وزیر سابق آموزش و پرورش:
ذی‌نفعان کنکور به سادگی از گردش مالی ده‌ها هزار میلیارد تومانی خود دست برنمی‌دارند
وزیر سابق آموزش و پرورش با بیان اینکه ذی نفعان کنکور به قیمت تهدید نسل آینده ده‌ها هزار میلیارد تومان گردش مالی از قِبل کنکور دارند و به این سادگی سفره شان را جمع نمی‌کنند..
به گزارش ایسنا، سیدمحمد بطحایی در چهارمین نشست از کارگاه تعاملی سیاستگذاری کودکان و نوجوانان با موضوع «نقد و بررسی نظام آموزشی کنکور محور» که به صورت مجازی و به همت وزارت رفاه برگزار شد، اظهارداشت: کنکور که روزی بنا به ضرورت‌هایی در دهه ۴۰ شروع شد، در سال‌های اخیر آثار و تبعات شدیدی را بر کودکان و نوجوانان ما برجای گذاشته است.
بطحایی افزود: یکی از پاسخ‌های برخی متخصصان این است که در شرایط موجود چاره‌ای نیست به روش موجود تن بدهیم و وقتی ۱۰۰ صندلی خالی در فلان رشته در یک دانشگاه معتبر داریم و ۱۰ هزار نفر پشت کنکور هستند، باید کنکور برگزار شود. هرچند به عنوان فردی که در این زمینه کار کرده‌ام حرف‌هایی در این زمینه دارم اما روی دیگر کنکور تبلیغات موسسات و کتب کنکوری است که امروز شما در رسانه‌های جمعی به ویژه صداوسیما شاهد آن هستید.
هیجان کاذب تبلیغات کنکور
وی با بیان اینکه تلویزیون خانواده‌ها را تهییج می‌کند که فرزندانشان را در کلاس کنکور ثبت‌نام کنند و فلان کتاب‌ها را خریداری کنند و در واقع یک هیجان کاذب ایجاد می‌کند، ادامه داد: این آموزشگاه‌ها گاهی با هزینه سرسام آور خانواده‌ها را وادار می‌کنند حتی اگر از حیث مالی بضاعت چندانی ندارند برای آنکه عقب نیفتند فرش زیرپایشان را بفروشند تا فرزندشان در فلان رشته قبول شود.
می توان روش ورود به ۸۰ تا ۹۰ درصد
رشته‌های دانشگاهی را تغییر داد
وزیر سابق آموزش و پرورش گفت: امروز برای حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد رشته‌های دانشگاهی می‌توان روش ورود را تغییر داد، اما فعلا برای ۱۰ تا ۲۰ درصد مابقی می‌پذیریم که چاره‌ای جز روش فعلی نداریم اما چرا اصحاب رسانه خطرات و لطماتی که کودکان و نوجوانان را در معرض خطر قرار می‌دهد روشنگری نمی‌کنند و این دست تبلیغات مضر کاهش نمی‌یابد؟ باید بتوانیم آسیب‌ها را کاهش دهیم.
نقش آموزش و پرورش در طبقه بندی
اقتصادی و اجتماعی مردم با ایجاد مدارس متنوع
بطحایی با بیان اینکه آثار و تبعات کنکور در دو دهه اخیر بسیار شدیدتر از قبل خود شده و اصل و اساس بروز چنین اتفاق ناگواری، نخبه پروری است، افزود: متاسفانه دستگاه‌های حاکمیتی به ویژه آموزش و پرورش در بروز این اتفاق تقصیر زیادی دارند، امروز با تنوع فراوانی از مدارس مختلف رو‌به‌روییم. هیچ کشوری را نمی‌توانید پیدا کنید که مانند آموزش و پرورش اینگونه بچه‌ها را طبقه بندی کند.دانش‌آموزان در مدارس مختلفی چون نمونه دولتی، تیزهوشان، شاهد، غیردولتی و... درس می‌خوانند. این جدا کردن بچه‌ها و دسته دسته کردن آنها از مهم‌ترین ایرادات و نقایض نظام آموزش و پرورش ماست و با دست خودمان خانواده‌ها را به این سمت سوق می‌دهیم که فرزندتان نخبه است و باید از بچه‌های عادی فاصله بگیرد و برود در کلاس ایزوله‌ای با افرادی مانند خودش درس بخواند. هیچ آموزه تربیتی و اسلامی این را تایید نمی‌کند و این نخبه‌پروری در ایجاد طبقات اجتماعی و اقتصادی هم موثر بوده است.
گزارش‌های محرمانه از خودکشی داوطلبان کنکور
به دلیل شکست در کنکور
وی با بیان اینکه وقتی تنها راه آینده بچه‌ها را جلویشان می‌گذاریم و می‌گوییم فقط می‌توانی آینده خود را در این رشته‌ها تضمین کنی معلوم است که میلیون‌ها نفر رقابت می‌کنند برای اینکه از فیلتر کنکور بگذرند و وارد فلان رشته شوند، اظهارداشت: در سال‌های گذشته در بولتن‌های محرمانه اخباری از خودکشی ده‌ها نفر از داوطلبان کنکور داشتیم که به علت شکست، سرکوب و تحقیر در خانواده این کار را انجام داده بودند. برخی داوطلبان واقعا آینده دردناکی را از حیث ویژگی‌های روانشناختی باید به خاطر شکستی که در کنکور خورده‌اند متحمل شوند.
وزیر سابق آموزش و پرورش تاکید کرد: تا عوامل ایجاد‌کننده را برطرف نکنیم حتما مشکل ادامه خواهد داشت، باید تنوع را کم کنیم. در دوره وزارت بنده اقداماتی انجام شد به عنوان مثال بساط آزمون‌ها را در دوره ابتدایی جمع کردیم.
برای پذیرش در رشته‌های پزشکی
و مهندسی دانشگاه‌های برتر فعلا راهی جز کنکور نیست
بطحایی در پاسخ به سؤالی درباره مقاومت‌های درون سیستمی آموزش و پرورش برای برچیده شدن کنکور و طرح پیشنهاداتی مبنی بر افزایش سهم سوابق تحصیلی با نهایی شدن امتحانات سه سال آخر دوره متوسطه و تبعات آن گفت: برای اینکه یک مسئله پیچیده و مزمن را حل کنیم باید توجه داشته باشیم که عوامل تاثیرگذار در کنکور فقط به آموزش و پرورش برنمی گردد و عوامل متعددی در ادامه این کار تاثیرگذار است.
وی افزود: کنکور یک پدیده پیچیده و مزمن است و برای حل آن یکی از استراتژی‌ها و روش‌ها این است که آن را بشکنیم و خرد کنیم تا مسئله راحت‌تر حل شود. اکنون در حدود ۹۰ درصد رشته محل‌ها می‌توانیم بدون فرایند کنکور دانشجو سنجش و پذیرش کنیم. اگر بنا باشد کنکور سه ساعته را تبدیل کنیم به امتحان نهایی در سه پایه و بگوییم هر سه پایه امتحان نهایی بدهند، به نوعی کنکور را به سه پایه تسری داده‌ایم اما واقعا در ۹۰ درصد رشته‌ها نیازی به کنکور نداریم. هرچند هیئت علمی دانشگاه‌ها ترجیحشان این است که کنکور وجود داشته باشد و از طریق آن دانشجو بپذیرند ولو صندلی خالی داشته باشیم.
وزیر سابق آموزش و پرورش با تاکید بر اینکه گام اول این است که آن ۹۰ درصد را جدا کنیم، اظهارداشت: بله می‌پذیریم که فعلا برای پذیرش در رشته‌های پزشکی و مهندسی در دانشگاه‌های برتر راهی جز کنکور نیست اما برای مابقی نیازی نیست بچه‌ها را به صف کنکور بیاوریم. اکنون انتقاد به آموزش و پرورش این است که آنچه در مدرسه به بچه‌ها می‌آموزید و نمره می‌دهید یعنی همان پیشینه تحصیلی بچه‌ها، معتبر نیست و معلوم نیست معلمی که نمره داده چگونه داده و حتی در بسیاری مواقع معدل ۱۹ به بالا است و قدرت تمیز و تشخیص نمرات پایین است.البته بحث ارفاق و اینها را در نمره دادن‌ها نفی نمی‌کنم، اما بحثم این است که دانش‌آموزانی که آمادگی نشستن روی صندلی بعضی رشته‌ها را دارند می‌توانند با پیشینه تحصیلی گزینش شوند. باید از همان مسیری که وارد کنکور شدیم از همان مسیر خارج شویم. ما مسئله مان را باید بشکنیم. روش کنکور را باید تصحیح کنیم و برای کنکور فقط سراغ آن ۱۰ تا ۲۰ درصد اول برویم.
کتب درسی متوسطه اول هم
سمت و سوی کنکوری گرفته
بطحایی با تاکید بر اینکه ابتدا باید بچه‌های ابتدایی و متوسطه اول را از این آتش بیرون بیاوریم و از مهلکه خارج کنیم، گفت: باید نظام آموزشی را اصلاح کنیم. کتب درسی ما حتی در متوسطه اول سمت و سوی آمادگی کنکور گرفته است و باید محتوا اصلاح شود. کتب باید به جای اینکه تاکید بر حافظه محوری و محفوظات عبث داشته باشد به سمت مهارت‌آموزی برود.
کنکور به ابزاری برای بی‌عدالتی تبدیل شده است
وی درباره تعارض منافع موسسات کنکوری نیز گفت: تعارض منافع وجود دارد و نیازمند قانون است. به عنوان مثال بنده نوعی به عنوان وزیر، معاون، مدیرکل و کارشناس اجازه ندارم که در این مسیر سرمایه‌گذاری کنم، مدرسه غیردولتی داشته باشم و کتاب منتشر کنم و باید اگر چنین شد مجازات شوم. این موضوع نیازمند قانون است. در دوره وزارتم بارها در مجلس گفتم به عنوان وزیر می‌توانم بخشنامه بزنم که مدیرکل اجازه ندارد مدرسه غیردولتی داشته باشد اما یک بخشنامه است و با رفتن بنده و کاهش مراقبت‌ها دوباره تکرار می‌شود.
وزیر سابق آموزش و پرورش با بیان اینکه ذی نفعان کنکور ده‌ها هزار میلیارد تومان گردش مالی از قِبل کنکور دارند و به این سادگی سفره شان را جمع نمی‌کنند ولو اینکه باور داشته باشند این جریان نسل آینده را تهدید می‌کند، گفت: فرصت‌های یادگیری عمیق را که باعث عدالت آموزشی می‌شود به واسطه کنکور از بچه‌ها می‌گیریم و کنکور به ابزاری برای بی‌عدالتی تبدیل شده است.
بطحایی ادامه داد: این ذی نفعان مالی و اقتصادی کنکور در این موضوع بسیار سهیم هستند، به محض اینکه کسی بخواهد تغییری ایجاد کند در هرکجا که دستشان برسد از ریاست جمهوری گرفته تا مجلس و مجامع علمی و دانشگاه‌ها و مراجع دینی شروع به تخریب می‌کنند. این ذی نفعان اجازه چنین تغییرات و اصلاحاتی را نمی‌دهند.
کاهش اشتیاق جوانان برای ورود به دانشگاه‌ها
از ۷ - ۸ سال گذشته
وی افزود: از حدود ۳۰ سال قبل به دلیل افزایش تقاضا برای تحصیل در آموزش عالی، یک جوان احساس می‌کرد اگر ادامه تحصیل ندهد نمی‌تواند شغلی داشته باشد. بنابراین داوطلبان ورود به دانشگاه یک شیب فراوان و تندی تجربه کردند و چاره‌ای جز گسترش دانشگاه‌ها نبود، اما از حدود هفت، هشت سال قبل این اشتیاق کمتر شده و جوانان بیشتر به فکر کسب یک مهارت برای ورود به اجتماع افتاده‌اند.
چگونه می‌توان زمینه حذف کنکور را ایجاد کرد؟
وزیر سابق آموزش و پرورش با بیان اینکه گسترش بی‌حدوحصر دانشگاه‌ها موجب کاهش کیفیت فارغ‌التحصیلان شده است،گفت: فارغ‌التحصیلان کمتر می‌توانند شغلی متناسب با رشته تحصیلی خودشان پیدا کنند، هرچند این یک فرصت برای مبارزه با کنکور است. کاهش رغبت به آموزش عالی و تمایل به مهارت آموزی به شرط افزایش ظرفیت‌های مهارت‌آموزی و گره زدن اشتغال به کسب مهارت می‌تواند زمینه حذف کنکور را فراهم کند.