مازوت یا خودروهای فرسوده؛ مقصر اصلی آلودگی هوا کدام است؟
نامه هشدارآمیز «کلانتری» به «روحانی» درباره تبعات استفاده از سوخت مازوت
رئیس مرکز هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست از نامه هشدارآمیز رئیساین سازمان به رئیسجمهور درباره مصرف مازوت در نیروگاهها و کارخانههای اطراف شهرهای بزرگ خبر داد.
سیدمحمدمهدی میرزاییقمی با اشاره به وضعیت آلودگی هوای تهران و موضع این سازمان در قِبال مازوتسوزی کارخانهها و نیروگاههای تهران به خبرگزاری تسنیم گفت: در جلساتی که اوایل پاییز امسال و همزمان با آغاز سرد شدن هوا، با نمایندگانی از شهرداریهای کشور و شوراهای شهر در تهران و شهرهای اطراف داشتیم، نسبت به مصرف مازوت در کارخانههای حاشیههای شهرهای بزرگ، بهویژه تهران هشدار دادیم.
میرزاییقمی ادامه داد: در این جلسات، برخی مراجع ذیربط عنوان میکردند که استفاده از سوخت مازوت در بعضی از مواقع، به دلیل شرایط فعلی کشور و بحرانهایی که بهوجود آمده، اجتنابناپذیر است، اما نماینده سازمان محیط زیست در این جلسات، همواره موضع مخالف نسبت به این موضوع داشته و بر مضر بودن این سوخت برای سلامتی شهروندان تأکید کرده و هشدارهای لازم را نیز دادهایم.
وی همچنین بر موضع مخالف سازمان محیط زیست بر استفاده نیروگاهها و کارخانههای اطراف تهران از مازوت تأکید کرد و افزود: در همین راستا و با توجه به هشدارهای لازم پیرامون استفاده از سوخت مازوت در نیروگاهها و کارخانههای شهرهای بزرگ و بهویژه تهران، نامهای هشدارآمیز از سوی رئیسسازمان محیط زیست به آقای روحانی رئیسجمهور ارسال شد.
رئیسمرکز هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به جزئیاتی از این نامه اظهارداشت: در این نامه، هشدارهای لازم درباره تبعات مازوتسوزی مطرح و بر عملیاتی و اجرایی کردن تکالیف وزارتخانهها و دستگاههای مرتبط برای اجرای قانون هوای پاک تأکید شده است.
میرزاییقمی با بیان اینکه موضع مخالف سازمان حفاظت محیط زیست با مازوتسوزی در نیروگاهها و کارخانههای بزرگ به دستگاههای مرتبط اعلام شده است، گفت: سازمان محیط زیست ضوابط و جایگاه قانونی مشخصی دارد که میبایست در این چارچوب اقدام شود.
وی استفاده از سوخت مازوت در کارخانهها و نیروگاهها را دارای شرایطی دانست و اظهارداشت: ما در جلساتی که در عالیترین سطوح درباره سوخت نیروگاهها و کارخانهها داشتهایم، اعلام کردیم که استفاده از سوخت مازوت نیز باید با رعایت استانداردهایی باید باشد، به طوری که میبایست میزان سولفور آن در حد استاندارد و زیر یک درصد وزن حجمی باشد.حتی اگر امکان استفاده از سوختِ با آلایندگی کمتر و استاندارد نیز توسط نیروگاهها و کارخانهها فراهم نباشد، میبایست از فیلترهای مخصوص جاذب آلایندههای هوا استفاده شود.
گفتنی است، مازوت یا نفت کوره یکی از هیدروکربنهای نفتی است که در مراحل پالایش نفت خام پس از نفتا و بنزین و نفت سفید بهدست میآید و چون سیاه رنگ است، به نام نفتِ سیاه نیز تعبیر میشود، این ماده ارزانترین ماده سوختنی برای کورهها، حمامها و تنورِ نانواییها و موتورهای دیزلی و برخی نیروگاهها است که خطرات جبرانناپذیر قلبی و ریوی و نیز بروز سرطانها را برای افراد در پی دارد.
مقصر اصلی آلودگی هوا کدام است؟
در همین حال مدیرعامل سابق ستاد مرکزی معاینه فنی خودروهای شهر تهران به تسنیم گفت: سیاهه انتشاری که سال گذشته بهروزرسانی شد مقصر جدیدی برای آلودگی هوا تعیین نکرده است؛ هنوز منابع آلاینده متحرک شامل خودروهای سنگین، اتوبوسهای شرکت واحد، خودروهای سبک و موتورسیکلتهاست، بیشترین سهم را در آلودگی هوای شهر تهران دارند.
نواب حسینیمنش افزود: آلودگی هوای تهران مانند یک قله کوه است، اگر مقداری از قله کوه برداشته شود از وضعیت ناسالم برای همه گروهها به وضعیت ناسالم به گروههای حساس تبدیل میشود و برداشت مقداری دیگر از این قله، وضعیت هوا را در شرایط قابل قبول قرار میدهد ولی متأسفانه استفاده از مازوت این قله را روز به روز افزایش میدهد و به دلیل وضعیت اقلیمی تهران، تهویه هوا صورت نمیگیرد.این در حالی است که میزان تردد خودروها، کامیونها، اتوبوس و موتورسیکلتها برقرار است و از سوی دیگر خودروهای فرسوده نیز روز به روز افزایش مییابند.
حسینیمنش با اشاره به اعمال محدودیتهای ترددی به دلیل شیوع کرونا، اظهارداشت: سهم خودروهای سواری در آلودگی ذرات معلق حدود 12 درصد است و این خودروها بیشتر در تولید مونوکسید کربن و ذرات ثانویه تأثیرگذار هستند اما اتوبوسهای شرکت واحد، خودروهای سنگین که تعدادشان حدود 100 هزار دستگاه است ترددشان همچنان برقرار است بنابراین اگر محدودیت ایجاد شده برای خودروهای سبک بود که آن هم 9 شب به بعد است و صبح تا شب افراد از خودروهای شخصی استفاده میکنند.
وی ادامه داد: به دلیل اینکه نتوانستهایم وضعیت خودروهای فرسوده را سر و سامان دهیم شرایط اگر بدتر نشود بهتر هم نخواهد شد؛ این را به عنوان یک کارشناس میگویم که اگر خدا به دادمان نرسد و باد و باران در کار نباشد، با حذف مازوت اوضاع بهتر نمیشود زیرا سالی 100 هزار خودرو به تعداد خودروهای فرسوده افزوده میشود.خودرویی که از حالت استاندارد خارج شود، روز به روز مونوکسیدکربن بیشتری تولید میکند بر این اساس متأسفانه این آلودگی برقرار خواهد بود از این رو دولت باید فکر اساسی
کند.
فرسودگی حملونقل عمومی و سوخت خودروهای دیزلی آشکارترین عامل بروز آلودگی هوا
از سوی دیگر رئیسفراکسیون مدیریت شهری مجلس با اشاره به آلودگی هوای کلانشهرهای کشور به خبرگزاری میزان گفت: کنترل آلودگی هوا به چالش مدیریتی نیمه دوم سال بدل شده است، به فصل سرما که میرسیم پدیده وارونگی عیان میکند که بازهم معضل همچون گذشته به قوت خود باقی است. در حالی که سالهاست این مسئله ریشه یابی شده و علل ظهور و بروز آن عیان است، برغم روشن بودن صورت مسئله، اما گاه عمل که میرسد با سهل انگاریهای صورت گرفته هر بار گرهای تازه بر آن زده میشود و موضوع چنان جلوه میکند که گویی فاکتور جدیدی عامل شکل گیریش شده و روایت داستان تغییر میکند.
محسن پیرهادی افزود: جدیدترین روایت از چرایی آلودگی هوای کلان شهرها، سوخت مازوت در نیروگاهها و پالایشگاههاست، روایتی که با کمی پرس و جو نادرستی آن ثابت یا دست کم بار اصلی اتهام از گردنش ساقط میشود. از چرایی طرح این فاکتور در تابع عوامل دخیل در آنکه بگذریم، به این مهم میرسیم که قرار بود پنج سال پیش و در پی ابلاغ سیاستهای کلی نظام در حوزه محیط زیست توسط رهبرمعظم انقلاب مسئله حل وفصل شود، اما مسئله نه تنها حل نشد که تنها ثمره اش تصویب قانون هوای پاک در سال ۹۶ شد و خروجی آن نشستهای بینتیجهای که حتی از تفاهم بر سر معرفی عامل اصلی آلودگی هوای کلانشهرها عاجز مانده است.
پیرهادی اظهارداشت: بنا بر پژوهشهای علمی صورت گرفته و به واسطه تجربه ام در عرصه مدیریت شهری، گواهی میدهم که آشکارترین عامل در بروز آلودگی هوا فرسودگی ناوگان حملونقل عمومی وعدم جایگزینی سوخت خودروهای دیزلی است.
وی بیان داشت: امری که در الگوی مدیریتی کلانشهرهای جهان ثابت شده است و آنها توانستهاند با ارتقای ناوگان حملونقل عمومی، افزایش حملونقل ریلی، گاز سوز کردن خودروهای درون شهری و موتورسیکلتها، استفاده از خودروهای هیبریدی، جایگزین سوخت شهری با سوختهای پاک و... از پس این معضل شهری برآیند یا حداقل تحت کنترل قرارش دهند.
عضو سابق شورای شهر تهران ادامه داد: در این میان، اما ما برغم شناسایی ریشه معضل از دریچه پژوهشهای کارشناسانه داخلی و آگاهی به موفقیت الگوهای جهانی ترجیح دادهایم معضل را همچنان مسئله بحرانی نیمه دوم سال نگه داریم، چرا که برغم شعارها و وعدههای انتخاباتی هرگز این مهم در اولویت کاری قرار نگرفته است، در عوض سطح ورود به مسئله را به اقدامات اورژانسی در بزنگاههای حساس تقلیل دادهایم، چنانکه هر زمان نفس شهروندان به شماره افتاده است با اقدامات اورژانسی، چون تعطیلی شهرهای آلوده، رافع مسئولیت از خود
شدهایم.
پیرهادی گفت: دریغ از اینکه پرداختن به معضل آلودگی هوا به عنوان یک مسئله ملی نیازمند عزم جدی است و اهتمام مدیریتی ویژهای در همه ابعاد میطلبد. اهتمامی که در پنج سال اخیر در نشستهای مجریان قانون هوای پاک نه تنها هویدا نشده است که برعکس به محل جدل نمایندگان ۲۰ نهاد مسئول در آن بدل شده آنچنانکه هنوز که هنوز است مانع اتفاق نظر بر سر معرفی عامل اصلی است.
وی تاکید کرد: در بحث آلودگی هوا دولت، شهرداری و مجلس و دیگر نهادهای مستقیم و غیرمستقیم امر دخیل و تاثیرگذارند، تنها رویکردی که میتواند بن بست پیش آمده را بشکند، نشستن دغدغهمند نمایندگان آنها بر سر یک میز و رسیدن به ضرورت حل مسئله است تا پرونده این موضوع را به عنوان مسئله ملی یکبار برای همیشه ببندد.
کاهش تلفات کرونا
با افزایش قربانیان آلودگی هوا جبران نشود!
رئیسشورای شهر تهران نیز در جلسه دیروز شورای شهر تهران گفت: لازم است که در مورد تشدید آلودگی هوای تهران تذکری به مسئولان ذیربط داده شود، براساس بررسیهای به عمل آمده توسط کمیسیون تخصصی محیط زیست شورای شهر تهران، استفاده از سوختهای پرگوگرد در صنایع، نیروگاهها و فعالیت برخی مشاغل آلاینده تاثیرات جدی در تشدید آلودگی هوای تهران در هفتههای اخیر داشته است.
به گزارش ایسنا، محسنهاشمی افزود: این اقدام سبب شده که غلظت دی اکسید گوگرد در هوای تهران طی هفته گذشته دو برابر شود که متاسفانه مدیریت شهری، اختیار برای ایجاد محدودیت و کنترل آنها ندارد و با وجود درخواستها و تذکرات، هنوز از سوی مسئولان مربوطه نسبت به آن تصمیم گیریهای لازم انجام نشده است.
وی با اشاره به کاهش تعداد متوفیان کرونا در تهران گفت: امیدواریم در شرایطی که تلفات کرونا در تهران با موافقت دیرهنگام با محدودیتهای درخواست شده توسط شورای شهر، ظرف یکماه از ۲۰۰ نفر به ۲۰ نفرکاهش پیدا کرده است، این کاهش با افزایش قربانیان آلودگی هوا بخصوص در بیماران، سالمندان و کودکان جبران نشود و همه تلاش این است که وارد بحران دیگر نشویم.
تصمیمی درباره تعطیلی تهران گرفته نشده است
وزیر کشور نیز در جلسه مدیریت مصرف سوخت زمستانی کشور با اشاره به آلودگی هوا گفت: باید ممنوعیت تردد کامیون و خودروهایی که معاینه فنی را رعایت نمیکنند، اجرا شود.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما،رحمانی فضلی افزود: تصمیمگیری در این خصوص به عهده کارگروهی است که قانون هوای پاک مشخص میکند و آنها متناسب با شاخصها باید این کار را انجام دهند.
وی افزود: تهران تقریباً تعطیل است، چون مدارس، دانشگاهها و مراکز آموزشی تعطیل شده و ادارهها با یک سوم نیروها فعال هستند، ضمن اینکه معلوم نیست ما تا چه تاریخی ثبات و پایداری هوا خواهیم داشت.
استقرار آمبولانس در هفت شهر آلوده
سخنگوی سازمان اورژانس کشور از استقرار آمبولانسها در هفت شهر به دلیل آلودگی هوا خبر داد.
مجتبی خالدی به ایسنا گفت: طبق بررسیهایی که انجام شد و هشدار نارنجی سازمان هواشناسی ۱۲ دستگاه آمبولانس در تهران مستقر شدند و مراکز درمانی و بهداشتی در آمادهباش قرار گرفتند.
خالدی ادامه داد: در قم چهار دستگاه آمبولانس، کرج پنج دستگاه آمبولانس، اصفهان پنج دستگاه آمبولانس، مشهد هفت دستگاه آمبولانس و تبریز سه دستگاه آمبولانس مستقر شدند و در تمام این شهرها مراکز درمانی و بهداشتی در آمادهباش قرار دارند.
به گفته وی، در قزوین، اراک و اهواز، حوزه سلامت در آمادهباش هستند.