فرشته محیطی
برخی از خصوصیات اخلاقی و خصلت‌های انسانی، خاستگاه بسیاری از خیرها و شرها می‌شود. به عنوان نمونه خودبرتربینی و خودپسندی ریشه  بسیاری از رذایل اخلاقی و رفتارهای زشت و نابهنجاری‌ها است یا دروغ به عنوان یک عمل زبانی، بسیاری از گناهان را به دنبال خود دارد.
یکی از حالات و خصلت‌های انسانی، هیجان خشم و غضب است. غضب هیجانی است که انسان را از حالت تعادل خارج کرده و واکنش‌های عصبی و تندی را بر می‌انگیزد. در این حالت انسان، مدیریت و مهار نفس خویش را از دست می‌دهد و بسیاری از کارهای خطا و ‌اشتباه را انجام داده و گفتارهای بیهوده و زشت را بر زبان می‌راند. البته پس از پایان طغیان خشم، انسان پشیمان می‌شود، ولی این پشیمانی سودی ندارد.
انسان در هنگام بروز خشم همانند یک دیگ جوشان می‌شود و حتی در چهره و اندام و رفتارهایش خشم به‌اشکال گوناگونی بروز می‌کند. دندانها به هم ساییده می‌شود و صورت برافروخته شده و خون به جوشش درمی‌آید و رگ‌های گردن بیرون می‌زند و نشانه‌های دیگر در شخص بروز می‌کند که همگی یا خودمان آن را تجربه کرده‌ایم یا در دیگری به چشم دیده ایم. خشم و غضب خون آدمی را می‌سوزاند و قدرت انسانی را در نهایت تحلیل می‌برد، هر چند که در زمان خشم کسی جلودارش نیست. هنگام خشم دیگر عقل حاکمیت ندارد و انسان حرف حق و عدل را نمی‌پذیرد.
به هر حال، غضب حالتی هیجانی است که انسان را از حالت طبیعی و تعادل بیرون می‌برد و به کارها و رفتارها و گفتارهای نادرست و ناروا سوق می‌دهد. از این رو امام عسكرى (ع)فرموده است: اَلْغَضَبُ مِفتاحُ كُلِّ شَرٍّ؛ خشم، كليد هر بدى و زشتى است. (تحف العقول، ص 488)
عامل کنترل‌کننده خشم
غضب در انسان غیر اختیاری است و هر گاه علل و عوامل ایجادی آن تحقق یابد به طور طبیعی انسان به خشم می‌آید، بنابر این نمی‌توان از کسی خواست غضب نکند، بلکه باید از او خواست تا غضب خویش را مهار کند. بر این اساس در آیات قرآن از مومنان خواسته شده تا غضب خویش را مهار و مدیریت کنند؛ چرا که انسان قدرت مهار و مدیریت خشم را دارا است و می‌تواند خشم خویش را فرو خورد و اجازه ندهد تا بر او مسلط شده و عنان وی را به دست گیرد.(آل عمران، آیه 134) از آیات 13 تا 136 سوره آل عمران همچنین به دست می‌آید که فروخوردن خشم موجب می‌شود تا انسان بتواند غیراز مهار نفس و جلوگیری از رفتارهای زشت و تند و خطا و مانند آنها، از پاداش‌های اخروی سود برد؛ زیرا کسی که مهار و مدیریت خشم را به دست دارد، انسان خوش خلقی است که به طور طبیعی او را به سوی بهشت می‌برد.
به نظر می‌رسد که مهم‌ترین عامل در مدیریت خشم همان تقوای الهی و ترس از خدا است.(آل عمران، آیات 133 و 134) هر چند که عوامل دیگری چون تحریک عواطف مثلا مادری و فرزندی(اعراف، آیات 150 و 154)، توبه خشم آورنده و پذیرش خطا و‌اشتباه از سویش (همان) نقش مهمی می‌تواند در مهار و مدیریت خشم داشته باشد.
البته خداوند نیز غضب می‌کند ولی غضب خدا تنها ناظر به مبدا آن است؛ زیرا مبدا غضب، انتقام یا عقاب است و خداوند اگر غضب می‌کند مراد همان عقاب الهی است؛ نه هیجاناتی که خون را تحریک می‌کند و انسان را از حالت تعادل و طبیعی خارج می‌سازد.(مفردات الفاظ قرآن کریم، راغب اصفهانی، ص 608 ، «غضب»؛ لسان العرب، ج 10، ص 78، «غضب»)  در حديثى از امام باقر(ع) غضب خدا به «عقاب الهی» تفسير شده است. (تفسير نورالثقلين، ج 3، ص 386، ح 89)
دروغ، كلـيد پلـيديها
چنانکه گفته شد برخی از خصلت‌ها و خصوصیات ریشه بسیاری دیگر از خصلت‌ها و رفتارهای خوب و بد می‌شود. اگر خشم، کلید بدی‌ها و شرور است؛ دروغ نیز کلید پلیدی‌ها و خباثت‌ها است. از این رو در آیات قرآن دروغ به عنوان گناه کبیره دانسته و وعده آتش دوزخ به دورغگویان داده شده است.
خداوند در آیه 77 سوره توبه استمرار در دورغگویی را عامل نفاق و خروج از ایمان و در آیات 7 و 8 سوره جاثیه دروغگویی را موجب محرومیت انسان از درک حقایق و آیات الهی و در آیات دیگر قرآن عامل بدعت(نحل، آیه 116)، بیمار دلی(بقره، آیات 8 و 10)، زیان (غافر، آیه 28) و محرومیت از هدایت (زمر، آیه 3) و رستگاری (یونس، آیه 69) و مانند آنها دانسته است.
امام عسكرى (ع) برای تبیین اوج زشتی دروغ و تاثیر بسیار بد آن در زندگی انسانها می‌فرماید: جُعِلَتِ الْخَبائِثُ كُلُّها فى بَيْتٍ، وَ جُعِلَ مِفْتاحُها الْكِذْبُ؛ تـمام پليديها در خـانه‌اى گردآمـده و كليد آنها دروغگويى قرار داده شده است. (جامع الاخبار، ص 418 ، ح 1162)