اظهارات ماکرون به فرانسه و غرب ضربه زد
تحریم کالای فرانسوی و نمایش اقتدار مسلمانان
حمایت «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهوری فرانسه، از هتاکی به مقدسات اسلامی به بهانه دفاع از آزادی بیان، کشورهای اسلامی را در محکومیت کلامی و عملی این اقدام یک صدا کرده است. تحریم کالاهای فرانسوی از سوی کشورهای عربی و شکل گرفتن پویش‌های اجتماعی به این منظور، کمترین خسارتی است که اعتبار و اقتصاد فرانسه را در میانه بحران کرونا در معرض آسیب قرار خواهد داد.
«از ارزش‌های سکولار فرانسه در برابر اسلام رادیکال دفاع خواهیم کرد. اسلام‌گرایان آینده ما را می‌خواهند، اما فرانسه کاریکاتورها را رها نخواهد کرد.» این نخستین واکنش رسمی دولت فرانسه و «امانوئل مکرون» رئیس‌جمهوری این کشور، به ماجرای قتل یک معلم فرانسوی به دست یک اسلام‌گرای افراطی در این کشور بوده است. ماجرایی که ریشه آن را باید در انتشار دوباره یک تصویر موهن از پیامبر اسلام (ص) در نشریه فرانسوی «شارلی ابدو» جست.
نمایش این تصویر موهن در کلاس درسی در پاریس، به واکنش پدر یکی از دانش‌آموزان و قتل این معلم انجامید. دولت فرانسه که در برابر هتاکی‌های سریال‌‌گونه این نشریه به مقدسات اسلامی سکوت کرده، در برابر قتل این معلم موضع تند و اهانت‌آمیزی اتخاذ کرد؛ موضعی که واکنش شدید جوامع اسلامی را به دنبال داشت. علاوه بر محکومیت این اظهارات از سوی دولت‌های اسلامی و شکل‌گیری تجمعات اعتراضی، کمپین‌های بزرگی در کشورهای اسلامی برای تحریم کالاهای فرانسوی به راه افتاده است.
اعتراض یک صدای جهان اسلام
واکنش «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهوری ترکیه، را می‌توان صریح‌ترین و تندترین واکنش رسمی یک کشور مسلمان در برابر اظهارات ماکرون در حمایت از اهانت‌کنندگان دانست. اردوغان گفته بود که رئیس‌جمهوری فرانسه نیاز دارد به خاطر سیاست‌هایش در قبال مسلمانان، از نظر روانی بررسی شود.
این واکنش، انتقاد تند اروپاییان را برانگیخت؛ «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در توئیتی اظهارات اردوغان را «غیرقابل قبول» توصیف کرد و از ترکیه خواست تا «این تقابل خطرناک» را متوقف کند. «ژان ایو لودریان» وزیر خارجه فرانسه هم در واکنشی، ترکیه را به تلاش برای «نفرت پراکنی» علیه فرانسه متهم کرد.
وزارت خارجه کشورمان هم موضعی روشن و قاطع در برابر اظهارات ماکرون اتخاذ کرد. «سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت خارجه، در واکنش به حوادث اخیر فرانسه، توهین به ارزش‌های اسلامی و عقاید مسلمانان را غیرقابل قبول و مردود دانسته است، و «محمدجواد ظریف» وزیر خارجه کشورمان، هم طی توئیتی نوشت: «مسلمانان، قربانیان اصلی «فرقه «نفرت» [وهابیت] هستند؛ فرقه‌ای که رژیم‌های استعمارگر به آن قدرت بخشیدند و توسط عمال‌شان به همه جا صادر کردند. توهین به ۱.۹ میلیارد مسلمان- و مقدسات آنها- به واسطه جنایات شنیع این افراط‌گرایان، سوءاستفاده‌‌ای فرصت طلبانه از آزادی بیان است. این‌چنین اقداماتی تنها بر آتش افراط‌‌گرایی می‌دمد».
وزارت خارجه همچنین «فلوران ایدالو» کاردار موقت فرانسه در تهران را در اعتراض به اصرار مقامات فرانسوی به حمایت از انتشار کاریکاتورهای اهانت‌آمیز به ساحت پیامبر(ص)، به وزارت خارجه احضار کرد. معاون مدیرکل اروپای وزارت خارجه در این دیدار تاکید کرد: واکنش نابخردانه مقامات فرانسوی به اقدام افراط‌گرایانی که به‌نام اسلام دست به خشونت می‌زنند، تنها زمینه را برای رشد گرایشات انحرافی و فاقد سنخیت با این دین الهی را که همواره نویدبخش تسامح، عقل‌گرایی، صلح و عدالت‌طلبی است فراهم می‌کند.
سازمان همکاری کشورهای اسلامی از اظهارات برخی مسئولان فرانسوی که به روابط فرانسه و مسلمانان آسیب وارد می‌کند، ابراز تاسف کرد.
«نایف الحجرف» دبیرکل شورای همکاری خلیج‌فارس، اظهارات رئیس‌جمهوری فرانسه در مورد اسلام و مسلمانان را «غیرمسئولانه» و تفرقه‌افکن میان ملت‌ها دانست.
نمایندگان پارلمان عراق اظهارات ماکرون را محکوم کردند و خواستار شکایت سازمان همکاری اسلامی علیه رئیس‌جمهوری فرانسه و محاکمه او شدند. رسانه‌های اردنی از اعتراض«ایمن الصفدی» وزیر خارجه این کشور به اهانت رئیس‌جمهوری فرانسه نسبت به پیامبر اسلام (ص) خبر دادند.
«مرزوق الغانم» رئیس مجلس الامه کویت، ضمن محکوم کردن اقدام نشریه فرانسوی، خواهان اتخاذ موضع رسمی دولت این کشور در این خصوص شد. دانشگاه قطر هم هفته فرهنگی فرانسه را به تعویق انداخت. حزب‌الله لبنان با انتشار بیانیه‌ای، ضمن ابراز تاسف از نضج‌گیری اهانت به مقدسات اسلامی که احساسات مسلمانان در کشورهای اسلامی و اروپایی را جریحه‌دار می‌کند، حمایت رسمی پاریس از این مسئله را محکوم کرد.
جنبش مقاومت اسلامی فلسطین «حماس» با انتشار بیانیه‌ای، اهانت به مذاهب و پیامبران را نه به معنای آزادی بیان، بلکه حمایت از فرهنگ نفرت دانست.
جنبش جهاد اسلامی فلسطین هم اهانت به اسلام و ساحت پیامبر(ص) را خط قرمزی خواند که عبور از آن قابل تحمل نیست.
دبیرخانه هیئت عالی علمای عربستان به عنوان بالاترین هیئت دینی در این کشور با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد، اهانت‌ها به شان پیامبران تنها صاحبان دعوت‌های افراطی و کسانی که به دنبال گسترش فضای انزجار میان جوامع بشری هستند را متضرر می‌کند.
وزارت خارجه مراکش هم ضمن محکومیت اقدامات تحریک‌کننده موهن، هتاکی به دین اسلام را توجیه‌ناپذیر خواند.
«عمران خان» نخست‌وزیر پاکستان، اظهارات اخیر ماکرون علیه مسلمانان را موجب جریحه‌دار شدن احساسات مسلمان جهان، تشدید اسلام هراسی و فضاسازی برای افراط‌گرایان دانست.
«هشام‌الدین حسین» وزیر خارجه مالزی، با انتشار بیانیه‌ای اظهارات ضداسلامی ماکرون را فراتر از آزادی بیان و یک توطئه تحریک‌آمیز علیه میلیون‌ها مسلمان در جهان دانست.
اندونزی هم با احضار سفیر فرانسه در جاکارتا، ضمن محکوم کردن موج جدید اسلام‌ستیزی در فرانسه، مراتب اعتراض این کشور را نسبت به اظهارات «غیرمسئولانه» مکرون ابلاغ کرد.
تجمعات اعتراضی خودجوش
در روزهای گذشته جوامع اسلامی در واکنش به حمایت دولت فرانسه از اقدامات موهن برخی نشریات این کشور نسبت به مقدسات اسلامی، به صورت خودجوش تجمعات اعتراضی متعددی برگزار کردند. احزاب، تشکل‌های حزبی و مدنی هم اظهارات ماکرون را محکوم کردند. همچنین پویش‌های خودجوشی برای تحریم کالاهای فرانسوی در کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس آغاز شده است؛ پویشی که اکنون به دیگر کشورهای مسلمان به ویژه در قاره آفریقا تسری یافته است. امروز علاوه بر کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس، پویش و فراخوان تحریم کالاهای فرانسوی، به کشورهای الجزایر، مغرب، تونس و لیبی نیز رسیده است. هشتگ «تحریم کالاهای فرانسوی» در روزهای گذشته به ترند اول در بسیاری از کشورهای عربی تبدیل شد.
گزارش‌های مردمی از جمع‌آوری برخی محصولات فرانسوی از قفسه‌های فروشگاه‌های کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس حکایت دارد. «خالد العطیبی» نایب رئیس فدراسیون تعاون کویت به خبرگزاری فرانسه گفت که حدود ۶۰ تعاونی که عمده توزیع‌کنندگان در کویت هستند، تحریم کالاهای فرانسوی را اعلام کرده‌اند. عمده صادرات فرانسه به کشورهای عربی در حوزه مواد غذایی است. سلاح و پوشاک در رتبه‌های بعدی قرار دارند. شرکت‌های گردشگری هم در برخی کشورهای عربی در روزهای گذشته تبلیغ برای سفر به فرانسه را متوقف کرده‌اند.
از نگاه ناظران، این حرکت جمعی، می‌تواند اقتصاد فرانسه را با خسارت‌های سنگینی مواجه کند. «عبدالعزیز المزینی» مدیر مرکز مستقل مطالعات و تحقیقات اقتصادی خلیج‌فارس در کویت بر این باور است در صورت ادامه تحریم کالاهای مختلف فرانسوی به مدت یک ماه توسط کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس، اقتصاد فرانسه متحمل خسارات سنگینی در حدود ۲۲ میلیارد دلار خواهد شد.
این موج تحریم، واکنش وزارت امور خارجه فرانسه را برانگیخت و سخنگوی این نهاد رسما از اعراب درخواست کرد تحریم کالاهای فرانسوی را متوقف کنند. او گفت: درخواست تحریم بی‌اساس و همانند همه حملاتی که از سوی اقلیت تندرو علیه کشور ما صورت می‌گیرد، باید سریعاً متوقف شود.
رئیس‌جمهوری فرانسه هم با پافشاری بر موضع خود، واکنش‌های جهان عرب به سخنانش و تحریم کالاهای فرانسوی را به چالش کشید.
ماکرون با انتشار توئیتی عربی در صفحه شخصی خود نوشت: «هیچ چیزی هرگز باعث نمی‌شود که عقب بنشینیم. ما به تمامی اختلافات با روحیه صلح احترام می‌گذاریم. هرگز سخنان تنفرآمیز را قبول نکرده و از بحث منطقی دفاع می‌کنیم. همواره در کنار کرامت انسانی و ارزش‌های جهانی خواهیم ایستاد.»
در پی اعتراضات گسترده جهان اسلام علیه هتاکی رئیس‌جمهور فرانسه، ماکرون یک قدم عقب نشست و گفت که توهین به پیامبر اسلام، به دولت او ربطی ندارد. در این ماجرا، علاوه بر فرانسه سایر کشورهای غربی نیز یک بار دیگر قدرت‌نمایی جهان اسلام را به طور آشکار دیدند و این اتفاق بیش از هر چیز دیگر ، آنها را به هراس افکنده است.
منبع: خبرگزاری جمهوری اسلامی