kayhan.ir

کد خبر: ۲۰۲۲۹۴
تاریخ انتشار : ۱۳ آبان ۱۳۹۹ - ۱۹:۲۶

دکتر عباس ضیایی نیری، کارشناس اقتصاد، مدیرعامل آرتا یاران ایرانیان:




در برگی از تاریخ قرار داریم که نرخ برابری دلار آمریکا در برابر ارزهای عمده جهان از جمله یورو به پایین‌ترین حد از ماه مه سال ۲۰۱۸ تاکنون رسیده است، این روند نزولی که از ابتدای آوریل شروع و همچنان ادامه دارد، به طوری که نرخ برابری دلار در مقابل یورو در این مدت حدود ۹.۶ درصد کاهش یافته است، برخی تحلیلگران بدبین بازار جهانی ارز معتقدند نتایج احتمالی انتخابات سیزدهم آبان ایالات متحده چشم‌انداز میان مدت دلار را منفی کرده است، البته منظور آنها از نتایج احتمالی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بر مبنای نظرسنجی‌های اخیر صورت گرفت که از پیشتازی جو بایدن، نامزد حزب دموکرات، در رقابت با دونالد ترامپ حکایت دارد، این دسته از افراد بر این باورند که شکست ترامپ تهدید جدی برای شاخص دلار خواهد بود و پس از اعلام پیروزی بایدن بسیاری از سرمایه‌گذاران به سمت خرید یورو و ین ژاپن و یا حتی یوان چین خواهند رفت که مالک اکثر اوراق قرضه آمریکا از سرمایه‌داران خصوصی و دولتی چینی هستند، لازم به ذکر است مواضع اقتصادی بایدن، او را به عنوان چهره مخالف وال استریت در جامعه اقتصادی داخلی آمریکا شناسانده است، فردی که قصد دارد با اخذ مالیات بیشتر از شرکت‌های بزرگ آمریکا که این روزها بار اصلی رشد شاخص‌های بورس نیویورک را به دوش می‌کشند، عدالت مالیاتی مطلوب خود را پیاده کند و اجرای سیاست کاهش مالیات بر شرکت‌ها را که ترامپ جاری کرده بود، متوقف کند، همچنین او قصد دارد تا با تقویت تولید انرژی‌های پاک، تسهیل قوانین و مقررات تولید نفت را متوقف کند، فارغ از این برخی سرمایه‌گذاران نیز بر این باورند که رفع سریع رکود اقتصادی چین پس از شیوع ویروس کرونا، آن هم در شرایطی که تنش تجاری میان آمریکا و این کشور همچنان با حمایت هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه ادامه داشت، موجب افزایش تقاضای کالاهای اروپایی از سوی چین و افت تقاضای دلار خواهد شد، اما برخی تحلیلگران هم هستند که بر این باورند که انتخاب کامِلا هریس به عنوان معاون آقای بایدن، بسیاری از نگرانی‌ها را در مورد احتمال قوت گرفتن طیف چپ‌گرای حزب دموکرات پس از پیروزی احتمالی آقای بایدن در انتخابات سوم نوامبر خنثی خواهد کرد، خانم هریس به عنوان سیاستمداری معتدل شناخته می‌شود که چندان موافق برخورد مالیاتی با شرکت‌های بزرگ به ویژه غول‌های فناوری اطلاعات نیست، همچنین جوانی او نگرانی‌ها‌ نسبت به کاهش کارایی بایدن را به دلیل سن بالا کاهش داده و این امیدواری را ایجاد کرده که در سال ۲۰۲۴ نیز خانم هریس نامزد دموکرات‌ها برای احراز سمت ریاست جمهوری شود، گذشته از این، به نظر نمی‌رسد اقتصادهای نوظهور در کوتاه‌مدت از تبعات شیوع ویروس کرونا سربرآورند و شاهد رشد قابل توجه تقاضا چه در بازار داخلی و چه در بازار خارجی باشند، همچنین تازه‌ترین پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که رکود اقتصادی در اروپا و ژاپن حداقل تا پایان سال ۲۰۲۲ ادامه خواهد داشت، بر همین فرضیه، تحلیلگران خوشبین معتقدند که افت ارزش دلار در صورت پیروزی بایدن در انتخابات آمریکا فراتر از یک واکنش کوتاه مدت که از سوی برخی سرمایه‌گذاران ترسو رخ خواهد داد و ادامه نخواهد داشت، اما نکته‌ای که برای کشورمان حائز اهمیت است این نکته است که از زمان تصدی ریاست جمهور تروریست آمریکا روابط ایالات متحده و ایران به طور مداوم خراب‌تر شده است، این روند نزولی در روابط دو کشور پس از خروج این کشور از برجام سرعت بیشتری گرفت، حتی شیوع ویروس کرونا، که تا به امروز قربانی زیادی در کشور گرفته است هم این ملعون را وادار نکرد که از فشار حداکثری خود علیه ایران بکاهد، البته لازم به ذکر است که از همان ابتدا، دولتمردان ایران با آنچه که از آن به عنوان صبر استراتژیک نام برده می‌شود به اقدام آمریکا پاسخی مناسب دادند و تلاش کردند تا امضاکنندگان اروپایی برجام را متقاعد کنند تا برای کاهش مشکلات اقتصادی و مالی ناشی از تحریم‌های ایالات متحده اقداماتی انجام دهند، و وقتی این استراتژی نتیجه نداد، تهران برای تحمیل هزینه به سیاست ترامپ، افزایش گام به گام سطح اورانیوم غنی‌شده خود را آغاز کرد، در حالی که دولت ترامپ به لفاظی و اقدامات ضدایرانی ادامه می‌دهد، انتقادات دموکرات‌ها از این سیاست‌ها همچنان خاموش مانده است و انتقاد اصلی‌شان نسبت به سیاست‌های ضدایرانی او نیست، بلکه کاخ سفید را به علت ناتوانی در سرنگون و یا تسلیم کردن حکومت ایران سرزنش می‌کنند و می‌گویند دولت ترامپ منجر به انزوای آمریکا شده است، اغلب دموکرات‌ها حتی یک بار هم درباره هزینه‌های انسانی تحریم‌های ایالات متحده صحبت نکرده‌اند و حتی اقدام بزدلانه ترامپ را در به شهادت رساندن سردار سلیمانی محکوم نکرده‌اند، اقدامی که منجر به آن‌ شد که هیبت پوشالی آمریکا فرو بریزد و بزرگ‌ترین پایگاه نظامی آنها زیر حمله موشک‌های نقطه‌زن سپاه پاسداران به ویرانه‌ای تبدیل شد و حتی در برخی نظرسنجی‌های داخلی آمریکا مردم آن کشور نیز بر این‌ باور رسیدند که کشورشان صرفا قدرتی پوشالی دارد و تا به آن شب حمله رویای آنها چیز دیگری بود که به یکباره فرو پاشید، حال باید توجه داشته باشیم اظهارات مشاور سیاست خارجی بایدن درباره ایران بسیار نزدیک به مواضع دولت ترامپ است در مورد برجام هم علی‌رغم انتظار عمومی برای پیوستن مجدد دولت بایدن به این توافق‌نامه، با دقتی بیشتر در اظهارات مشاوران بایدن به نظر می‌رسد نمی‌توان حساب چندانی روی تحقق این اتفاق باز کرد، تونی بلینکن نامزد احتمالی پست مشاور امنیت ملی، گفته است که واشنگتن تنها پس از انجام تعهدات هسته‌ای از سوی ایران به برجام بازخواهد گشت و گویا هنوز کاخ سفید را در دست نگرفته‌اند دچار اوهام و توهم شده‌اند و فراموش کرده‌اند که این‌ ایران است که نتیجه بازی را مشخص می‌کند و مطمئنا در اقدام‌ متقابل در پاسخ به شهادت سردار دلها این مسئله را درک خواهند کرد، لذا مطمئنا غیر ممکن است که ایران با ایالات متحده به توافق باز گردد، که آنها نیز این مسئله را نیز مد نظر دارند و همین موجب شده بلینکن در نطقی دیگر گفته که ایالات متحده مایل به مذاکره در مورد توافق طولانی‌تر و بهتر با ایران است و در مورد مقصودش از کلمه بهتر نیز تا به امروز سکوت کرده است، اما واقعیت این‌ است که بعد از عملیات تروریستی آنها در به شهادت رساندن سردار عزیزمان و عبور از خط قرمز کشورمان هیچ‌کس نباید انتظار هیچ پیشرفتی در حل اختلافات با ایران تحت ریاست جمهوری بایدن را هم داشته باشد، چرا که ایران از حق انتقام خود نمی‌گذرد و در برجام‌ نیز از غنی‌‌سازی کوتاه نمی‌آید و مهم‌تر اینکه از گسترش موشک‌های خود نیز صرف نظر نخواهد کرد، و حتی در حال گسترش فناوری‌های نوین بومی خود در این زمینه است، اما باید پذیرفت که دولت و مجلس و قوه قضائیه در کنار هم و با مشارکت و همکاری مردم‌ خواهند توانست بی‌آنکه نیازی باشد که ما حتی نیم‌نگاهی به آمریکا و مستاجران کاخ سفید داشته باشیم شرایط اقتصادی کشور را به نقطه قابل قبول و مطلوب برسانیم، چرا که آمریکا مدت‌هاست به باتلاق افول نزدیک‌ شده و نسخه‌های اقتصادی آنها حتی در بازار داخلی‌شان هم کاربردی ندارد و ساختار فاسد این دولت در گرداب مشکلات در حال غرق شدن است، چنان که در نخستین مناظره بین ترامپ و بایدن نیز چهره بی‌روتوش آنها نمایان شد و دنیا دید به دلیل دروغگویی مستمر و اظهارنظرهای بی‌پایه ترامپ، بحثی درباره سیاست‌های کلان اقتصادی مطرح نشد، اما او درباره آنچه در دوران ریاست‌جمهوری‌اش در حوزه اقتصاد انجام داده، جملاتی بیان کرد و بایدن هم ادعا کرد برنامه‌ای که در زمینه مالیات‌ها و هزینه‌ها دارد می‌تواند میلیون‌ها شغل به وجود آورد و زمینه افزایش نرخ رشد اقتصادی را فراهم کند، در مقابل، ترامپ گفت ان برنامه‌ها اقتصاد را به نابودی خواهد کشاند، فارغ از اینکه آنها مدت‌هاست به سمت نابودی حرکت کرده‌اند، البته تمام آنچه ما مشاهده می‌کنیم و می‌دانیم، نشان می‌دهد تلویحا حق با بایدن است و ترامپ اشتباه می‌کند، البته من تنها کسی نیستم که چنین دیدگاهی دارم و تحلیلگران بین‌المللی از جمله تحلیلگران موسسه مودیز آنالیتیکس و اقتصاددان‌های نه دقیقا سوسیالیست در بانک گلدمن ساکس درباره پیشنهادهای بایدن دیدگاه مثبت دارند، در این‌ بین دیدگاهی به شکل فراگیر نیز وجود دارد که جمهوری‌خواهان بهتر از دموکرات‌ها می‌توانند اقتصاد را مدیریت کنند البته شواهد و واقعیت‌ها هرگز چنین دیدگاهی را تایید نمی‌کنند، چرا که به عنوان مثال در دوران ریاست‌ رونالد ریگان وضعیت اقتصادی خوب بود و اقتصاد رشد کرد اما همین رونق در دوران ریاست‌جمهوری بیل کلینتون هم مشاهده شد و رونق دوران او، هم طولانی‌تر بود و هم عمیق‌تر، شکی وجود ندارد که قبل از آغاز همه‌گیری کرونا، در دوران ترامپ تعداد زیادی شغل در اقتصاد ایجاد شد، اما روند کاهش نرخ بیکاری از دوران ریاست‌جمهوری اوباما آغاز شده بود، در دوران ریاست‌جمهوری بوش پدر و بوش پسر نیز وضعیت اقتصاد خوب نبود، از سوی دیگر، جمهوری‌خواهان همواره ادعا می‌کنند سیاست‌های بالابری به فاجعه اقتصادی منجر می‌شود، اما تمام این ادعاها اشتباه بوده است، چرا که به نظر من دیدگاه آنها درباره افزایش مالیات‌ها غلط است، یک موضوع دیگر که نباید فراموش کرد، این است که جمهوری‌خواهان بارها تاکید کرده‌اند که کاهش مالیات ثروتمندان به معجزه اقتصادی منجر می‌شود، اما این وعده‌ها هرگز تحقق نیافته است، در این میان هم محافظه‌کارها همچنان بر دوران رونق اقتصادی سال‌های ریاست‌جمهوری ریگان تاکید می‌کنند و این تاکید بی‌دلیل نیست، علت این است که آن رونق، تنها نمونه‌ای است که به‌نظر میرسد از ایدئولوژی اقتصادی جمهوری‌خواهان حمایت می‌کند، البته استدلال آنها در این زمینه نیز اشتباه است، که در اینجا به آن نمی‌پردازم، تنها موضوعی که در حال حاضر برای کشورمان حائز اهمیت است نگاه به داخل است و تضمین سلامت فرایند توسعه و جهش اقتصادی‌، چرا که شاید برخی سیاست‌های بیرونی اقتصاد کشور ما را دچار تحولاتی کند اما ایران کشوری است قدرتمند با ریشه‌های متنوع برتری در ساختمان اقتصاد‌، به نظر حقیر پسندیده‌تر آن‌ است که چه برخی مردم یا عده کمی از دولتمردان توجه به آنسوی مرزها دارند در جهت گشایش اقتصادی‌، توجه و نگاه خود را جذب پنجره‌های داخلی کنند به عنوان مثال آموزش مقدماتی تا حرفه‌ای پیش از تشویق حضور سرمایه‌گذاران در بورس‌، همچنین حمایت از صنعت و تولید داخلی و جایگزینی سرمایه‌گذاری به جای سپرده‌گذاری که گاها با لغزش و یا تفکرات اشتباه و یا پالس غیر حقیقی منجر به انتقال ساده نقدینگی‌ها به بازار موازی و سکه و ارز می‌شود و در این‌ بین فقط عده‌ای فرصت‌طلب و دلال بهره میبرند و خسارت و عقبگرد نصیب دولت و مردم می‌شود‌، خسارتی که برخی صنایع پائین دستی را نابود یا به مرز تعطیلی کشانده است‌، با گذری در کوچه و خیابان به راحتی می‌توان دید که مشاغل مختلف نیز از پوشاک گرفته تا طلا و نقره و عطر و ادکلن که شاید در همین روزهای سال و سنوات گذشته رونقی داشتند و سرمایه‌های کم‌‌و‌بیش آن کسب و کارها در چرخش بود امروز به مرز تعطیلی رسیده و به راحتی می‌توان افسردگی روحی را در کسبه‌های این‌ مشاغل ملاحظه کرد‌، شاید شیوع کرونا موجب افزایش درآمد برخی کسب‌وکارها گردید‌، اما بسیاری از مشاغل و به طبع آن سفره و معیشت مردم با مشکل مواجه شد‌، لذا باید با ریشه یابی و همدلی قوا و مردم از این روزها عبور کنیم و اگر معرفت حسینی داشته باشیم و پیرو حقیقی ولایت و آرمان‌های انسانی انقلاب باشیم و خود را مدیون خون شهدا بدانیم بدون شک به زودی با اجرای سیاست‌های صحیح اقتصادی ثبات به بدنه اقتصادی کشور حکمفرما خواهد شد و دشمن صهیونیستی آمریکایی نیز در جبهه اقتصاد همچون جبهه جنگ مغلوب خواهد شد.