به گزارش خبرگزاری مهر، موضوع بدهی‌های شهرداری تهران از دولت، دیگر به یک میراث قدیمی‌تبدیل شده است. میراثی که از زمان حضور محمد‌باقر قالیباف به‌عنوان شهردار تهران در ساختمان خیابان بهشت تا زمان کنونی و سکان داری پیروز حناچی بر شهر تهران همچنان ادامه دارد.
اما این‌بار داستان جدی‌تر از سال‌ها و دفعات پیش است و رقم بالای این بدهی‌ها صدای همه به‌ویژه اعضای شورای شهر تهران را درآورده است. رقمی که به گفته محمدجواد حق شناس رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان است.
به طوری که در طول ماه‌های گذشته اعضای شورا بارها بر مشکلات شهرداری به دلیل عدم دریافت مطالبات خود از دولت تأکید کرده و از هر راه ممکن نیز اعتراض خود را نسبت به بی‌توجهی دولت به مطالبات شهری و کم‌کاری شهرداری در وصول طلب‌ها نشان داده‌اند.
علیخانی: شهرداری در عدم پیگیری سیاست‌های شهری مقصر است
رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تیرماه امسال درخصوص بدهی‌های دولت به شهرداری به‌ویژه در حوزه حمل و نقل گفت: مجموع بدهی‌های دولت درخصوص یارانه بلیت اتوبوس و مترو تا پایان سال ۹۸ برابر با ۷,۳۰۰ میلیارد تومان است. سال گذشته دولت حدود ۲۵ میلیارد تومان در این خصوص پرداخت کرده که کم‌تر از ۳ درصد است.
محمد علیخانی تأکید کرد: ما ضمن اینکه دولت را در کاهش توسعه مقصر می‌دانیم، شهرداری را نیز در پیگیری سیاست‌های شهری مقصر می‌دانیم.
علیخانی درخصوص سهم شهرداری از جرایم راهنمایی و رانندگی که به خزانه دولت رفته اما به شهرداری پرداخت نشده است، عنوان کرد: ۶۰ درصد جرایم وصول شده در تهران سهم شهرداری و ۳۰ درصد سهم راهنمایی و رانندگی است. بدهی دولت در این زمینه تا پایان سال ۹۸ برابر با دو هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان است که هنوز پرداخت نشده است.
وی با بیان اینکه شهرداری باید دوره بیفتد که پول خودش را دریافت کند، خاطرنشان کرد: در بحث بلیت اتوبوس نیز سال ۹۸ مجموع این یارانه حدود ۱۹۰۰ میلیارد بوده که شهرداری تمام آن را پرداخت کرده‌اما نیمی‌از آن سهم دولت بوده که متأسفانه دولت این رقم را پرداخت نکرده است.
 هاشمی: حناچی جسارت لازم را ندارد
رئیس شورای شهر نیز دی ماه سال گذشته با تأکید بر آسیب بدهی‌های شهرداری بر توسعه حمل و نقل عمومی گفت: دو سال است که مرتباًً می‌گوئیم دولت ۴۵ هزار میلیارد تومان به حمل و نقل عمومی بدهی دارد اما کسی توجه نمی‌کند.
محسن‌هاشمی‌با‌ اشاره بر کم‌کاری شهردار تهران در دریافت مطالبات شهرداری از دولت نیز تصریح کرد: قالیباف جسارت داشت و اتوبوس‌های BRT را وارد کرد اما به‌نظرم حناچی جسارت لازم را ندارد.
حال خراب حمل و نقل عمومی
عمده بدهی‌های دولت به شهرداری مربوط به حوزه حمل و نقل عمومی است. طبق قانون، دولت موظف به پرداخت نیمی‌از هزینه‌های حمل و نقل عمومی و نیمی‌از یارانه بلیت اتوبوس و مترو است. این در حالی است که عدم عمل دولت به وظایف قانونی خود مشکلات فراوانی را در حوزه مدیریت شهری و حمل و نقل عمومی ایجاد کرده است.
بنابر اعلام مدیران شهری، وضعیت ناوگان حمل و نقل شهر تهران در وضعیت خوبی نبوده و نیاز به نوسازی و تجهیز دارد به طوری که شهر تهران نیاز به سه هزار دستگاه اتوبوس جدید دارد. هرچند که با وجود اعلام‌های مکرر مدیران شهر تهران در این خصوص و تأکید بر لزوم همکاری دولت در تجهیز ناوگان عمومی، همچنان شاهد عدم پرداخت شدن بدهی‌های دولت به شهرداری هستیم. بدهی‌هایی که اکثر مدیران شهری دلیل معلق ماندن یا تکمیل نشدن پروژه‌های عمرانی شهر را کمبود بودجه شهرداری و عدم دریافت مطالبات خود از دولت می‌دانند.
وضعیت عدم وصول این بدهی‌ها به جایی رسیده که اغلب اعضای شورای شهر پایتخت، علاوه‌بر مقصر دانستن دولت و انتقاد به بی‌توجهی آن، ضعف سیستم شهرداری و شهردار تهران در دریافت این مبالغ را یکی از علل اصلی عدم بازگشت بدهی‌ها می‌دانند؛ به عقیده اعضای شورای شهر، شهردار تهران عزم جدی برای دریافت مطالبات شهری از دولت را
ندارد.
 پیشنهاد وصول مطالبات شهرداری
با انداختن لحاف و تشک
مقابل ساختمان ریاست جمهوری!
در همین راستا چندی قبل ‌هاشمی ‌رئیس شورای شهر تهران، با بیان اینکه تاکنون هیچ‌یک از مطالبات شهرداری از دولت محقق نشده است، گفته بود: دولتی‌ها عملاًً به شهرداری پولی نمی‌دهند و در حال حاضر وضعیت در سیستم حمل و نقل عمومی بحرانی است. شهرداری لحاف و تشک بیندازد جلوی ریاست‌جمهوری تا پولش را بگیرد.
در همین خصوص محمد جواد حق شناس رئیس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران نیز در جریان دویست و پنجاه و یکمین جلسه شورای شهر، با بیان اینکه شهرداری جسارت و توان ورود به عرصه تعیین تکلیف بار تحمیلی دولت بر نظام مالی شهرداری را ندارد، گفت: «انتظار می‌رفت شهرداری برای وصول هزینه‌های پایتخت اقدام عاجل می‌کرد، در حالی که این بی‌توجهی موجب انباشت بدهی‌ها و کاهش درآمدهای شهر و معطل ماندن صدها پروژه نیمه تمام شده است؟ چگونه می‌توان این خسارت را جبران نمود؟ چرا شهرداری تهران جربزه و توان ورود به عرصه تعیین تکلیف بار تحمیلی دولت بر نظام مالی شهرداری تهران را ندارد؟»
 عدم توسعه ناوگان عمومی
و ویروسی که همچنان می‌تازد
اما در شرایط کنونی کشور و شیوع ویروس کرونا، موضوع لزوم توسعه حمل و نقل عمومی بیش از پیش اهمیت یافته است. هر روزه جمعیت زیادی از مردم شهر تهران برای‌تردد خود از مترو استفاده می‌کنند این در حالی است که با توجه به شرایط شیوع این بیماری، همواره بر لزوم رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی تأکید می‌شود. اما با توجه به حجم مسافران مترو و میزان قطارهای شهری، برای رعایت این پروتکل‌ها باید ظرفیت متروی تهران افزایش یابد. لازمه این توسعه تخصیص منابع مالی به شهرداری است که این امر نیز محقق نمی‌شود به همین دلیل عدم توسعه ناوگان عمومی در شهر تهران، حداقل در شرایط کنونی بیشترین تبعات را برای شهروندان و کشور دارد، به طوری که حتی به اذعان اعضای شورا نیز در حال حاضر متروی تهران به یکی از کانون‌های اصلی شیوع کرونا تبدیل شده است.
رسولی: در کم‌کاری شهرداری شکی نیست
در همین خصوص نایب‌رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی شهر تهران درخصوص بدهی‌های دولت به شهرداری گفت: در حال حاضر بدهی‌های دولت به شهرداری به مرحله بسیار بحرانی رسیده و نمی‌توان کم‌کاری شهردار تهران را در وصول این مطالبات ‌تردید کرد.
حسن رسولی با بیان اینکه شهرداری از دو راه می‌توانست نسبت به دریافت بدهی‌های خود اقدام کند، عنوان کرد: اولین مسیر پیش رو رایزنی بیشتر و همکاری با مراکز تصمیم‌گیری در دولت بود به‌گونه‌ای که با استفاده از توان ارتباطی و انتقال عمق مشکلات شهرداری به دولت به خصوص به بخش‌های اقتصادی همچون سازمان برنامه و بودجه دولت برای پرداخت بدهی‌ها متقاعد می‌شد، به‌ویژه اینکه در شرایط کرونا و برای جبران کمک شهرداری در پیشبرد سیاست‌های دولت برای پیشگیری از شیوع این ویروس یا در موضوع حمل و نقل عمومی از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا تصمیمات درستی برای تعطیلی شهر تهران گرفته شد که این امر باعث کاهش درآمدهای مردم و درآمدهای شهرداری از محل حمل و نقل عمومی شد. این در حالی است که هزینه‌های مربوط به ناوگان حمل و نقل عمومی کاهش پیدا نکرد و دولت نیز باید طبق وظایف قانونی خود یک سوم از بهای بلیت مترو و اتوبوس و همچنین ۵۰ درصد از نیازهای مالی مترو را پرداخت می‌کرد که شهرداری نتوانست با رایزنی‌های مؤثر این مطالبات را دریافت کند.
رسولی افزود: طی یک سال گذشته هیچ قدم جدی و اساسی برای توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی و دریافت بدهی‌های شهری انجام نشده است. شهرداری می‌توانست از طریق رایزنی و انتقال عمق مشکلات شهرداری به دولت به‌ویژه در حوزه حمل و نقل و انعکاس آثار اجتماعی و امنیتی آن به‌ویژه لزوم توسعه حمل و نقل برای مقابله با ویروس کرونا، این مبالغ را زنده کند.
وی ادامه داد: تداوم روند کنونی و عدم رسیدگی به این ناوگان می‌تواند موجب زمین‌گیر شدن خدمات عمومی شود.
خزانه‌دار شورای اسلامی شهر تهران اظهار داشت: روش دیگر نیز مقابله به مثل شهرداری با دولت بود چرا که شهرداری بدهی‌هایی به دستگاه‌های اجرایی دارد و می‌تواند با مراجعه به مراجع قضایی و استفاده از قدرت خود در کمیسیون ماده ۱۰۰ نسبت به پیگیری مطالبات خود اقدام کند.
رسولی در پاسخ به این سؤال که آیا شورای شهر این راهکارها را به شهردار تهران منتقل کرده‌اند یا خیر، گفت: اعضای شورای شهر بارها این راهکارها و پیشنهادات را در جلسات عمومی و علنی به شهردار تهران تذکر داده و اعلام کرده‌اند که اداره پایتخت کار حساسی است و در مدیریت شهری در شرایط رکود بی‌سابقه اقتصادی قرار داریم. به طوری که شهرداری با کاهش درآمدهای شهری مواجه است و پیش‌بینی می‌کنیم که در مهرماه کمتر از ۴۰ درصد از درآمدهای شهرداری وصول شود.
حداقل وظیفه شهرداری تهران تلاش برای برون رفت از این وضعیت است
وی با تأکید بر اینکه تهران در شرایط بحرانی است عنوان کرد: این انتقادها بارها از سوی اعضای شورای شهر انجام شده و حداقل وظیفه سیستم شهرداری تهران تلاش برای برون رفت از این وضعیت است.
رسولی درخصوص اینکه پاسخ شهرداری تهران به پیشنهادات اعضای شورای شهر در این زمینه چه بوده است، گفت: نسبت به برخی موارد اقداماتی انجام شده اما در بسیاری از موارد به دلیل مؤثر نبودن اقدامات نتیجه‌ای دریافت نکرده‌ایم و حاصل آن بدهی‌های هنگفت و فعلی شهرداری از دولت است.
با نزدیک شدن به نفس‌های پایانی عمر این دوره از مدیریت شهری تهران و با توجه به گفته‌های اعضای شورای شهر درباره بدهی‌های دولت به شهرداری، وصول مطالبات شهرداری از دولت آن هم توسط حناچی چندان عملی به‌نظر نمی‌رسد.
با این شرایط باید منتظر بود و دید که فشارها و تذکرات اعضای شورای شهر در جلسات صحن علنی به شهردار، تا چه میزان اثرگذار خواهد بود و آیا در نهایت حناچی را ‌ترغیب به پافشاری در برابر دولت و نقد کردن مطالبات شهرداری خواهد کرد یا خیر.
در مجموع دود اختلافات بین مدیریت شهری پایتخت و دولت در زمینه کمبود بودجه و عدم پیشرفت پروژه‌های شهری، تنها در حال رفتن به چشم مردم تهران است.