جرعه های معرفت - شرح حدیث معصومین(ع) در کلام رهبر انقلاب
تنها راه استجابت دعاها
قالَ اَبو عَبدِ اللهِ جَعفَرُ بنُ مُحَمَّد (عَلَیهِمَا السَّلام): اِذا اَرادَ اَحَدُکُم اَن لا یَسأَلَ اللهَ شَیئاً اِلّا اَعطاهُ فَلیَیأَس مِنَ النّاسِ کُلِّهِم(۱)؛ امام صادق(ع) فرمودند: هر گاه یکی از شما بخواهد که هر چه از خدا طلب میکند به او عطا نماید میبایست از تمامی مردم مأیوس باشد.
* * *
- اِذا اَرادَ اَحَدُکُم اَن لا یَسأَلَ اللهَ شَیئاً اِلّا اَعطاهُ فَلیَیأَس مِنَ النّاسِ کُلِّهِم
حفصبنغیاث [یک] قاضیِ عامّی است، ولی از اصحاب حضرت صادق است و روایتهایی دارد و ثقه(مورد اطمینان) هم هست. چیز خیلی خوبی است که انسان وضعی داشته باشد که هر چه از خدای متعال طلب کرد، خدا به او بدهد؛ یعنی دعاهایش همه مستجاب بشود. [حضرت میفرماید:] اگر میخواهید به یک چنین موقعیّتی، فرصتی، نعمت بزرگی دست پیدا کنید راه دارد؛ راهش این است: امیدت را از غیر خدا قطع کن! اگر این طور شد، آن وقت هر چه از خدا خواستید، خدا به شما خواهد داد. بله، ممکن است انسان یک چیزهایی را از خدای متعال طلب میکند که دست یافتن به آن چیزها به ضرر او است؛ اتّفاق میافتد. گاهی ماها دنبال یک چیزی میرویم که اگر دستمان به آن چیز برسد، به ضرر ما است؛ خودمان نمیدانیم. خدای متعال در این طور مواقع -در مواردی البتّه، نه همیشه- اگر لطف کند، تفضّل کند، نمیگذارد، عایقی(مانعی) درست میکند بین ما و دست یافتنِ به آن چیز که دست پیدا نکنیم. گاهی انسان از این قبیل چیزهایی را که دوست دارد امّا برایش نافع نیست، مضرّ است، از خدای متعال میخواهد، خدای متعال هم نمیدهد، عدمِ استجابت حاجت و استجابت دعا، گاهی اوقات به خاطر این است؛ و َالّا اگر این نباشد، هر چه از خدای متعال بخواهید، خدا به شما خواهد داد؛ شرطش این است که چشمِ طمع به دست مردم نداشته باشید! نه فقط در مورد پول و پَله؛ بعضیها چشمشان به دست مردم است راجع به پول؛ بعضیها نه، مسئلهشان مسئله پول نیست، مسئله مقام است، مسئله خواستههای گوناگون زندگیِ انسان است، میگویند: «فلانی باید کار من را درست کند»!.
بنده سال ۴۲ زندان بودم، داشتیم با خیال راحت زندان میگذراندیم، یعنی مشکلی نداشتیم، عادت کرده بودیم؛ یکی آمد گفت که بنا است شما روز شنبه آزاد بشوید! یک هیجانی در ما به وجود آمد که عجب! شنبه بنا است آزاد بشویم و گفتیم آیا آزاد میشویم؟ نمیشویم؟ با خودم قبلاً این جور فکر کردم، گفتم اگر من شنبه آزاد بشوم این به خاطر این است که فلانی -یک کسی در نظرم بود- رفته پیش فلان آقا و وساطت کرده، او هم به دستگاه گفته و مثلاً وسیله آزادیِ ما را فراهم کردند؛ پیشِ خودم یک چنین توصیهای به نظرم رسید که کسی رفته توصیه کرده و این جور چیزها. گفتم حالا تفألی به قرآن بزنم؛ تفأل زدم، این آیه آمد: فَلا یَستَطیعونَ تَوصیَهًًْ وَ لا اِلی اَهلِهِم یَرجعون(2)؛ آنگاه نه توانایى وصیّتى دارند و نه مىتوانند به سوى کسان خود برگردند.
امید به غیر خدا که انسان میبندد، این جوری است و همین جور هم شد؛ روز شنبه آزاد نشدیم و بعد هم معلوم شد که اصلاً آنچه من در ذهنم بوده که فلانی به فلانی سفارش میکند، اصلاً اتّفاق نیفتاد!
شرح حدیث در ابتدای جلسه درس خارج فقه؛ 19/6/1396
* پايگاه اطلاعرسانی دفتر حفظ و نشر آثار رهبر معظم انقلاب
_________
۱) امالی طوسی، مجلس دوّم، ص ۳۶.
2) یس، آیه ۵۰.