تبدیل فردو به مرکز تحقیقاتی آرزوی برآورده نشدنی آمریکا (خبر ویژه)
مشاور سابق دولت آمریکا می‌گوید لغو تحریم‌ها علیه ایران به توافق جامع نیاز دارد که ضمن آن فعالیت‌های تاسیسات فردو تعلیق می‌شود.
رابرت اینهورن در مصاحبه با نشریه صهیونیستی جوییش ویک گفت: در مذاکرات هسته‌ای در برخی از موضوعات عمده پیشرفت صورت گرفته است. یکی ازمشکلات بزرگ مربوط به رآکتور اراک بود که به اعتقاد آمریکا، برای تولید پلوتونیوم مورد استفاده در سلاح‌های هسته‌ای ایجاد شده است.
وی افزود: «به نظر می‌رسد توافقی برای طراحی دوباره این رآکتور صورت گرفته باشد تا مقدار پلوتونیوم تولیدی آن به حدی کاهش پیدا کند که قابل استفاده در برنامه سلاح‌های هسته‌ای نباشد.»
آینهورن که عضو مرکز اطلاعات و امنیت قرن 21 در مؤسسه بروکینگز است، افزود: «پیشرفت دیگری که در مذاکرات حاصل شده است، به تاسیسات غنی‌سازی فردو مربوط می‌شود.
وی گفت: ایده‌آل این بود که فردو تعطیل شود اما ظاهراً توافقی برای ایجاد تغییر در هدف این تاسیسات و معلق کردن تمامی فعالیت‌های غنی‌سازی آن صورت گرفته است.»
آینهورن افزود: «ایران واقعاً می‌خواهد به یک توافق در این زمینه برسد تا تحریم‌ها برچیده شوند. این موضوع دلیل اصلی این کشور برای شرکت درگفت‌وگوها است.»
وی در پاسخ به پرسشی درباره تغییرات حاصل شده پس از کاهش تحریم‌ها براساس توافق موقت، گفت: «نخست وزیر اسرائيل نگران این موضوع بود که توافق موقت چنان انگیزه‌ای به جامعه تجاری در سراسر جهان ببخشد که از سرگیری تجارت با ایران را کلید بزند. اما مشخص شد که شرکت‌ها محتاط و منتظر یک توافق کامل و پایانی هستند. بنابراین، ایرانی‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که تنها راه برچیده شدن کامل تحریم‌ها، دستیابی به یک توافق جامع است.»
این مقام سابق وزارت خارجه آمریکا که در عین حال تاکید کرد فعلاً شکاف‌ها در مذاکرات بسیار عمیق است در همین حال وب‌سایت رجانیوز ضمن تحلیلی نوشت: مذاکرات کارشناسی میان عراقچی و شرمن در حالی در ژنو برگزار شده است که با گذشت حدود دو هفته از اظهارات اخیر معاون وزیر امور خارجه آمریکا در کنگره، هیچ یک از مقامات وزارت امور خارجه این اظهارات را تکذیب نکردند.
در حالی که وندی شرمن در اظهاراتی در کنگره، ادعاهای جدیدی درباره برنامه هسته‌ای ایران از جمله تاسیسات فردو مطرح کرده است وزیر امور خارجه ایران و معاونان وی تاکنون این اظهارات را تکذیب نکردند.
شرمن دو هفته پیش هنگامی که یکی از سناتورها از وی پرسید:«جان کری اخیراً گفته است که تاسیسات فردو دیگر برای غنی‌سازی مورد استفاده قرار نخواهد گرفت. به نظر شما ایران از چنین تاسیساتی با این ساختار خاص چه استفاده‌ای خواهد کرد؟، گفت: ما در مذاکرات به این نتیجه رسیده‌ایم که تنها از سایت نطنز برای غنی‌سازی استفاده شود و درباره آینده فردو در حال مذاکره هستیم.»
چند ساعت پس از انتشار این خبر خبری در خبرگزاری‌ها با تیتر «تکذیب اظهارات شرمن توسط عراقچی» منتشر شد، که در این خبر به نقل از عباس عراقچی آمده بود:هنوز هیچ توافقی در هیچ یک از موضوعات مورد مذاکره، از جمله در خصوص اراک و فردو به دست نیامده و اختلافات همچنان باقی است. اما با رجوع به سخنان وندی شرمن مشخص می‌شود که معاون وزیر امور خارجه آمریکا هیچ گاه مدعی «توافق» درباره فردو و اراک نشده است، بلکه وی نیز همانند عراقچی گفته است درباره «فردو در حال مذاکره هستیم» اما آنچه که عراقچی نسبت به آن سکوت کرده، توافق درباره غنی‌سازی در نطنز به عنوان تنها تاسیساتی که حق غنی سازی دارد، می‌باشد. شرمن در این باره گفته است «در مذاکرات به این نتیجه رسیده‌ایم که تنها از سایت نطنز برای غنی‌سازی استفاده شود.»
وی افزود: «به نظر می‌رسد توافقی برای طراحی دوباره این رآکتور صورت گرفته باشد تا مقدار پلوتونیوم تولیدی آن به حدی کاهش پیدا کند که قابل استفاده در برنامه سلاح‌های هسته‌ای نباشد.»
آینهورن که عضو مرکز اطلاعات و امنیت قرن 21 در مؤسسه بروکینگز است، افزود: «پیشرفت دیگری که در مذاکرات حاصل شده است، به تاسیسات غنی‌سازی فردو مربوط می‌شود.
وی گفت: ایده‌آل این بود که فردو تعطیل شود اما ظاهراً توافقی برای ایجاد تغییر در هدف این تاسیسات و معلق کردن تمامی فعالیت‌های غنی‌سازی آن صورت گرفته است.»
آینهورن افزود: «ایران واقعاً می‌خواهد به یک توافق در این زمینه برسد تا تحریم‌ها برچیده شوند. این موضوع دلیل اصلی این کشور برای شرکت درگفت‌وگوها است.»
وی در پاسخ به پرسشی درباره تغییرات حاصل شده پس از کاهش تحریم‌ها براساس توافق موقت، گفت: «نخست وزیر اسرائيل نگران این موضوع بود که توافق موقت چنان انگیزه‌ای به جامعه تجاری در سراسر جهان ببخشد که از سرگیری تجارت با ایران را کلید بزند. اما مشخص شد که شرکت‌ها محتاط و منتظر یک توافق کامل و پایانی هستند. بنابراین، ایرانی‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که تنها راه برچیده شدن کامل تحریم‌ها، دستیابی به یک توافق جامع است.»
این مقام سابق وزارت خارجه آمریکا که در عین حال تاکید کرد فعلاً شکاف‌ها در مذاکرات بسیار عمیق است در همین حال وب‌سایت رجانیوز ضمن تحلیلی نوشت: مذاکرات کارشناسی میان عراقچی و شرمن در حالی در ژنو برگزار شده است که با گذشت حدود دو هفته از اظهارات اخیر معاون وزیر امور خارجه آمریکا در کنگره، هیچ یک از مقامات وزارت امور خارجه این اظهارات را تکذیب نکردند.
در حالی که وندی شرمن در اظهاراتی در کنگره، ادعاهای جدیدی درباره برنامه هسته‌ای ایران از جمله تاسیسات فردو مطرح کرده است وزیر امور خارجه ایران و معاونان وی تاکنون این اظهارات را تکذیب نکردند.
شرمن دو هفته پیش هنگامی که یکی از سناتورها از وی پرسید:«جان کری اخیراً گفته است که تاسیسات فردو دیگر برای غنی‌سازی مورد استفاده قرار نخواهد گرفت. به نظر شما ایران از چنین تاسیساتی با این ساختار خاص چه استفاده‌ای خواهد کرد؟، گفت: ما در مذاکرات به این نتیجه رسیده‌ایم که تنها از سایت نطنز برای غنی‌سازی استفاده شود و درباره آینده فردو در حال مذاکره هستیم.»
چند ساعت پس از انتشار این خبر خبری در خبرگزاری‌ها با تیتر «تکذیب اظهارات شرمن توسط عراقچی» منتشر شد، که در این خبر به نقل از عباس عراقچی آمده بود:هنوز هیچ توافقی در هیچ یک از موضوعات مورد مذاکره، از جمله در خصوص اراک و فردو به دست نیامده و اختلافات همچنان باقی است. اما با رجوع به سخنان وندی شرمن مشخص می‌شود که معاون وزیر امور خارجه آمریکا هیچ گاه مدعی «توافق» درباره فردو و اراک نشده است، بلکه وی نیز همانند عراقچی گفته است درباره «فردو در حال مذاکره هستیم» اما آنچه که عراقچی نسبت به آن سکوت کرده، توافق درباره غنی‌سازی در نطنز به عنوان تنها تاسیساتی که حق غنی سازی دارد، می‌باشد. شرمن در این باره گفته است «در مذاکرات به این نتیجه رسیده‌ایم که تنها از سایت نطنز برای غنی‌سازی استفاده شود.»