته، دستاوردهای عظیمی در عرصههای سیاسی، اقتصادی، علمی، اجتماعی و فرهنگی در بر داشته است و در بسیاری از حوزهها به خودکفایی و استقلال رسیده است.
فریبرز احمدی یک فرهنگی که شعارنویسی، پارچهنویسی و دیوارنویسی ایام انقلاب را بیشتر از سایر فعالیتها در ذهن دارد، میگوید: «با تعدادی از جوانان محله و مسجد اعلامیههای حضرت امام که به دستمان میرسید برخی از جملات آن را درآورده و شبانه با اسپری یا رنگ روی دیوارها مینوشتیم. حتی یادم میآید یک روز معلم هنر ما میخواست عکس امام خمینی(ره) را روی پارچه سفید بکشد و چون پارچه سفید نداشتیم من پرده خانه خودمان را درآورده و به معلم هنر دادم تا عکس امام را روی آن طراحی کند. آن روزها ما هیچ امکاناتی نداشتیم ولی با دست خالی کارهای زیادی کردیم. آن روزها شعارهایی بر علیه شاه در تمام شهرها نوشته میشد، معمولا شعارها را شب مینوشتیم و صبح ماموران ساواک میدیدند همه دیوارها پر از شعار شده است.»
رهبری، شرط اساسی بقای انقلابها
حسین محمدی سیرت، استاد دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(ع) درباره عناصر وحدت و بقاء انقلابها توضیح میدهد: «باید توجه داشت که یک انقلاب برای شروع، وحدت و پیروزی، نیازمند عناصری است که عناصر سهگانهی مردم، ایدئولوژی و رهبری مهمترین آنان است. انقلاب اسلامی در هر سه عنصر دارای شاخصهای متعالی نسبت به انقلابهای مشابه خود در قرون اخیر است. انقلاب اسلامی در عنصر مردم، انقلابی شاخص و با همراهی تودههای عظیم مردمی است و پژوهشگران حوزهی انقلابها آن را تنها نمونه یک انقلاب اسلامی تودهای دانستهاند و معتقدند انقلاب ایران، از نظر تعداد مردمی که در آن شرکت کردند، یکی از عظیمترین خیزشهای تاریخ جهان است، در مقایسه کمتر از دو درصد از جمعیت در انقلاب فرانسه دخیل بودند و کمتر از یک درصد از مردم در برانداختن شوروی کمونیستی شرکت داشتند. از این رو در عنصر مشارکت مردم، انقلاب اسلامی از شرایطی ویژه، البته نه بهمعنای پوپولیستی و غیرآگاهانه، بلکه بهمعنای مشارکت اقشار متعدد و متنوع جامعه ایرانی برخوردار است.
در بُعد ایدئولوژیک نیز انقلاب اسلامی در شرایط ویژه و خاصی قرار دارد و برخلاف تمامی انقلابهای قرون اخیر که دارای ایدئولوژیهای مادی و فاقد ایدئولوژیهای معنویتگرایانه هستند، اسلام آرمان و اهدافی را برای جامعه انقلابی ترسیم و مردم را برای نیل به آن تشویق میکند، بایستهها و مسیر حرکت به سوی آرمانها را نیز ترسیم کرده و در نهایت نیازمندیهای بشر امروزی در نظام مدرن را پاسخگو است.»
وی در ادامه میگوید: «اما عنصر سوم و شاید اصلیترین عنصر یک انقلاب موفق، وجود رهبری است و اهمیت رهبری در شکلگیری انقلابها، به حدی حساس است که برخی انقلابها، صرفاً بهدلیل فقدان رهبری در شکلگیری و موفقیت خود دچار موانع اساسی هستند. یعنی در چنین جوامعی صرفاً بهدلیل فقدان رهبری انقلاب صورت نمیگیرد. در حالی که در این جوامع نه تنها ایدئولوژی انقلاب موجود است، بلکه آمادگیهای لازم مردم نیز برای یک تحول انقلابی مشهود است.»
این استاد علوم سیاسی، رهبری را شرط اساسی بقای انقلابها دانسته و در تکمیل صحبتهایش میگوید: «عناصر پیش گفته همچنانکه در مقام ایجاد انقلاب مؤثرند، بقا و تداوم انقلاب را نیز تضمین میکنند. یعنی انقلابی که با همراهی مردم، با داشتن ایدئولوژی کارآمد و پاسخگو و در نهایت رهبری و یا رهبرانی صاحب تدبیر پیروز شود، در ادامه مسیر خویش نیز باید این عناصر را در خود حفظ و تقویت کند و در صورت از دست دادن هریک از این عناصر ادامه حیات انقلاب ناممکن و انحراف از مسیر انقلاب محتمل خواهد بود. دراینجا نقش رهبران بهعنوان مهمترین عنصرِ ایجاد و تداوم انقلاب مورد توجه است. این عنصر در پیروزی انقلاب اسلامی ایران با رهبری امام خمینی(ره) به تمامه نمایان گشت و همگان بر وجود رهبری تعیینکننده اعتراف دارند.»
ضرورت حضور مدیرانی
با دغدغه انقلابی و جهادی
حجت الاسلام علی معبودی، مسئول نمایندگی ولیفقیه سپاه صاحبالامر (عج) استان قزوین میگوید: «برای پیشرفت کشور در همه زمینهها باید مدیرانی در رأس باشند که دغدغههای انقلابی و جهادی داشته باشند. انقلاب اسلامی نعمتی است که با تلاش مردم و عنایت الهی به ما عرضه شده است. در ایران پیش از انقلاب
۴۸ درصد از مردم بهصورت مطلق زیر خط فقر بودند و مردم با انواع محرومیتها بهدوراز هرگونه برابری زندگی میکردند.»
مسئول نمایندگی ولیفقیه در سپاه صاحبالامر (عج)
استان قزوین با بیان این نکته که مشکلات کشور را باید از دو زاویه و نگاه بیرونی و درونی مورد بررسی قرارداد، ابراز میکند: «از روزی که انقلاب اسلامی به پیروزی رسیده است، مورد تهدید و تحریم قدرتهای خارجی بهخصوص مورد خشم آمریکا و رژیم صهیونیستی بوده است و این تحریمها خود را در مشکلات امروز ما نشان میدهند با این حال ریشه اصلی مشکلات کشور را باید در عدم مدیریت صحیح در داخل کشور جستوجو کرد.»
وی تصریح میکند: «ما با مدیرانی روبهرو هستیم که کارایی لازم را ندارند، به تعبیر رهبر معظم انقلاب مدیران باید دارای روحیه جهادی و انقلابی باشند، هر جا مدیر جهادی بوده موفق بودهایم، قدرت نظامی ما نمونهای برای این مثال است، در قدرت نظامی فراتر از بازدارندگی ظاهرشدهایم.
اگر گره اقتصادی داریم بهاینعلت است که مسئولان ما روحیه انقلابی ندارند و برای حل مشکل نگاه به بیرون دارند، اگر مردم ما در انتخابات تحت تأثیر جنگ روانی قرار نگریند میتوان امیدوار بود مدیرانی در قدرت قرار نگیرند که دغدغههای انقلابی داشته باشند.»
این مسئول به دستاوردهای انقلاب اسلامی اشاره کرده و میگوید: «انقلاب اسلامی دست آوردهای متفاوت و زیادی داشته است، مردمسالاری ما در دنیا بینظیر است، استقلال در سیاست خارجی و عمل به شعار نه شرقی و نه غربی، نفی مظاهر فرهنگی غرب و حاکم شدن ارزشهای اسلامی، ارتقا جایگاه شخصیت بانوان، افزایش امید به زندگی، پیشرفت چشمگیر در عرصههای پزشکی و... تنها بخشی از این دستاوردها است. بااینحال خیلیها چشم خود را بر واقعیت بستهاند و میگویند انقلاب برای ما چه کرده است؟»
مسئول نمایندگی ولیفقیه در سپاه صاحبالامر (عج)
استان قزوین همچنین تصریح میکند: «انقلاب دستاوردهای فراوانی داشته که فرصت دهه فجر فرصت مناسبی برای بیان این دست آوردها است، اصحاب رسانه باید در این دوران تلاش کنند که وحدت مردم را به بالاترین سطح ممکن برسانند.»
مردمی بودن
مهمترین شاخصه انقلاب اسلامی
علی اکبر اشعری پژوهشگر انقلاب اسلامی ضمن بیان اینکه اگر بخواهیم به مهمترین دستاوردهای سیاسی انقلاب اسلامی ایران بپردازیم میتوانیم ازحضورپررنگ مردم در همه عرصهها را یکی از مهمترین دستاوردها برشمریم، میگوید: «از دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی شکلگیری حکومت اسلامی است. علیرغم تأکید اسلام به ضرورت برقراری قسط و عدل در همه شئون جامعه اسلامی، و اینکه استقرار قسط و عدل جز در سایه تشکیل حکومت محقق نمیشود، و علیرغم تلاش و کوشش همه انبیا و اولیای الهی،اندیشه تشکیل حکومت اسلامی جز در برهههایی از تاریخ آن هم نه بهطور کامل شکل نگرفته بود.
شکلگیری گفتمان ولایت فقیه به عنوان امامت مستمر و نیابت امام معصوم برای اداره جامعه در ادبیات سیاسی اسلام از نقاط درخشان سیاسی و دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی است.
در این نگاه، علاوهبر رابطه امت و امام که نمونه منحصر به فردی از رابطه بین مردم و زمامدار جامعه است، اجتهاد مستمر ولی فقیه موجب افزایش ظرفیت حکومت در مواجهه با شرایط جدید و مسائل مستحدثه شده؛ همانطور که امام راحل پس از گذشت مدتی از شکلگیری حکومت اسلامی و تجربیات به دست آمده، درباره برخی کاستیها در قانون اساسی نخستین، به اصلاح و تغییراتی در آن همت گماشتند تا بخشهای مختلف نظام بتوانند با نشاط و قدرت بیشتر به راه خود ادامه دهند.
استقلال ملت ایران که یکی از شعارهای اصلی انقلاب تحت عنوان نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی بود شکل گرفت. به نحوی که به جرأت میتوان گفت امروز تنها حکومت دنیا که مستقل از مناسبات سلطه جهانی در جهت منافع ملت خود تصمیم میگیرد، جمهوری اسلامی
ایران است.»
وی در تکمیل صحبتهایش میگوید: «از دیگر آثار و پیامدهای انقلاب اسلامی، بیداری اسلامی بود. ایستادگی ملت ایران در برابر زیادهخواهیهای جریان سلطه و پیروز بیرون آمدن از بسیاری میدانهای آزمون همچون کودتاهای مکرر و برخی شورشهای منطقهای و هشت سال جنگ تحمیلی و پس از آن مقاومت در برابر انواع تحریمها و... از انقلاب اسلامی و ملت ایران الگوی موفقی در تقابل با ظلم جهانی ترسیم کرد. نشانههای این بیداری را در فرو ریختن ابهت کاخنشینان سفید و سرخ و... نزد بسیاری از ملتهای منطقه و جهان میتوان مشاهده کرد. و بدین ترتیب نه تنها بیداری اسلامی شکل گرفت، بلکه بسیاری به این نتیجه رسیدند که انسان جز در پناه اسلام
به سعادت نمیرسد.»
این پژوهشگر یکی دیگر از دستاوردهای انقلاب اسلامی را ارائه یک الگوی موفق مبارزه با ظلم عنوان کرده و میگوید: «اعتراض به حکام ستمگر و مبارزه با آنها در تاریخ تشیع و به ویژه در دو سه سده
اخیر کشور خودمان بیسابقه نیست؛ اما آنچه مبارزات اخیر ملت ایران را به عنوان نقطه تکاملی این اعتراضات برجسته میکند، الگوی مبارزه است. عناصر اصلی این الگو عبارتند از:
- انقلاب به نام خدا و برای پیاده سازی احکام الهی به عنوان بستر رشد انسان در جامعه
- تکیه بر ایمان مردم و تلاش بر تقویت روحیه ایمانی آنها تا مشمول نصرت الهی شوند
- تکیه بر ظرفیت مردمی جامعه و شکل دادن قدرت ملی در مقابل جریان ظلم
- وجود وحدت رهبری دینی با مشخصاتی از قبیل اجتهاد، مدیریت، تدبیر و آشنا با مسائل ملی، منطقهای و جهانی.»