طالع‌بینی از جمله اموری است که افراد مختلفی به انجام آن برای اطلاع یافتن از آینده، تشخیص شخصیت و آگاهی بر اموری پیچیده، رغبت نشان می‌دهند و گاه در این میان به بیراهه می‌روند؛ در خصوص این موضوع با حجت‌الاسلام محمودرضا قاسمی، عضو هیئت علمی موسسه بهداشت معنوی و کارشناس مسائل غرب و عرفان‌های نوظهور گفت و گویی انجام شده است که در ادامه تقدیم می‌گردد.
***
* طالع‌بینی و به نوعی پیشگویی از آینده به چه معناست و تا چه اندازه می‌توان به آن اعتماد کرد؟ آیا اساسا این مقوله قابل دفاع است یا از نظر اهل فن و بزرگان رد و مطرود است؟
برای پاسخ به این سوال باید ابتدا گفت بین شخصیت و رفتارهای انسان با حرکت سیارات ارتباط وجود دارد در حقیقت میان اجرام آسمانی با اجرام سفلی (انسان) ارتباط وجود دارد که این را هم بزرگان دین و هم اندیشمندانی همچون ابن سینا و ابوریحان به آن اذعان کرده‌اند. یعنی بین زمین و آنچه در آسمان اعم از سیارات و ستارگان هست، ارتباط وجود دارد و وقتی فردی به دنیا می‌آید، در مجموعه هستی سماوی (آسمان) اتفاقات خاصی می‌افتد و در این زمان ستاره یا ستارگانی در حال طلوع یا غروب هستند. علم طالع بینی زیر مجموعه‌ای از علم نجوم است که علم نجوم می‌تواند اموری از آینده را پیشگویی کند.
 * آیا این حقیقت در دین و سیره بزرگان و اهل بیت (ع) تصریح شده است؟ به طور کلی نظر اسلام در این خصوص چیست؟
بله، اینکه از طریق علم نجوم که طالع‌بینی بخشی از آن را تشکیل می‌دهد، بتوان به حقایقی دست یافت و آینده را پیشگویی کرد واقعیت و حقیقت دارد اما باید دانست بر اساس روایات این علم تنها در ید و اختیار اهل بیت (ع) است چرا که آن‌ها اشراف کامل به هستی دارند و از بالا به پایین می‌نگرند. در این روایات بیان شده است این علم تنها در اختیار معصوم(ع) است و سایر افراد یا نمی‌توانند به آن دست پیدا کنند یا به صورت ناقص آن را کسب می‌کنند.
* آیا شاهد قرآنی هم بر این مدعا دارید که هم صحت طالع‌بینی را از نظر دین تایید کند و هم ناقص بودن این علم را در دست بشر؟
بله. جریان خواب فرعون و معبران و کاهنان از مبرزترین و ملموس‌ترین این قضایا است. آنجایی که کاهنان با استفاده از اوضاع سماوی (آسمانی) پیشگویی کردند که فردی به دنیا می‌آید که حکومت و سلطنت فرعون را در هم خواهد پیچید. اما این پیشگویی ناقص بود و با اینکه فرعون نوزادان و کودکان بسیاری را کشت، موسی (ع) را نتوانست از بین ببرد و ایشان در قصر او پرورش یافت. ناقص بودن علم کاهنان و افرادی که می‌خواهند به این امور دست پیدا کنند در همین جا هویدا می‌شود به این معنا که کاهنان نمی‌توانستند پیشگویی کنند این فرد چه کسی است و حتی نتوانستند بفهمند این کودک جزو نزدیک ترین افراد دربار فرعون می‌شود.
 * درخصوص طالع‌بینی شخصیت افراد چطور؟ آیا اینکه یک‌سری خصوصیات را به متولدین هر ماه نسبت و تعمیم می‌دهند، پایه علمی دارد و می‌توان بر صحت آن مهر تایید زد؟
ببینید اینکه فصول و زمان‌های مختلف تولد در شکل‌گیری شخصیت انسان تاثیر دارد، امری عقلی و درست است اما آنچه که امروز در طالع‌بینی افراد  مد است، با آنچه در اصل باید باشد فاصله بسیار دارد و می‌توان گفت گزافه‌ای بیش نیست. برای توضیح این مطلب باید گفت اینکه مثلا می‌گویند متولدین فلان ماه افرادی خونگرم یا اهل کشمکش هستند نمی‌تواند در مورد همه صدق کند. اما نمی‌توان شرایط مکانی و زمانی را شکل گیری افراد نادیده گرفت به طور مثال افرادی که در مناطق سردسیر مانند سوئد و نروژ زندگی می‌کنند قطعا به لحاظ خلق و خو، بلوغ، رفتارهای اجتماعی و ... با متولدین منطقه استوایی تفاوت دارند. اما این طالع‌بینی رایج در مورد خصوصیات شخصیتی افراد، محصول تحقیق افرادی چینی و هندی در جامعه آماری بسیار محدود بوده که استقرایی ناقص است و نمی‌توان آن را بر 7 میلیارد انسان تعمیم داد! در واقع نمی‌توان این همه شرایط را نادیده گرفت در صورتی که حتی نوع خوراک و فصول بر شخصیت افراد تاثیر می‌گذارد. حتی کامل بودن ماه یا هلال بودن آن در هنگام تولد افراد و حرکت سیارات، بر شخصیت انسان‌‌ها تاثیر می‌گذارد.
 * با این توصیف افراد زیادی هستند که به دنبال این قبیل مباحث وقت و هزینه خود را صرف می‌کنند و به آن علاقه‌مندند؛ آیا در جریان این فرآیند قرار گرفتن می‌تواند نتیجه سویی به دنبال داشته و سبک زندگی افراد را دچار دگرگونی کند؟
باید توجه داشت به دنبال این امور رفتن که امروز واقعا دکان بازار و شیادی بیش نیست، تباهی افراد را در پی دارد. اهل بیت (ع) قطعا افراد را از پیگیری این امور نهی کرده‌اند و چه بسا افراد خود را به این جریان ‌ها می‌سپارند و نتیجه‌ای منفی دریافت می‌کنند. به طور کلی باید دانست طالع‌بینی و اطلاع از امور غیبی جز برای معصوم (ع) میسر نیست و گاه ممکن است با عنایت خدا در قالب خواب یا الهام به افرادی که ظرفیت این موضوع را دارند، عطا شود. اما طالع‌بین ‌ها افرادی هستند که روان‌شناسی خوبی از افراد دارند و غالبا با طرح چند سوال و پشتوانه‌ای که از تجربیاتی که دارند می‌توانند اموری را بازگو کنند که افراد گمان کنند این خبر از آینده است!
این قبیل مسائل تنها با استقرایی ناقص به دست آمده که بشر ظرفیت این علم را ندارد و نمی‌توان به هیچ عنوان بر پیش گویی‌های طالع‌بینان اعتماد کرد. ضمن آنکه بر فرض دانستن امری، نمی‌توان در آن تغییری ایجاد کرد همان‌طور که کاهنان به فرعون خبر دادند کودکی تخت تو را از بین می‌برد و فرعون دست به کشتار کودکان زد اما در نهایت همان کودک در قصر او پرورش یافت و این پیشگویی هیچ کمکی به او نکرد. بنابراین بر فرض پیشگویی، نمی‌توان جلوی پیشامدی را گرفت و اتفاقا خبر نداشتن از آینده نعمتی است که خدا به انسان عنایت کرده در غیر این صورت زندگی افراد دچار اختلال می‌شد و هیچ حرکت و رشدی صورت نمی‌گرفت.
منبع: شبستان