نگاهی به فیلم سینمایی «آبادان یازده 60»
درخشش بارقه مقاومت در امواج رادیو
محـدثه میرحسینی
شاید بتوان گفت یکی از مهیج‌ترین فیلم‌های سینمای دفاع مقدس که در طول سال‌های اخیر بر پرده سینما رفته و توانسته لحظاتی نفس‌گیر و جذاب را برای مخاطب به همراه آورد فیلم «آبادان یازده 60» است. روایت مجاهدت گروهی از کارکنان رادیو نفت آبادان برای حفظ رادیو و مخابره اخبار به منظور مقاومت مردم در برابر دشمن بعثی است.
یازده شصت، فرکانس رادیو آبادان در سال‌های دفاع مقدس بوده است که اهالی شهر با شنیدن صدای آن به مقاومت شهر مبادرت می‌ورزیدند و با اطلاعیه‌های آن برای مقابله و مقاومت در برابر دشمن تهییج می‌شدند.
فیلم در عین وفاداری به موقعیت و شخصیت‌های واقعی در طول آن دوره، توانسته از مولفه‌های سینمایی به خوبی و درستی استفاده کند.
نقطه مرکزی فیلم چه به جهت مضمونی و چه از در روایت داستانی، مقاومت و همدلی ملی است و از این جهت می‌توان این فیلم را اثری در جهت سینمای ملی دانست. سینمایی که از هر محور و میدانی برای هم‌افزایی و ارتقای روحیه وحدت در میان هر یک از شخصیت‌ها که به نوعی نماینده طیفی از طبقات و اقشار مختلف و متنوع مردم هستند، به درستی بهره می‌گیرد.
عنصر تهییج، تعلیق، هیجان و کشمکش در طول فیلم توانسته بستری شود برای شخصیت‌پردازی، بازگویی قصه واقعی جنگ و البته موقعیتی مناسب برای یادآوری مولفه‌های قدرت در طول دوران دفاع مقدس که عبارت بودند از وحدت ملی حول محور دفاع از سرزمین و هویت دینی و ایرانی.
فیلم به جهت استفاده از عناصر سینمایی از جمله میزانسن صحنه‌های نفس‌گیر استودیو و آن موقعیت خطیر و حساس قطع و وصل شدن سیم رادیو، توانسته به خوبی از پس کار برآید و مخاطب را با خود همراه کند.
در همین حین، و در امتداد همین روایت اصلی، موقعیت کاراکتر اول فیلم و تداخل وضعیت زندگی شخصی‌اش با موقعیت جنگ هم به خوبی موفق شده بر بار دراماتیک داستان بیفزاید.
اما شاید بتوان یکی از نقاط عطف فیلم را استفاده درست از عنصر رادیو و فضای رسانه‌ای خاص آن دوره که محدود به امواج رادیو می‌شد و موقعیت استراتژیک و حساسی در امر اطلاع‌رسانی به مردم داشت، دانست. فیلم را از این جهت می‌توان ادای دینی جذاب، گیرا و خاطره‌انگیز به رادیو و کارکنان خدومش در آن دوران خطیر و حساس هم دانست.
استفاده درست از لوکیشن، طراحی و اجرای موفق شخصیت‌های فرعی، ریتم خوب، بازی‌های جذاب، تدوین قابل قبول، و البته کارگردانی موفق صحنه‌های کنشمند و پر حادثه فیلم از جمله دیگر نقاط قابل دفاع فیلم است.
در فیلمی همچون «آبادان یازده 60» یکی از مهم‌ترین مولفه‌ها و عناصر که می‌تواند اثر را به توفیق نسبی برساند و بسیار حایز اهمیت است طراحی صحنه و لباس است که در این فیلم کارگردان توانسته به شکل قابل قبولی به فضای شهری سال‌های 1359 - با توجه به تصاویر مستند- نزدیک شود. دقت‌های فیلمبردار و شگردهای فیلمبرداری‌اش به این توفیق نایل شده که بیننده را در دل صحنه‌ها قرار داده و صدا را به‌عنوان یکی از عناصر اصلی فیلمنامه و بلکه اصلی‌ترین مولفه در رادیو، با رعایت این اصل که حداقل هزینه فشار ناشی از موشک باران را در جای جای فیلم بکارد، از آن بهره کافی و وافی برده.
گرچه می‌شد این موقعیت را با پرهیز از تکرار مکرر نمایش متعدد تصاویر بسته، به شکل سینمایی‌تری به ظهور رساند. اما با این حال، در کلیت و با در نظر گرفتن سایر عناصر و مولفه‌های فیلم به نقطه همخوانی و هم‌افزایی خوب و قابل قبولی می‌رسد و کار را تا انتها پیش می‌برد.
اما به جهت مضمونی و محتوایی یکی از مهم‌ترین و ارزشمندترین نکاتی که فیلم «آبادان یازده 60» را خاص و قابل اعتنا و دفاع‌برانگیز می‌کند این است که فیلمساز تلاش کرده وحدت و همیاری و همدلی و مودت ملی‌ای که در آن دوره به طرز خونگرم و مبرهن و روشنی در بین همه اقشار مردم ایران جریان داشت را به تصویر بکشد.
فرقی نمی‌کند آن جوان بسیجی یا آن مرد ساده دوره‌گرد، یا آن کارگر فرودست مظلوم یا آن باقی‌مانده از دوره گذشته با قیافه کراواتی و روحیه خاصش، همه و همه در خدمت یک کل واحد یگانه به نام وطن بودند و برایش مایه گذاشتند و حتی جان سپردند. بی‌شک اهمیت اصلی این فیلم و نقطه نورانی و طلایی‌اش همین است.
فیلم «آبادان یازده 60» بی‌شک یکی از بهترین نمونه‌های سینمای جنگ و دفاع مقدس ما و به‌خصوص یکی از بهترین آثاری است که در امتداد مفهوم سینمای ملی می‌تواند بار دیگر این نکته را به منصه ظهور رساند که سینمای دفاع مقدس و گنجینه پر و پیمان این انبان نورانی و مقدس، همچنان مشحون از لطایف و ظرایف و داشته‌های سترگی است که دست همت سینماگران متعهد را برای خلق و بازنمایی موثر و ماندگارشان
می‌طلبد.
شاید بتوان گفت یکی از مهیج‌ترین فیلم‌های سینمای دفاع مقدس که در طول سال‌های اخیر بر پرده سینما رفته و توانسته لحظاتی نفس‌گیر و جذاب را برای مخاطب به همراه آورد فیلم «آبادان یازده 60» است. روایت مجاهدت گروهی از کارکنان رادیو نفت آبادان برای حفظ رادیو و مخابره اخبار به منظور مقاومت مردم در برابر دشمن بعثی است.
یازده شصت، فرکانس رادیو آبادان در سال‌های دفاع مقدس بوده است که اهالی شهر با شنیدن صدای آن به مقاومت شهر مبادرت می‌ورزیدند و با اطلاعیه‌های آن برای مقابله و مقاومت در برابر دشمن تهییج می‌شدند.
فیلم در عین وفاداری به موقعیت و شخصیت‌های واقعی در طول آن دوره، توانسته از مولفه‌های سینمایی به خوبی و درستی استفاده کند.
نقطه مرکزی فیلم چه به جهت مضمونی و چه از در روایت داستانی، مقاومت و همدلی ملی است و از این جهت می‌توان این فیلم را اثری در جهت سینمای ملی دانست. سینمایی که از هر محور و میدانی برای هم‌افزایی و ارتقای روحیه وحدت در میان هر یک از شخصیت‌ها که به نوعی نماینده طیفی از طبقات و اقشار مختلف و متنوع مردم هستند، به درستی بهره می‌گیرد.
عنصر تهییج، تعلیق، هیجان و کشمکش در طول فیلم توانسته بستری شود برای شخصیت‌پردازی، بازگویی قصه واقعی جنگ و البته موقعیتی مناسب برای یادآوری مولفه‌های قدرت در طول دوران دفاع مقدس که عبارت بودند از وحدت ملی حول محور دفاع از سرزمین و هویت دینی و ایرانی.
فیلم به جهت استفاده از عناصر سینمایی از جمله میزانسن صحنه‌های نفس‌گیر استودیو و آن موقعیت خطیر و حساس قطع و وصل شدن سیم رادیو، توانسته به خوبی از پس کار برآید و مخاطب را با خود همراه کند.
در همین حین، و در امتداد همین روایت اصلی، موقعیت کاراکتر اول فیلم و تداخل وضعیت زندگی شخصی‌اش با موقعیت جنگ هم به خوبی موفق شده بر بار دراماتیک داستان بیفزاید.
اما شاید بتوان یکی از نقاط عطف فیلم را استفاده درست از عنصر رادیو و فضای رسانه‌ای خاص آن دوره که محدود به امواج رادیو می‌شد و موقعیت استراتژیک و حساسی در امر اطلاع‌رسانی به مردم داشت، دانست. فیلم را از این جهت می‌توان ادای دینی جذاب، گیرا و خاطره‌انگیز به رادیو و کارکنان خدومش در آن دوران خطیر و حساس هم دانست.
استفاده درست از لوکیشن، طراحی و اجرای موفق شخصیت‌های فرعی، ریتم خوب، بازی‌های جذاب، تدوین قابل قبول، و البته کارگردانی موفق صحنه‌های کنشمند و پر حادثه فیلم از جمله دیگر نقاط قابل دفاع فیلم است.
در فیلمی همچون «آبادان یازده 60» یکی از مهم‌ترین مولفه‌ها و عناصر که می‌تواند اثر را به توفیق نسبی برساند و بسیار حایز اهمیت است طراحی صحنه و لباس است که در این فیلم کارگردان توانسته به شکل قابل قبولی به فضای شهری سال‌های 1359 - با توجه به تصاویر مستند- نزدیک شود. دقت‌های فیلمبردار و شگردهای فیلمبرداری‌اش به این توفیق نایل شده که بیننده را در دل صحنه‌ها قرار داده و صدا را به‌عنوان یکی از عناصر اصلی فیلمنامه و بلکه اصلی‌ترین مولفه در رادیو، با رعایت این اصل که حداقل هزینه فشار ناشی از موشک باران را در جای جای فیلم بکارد، از آن بهره کافی و وافی برده.
گرچه می‌شد این موقعیت را با پرهیز از تکرار مکرر نمایش متعدد تصاویر بسته، به شکل سینمایی‌تری به ظهور رساند. اما با این حال، در کلیت و با در نظر گرفتن سایر عناصر و مولفه‌های فیلم به نقطه همخوانی و هم‌افزایی خوب و قابل قبولی می‌رسد و کار را تا انتها پیش می‌برد.
اما به جهت مضمونی و محتوایی یکی از مهم‌ترین و ارزشمندترین نکاتی که فیلم «آبادان یازده 60» را خاص و قابل اعتنا و دفاع‌برانگیز می‌کند این است که فیلمساز تلاش کرده وحدت و همیاری و همدلی و مودت ملی‌ای که در آن دوره به طرز خونگرم و مبرهن و روشنی در بین همه اقشار مردم ایران جریان داشت را به تصویر بکشد.
فرقی نمی‌کند آن جوان بسیجی یا آن مرد ساده دوره‌گرد، یا آن کارگر فرودست مظلوم یا آن باقی‌مانده از دوره گذشته با قیافه کراواتی و روحیه خاصش، همه و همه در خدمت یک کل واحد یگانه به نام وطن بودند و برایش مایه گذاشتند و حتی جان سپردند. بی‌شک اهمیت اصلی این فیلم و نقطه نورانی و طلایی‌اش همین است.
فیلم «آبادان یازده 60» بی‌شک یکی از بهترین نمونه‌های سینمای جنگ و دفاع مقدس ما و به‌خصوص یکی از بهترین آثاری است که در امتداد مفهوم سینمای ملی می‌تواند بار دیگر این نکته را به منصه ظهور رساند که سینمای دفاع مقدس و گنجینه پر و پیمان این انبان نورانی و مقدس، همچنان مشحون از لطایف و ظرایف و داشته‌های سترگی است که دست همت سینماگران متعهد را برای خلق و بازنمایی موثر و ماندگارشان
می‌طلبد.