احداث نمایشگاه دائمی تهران؛ مطالبهای عمومی
محمدرضا حشمتی رئیس بیست و دومین نمایشگاه بینالمللی قرآنکریم
در حالی که بیست و دومین نمایشگاه قرآنکریم را سپری کردیم؛ توجه خود و دولت محترم و همه دستاندرکاران عمران و مدیریت شهری و فرهنگی را به یک نکته ضروری در خصوص نمایشگاههای فرهنگی کشورمان جلب مینمایم، قبل از هر سخن، ضرورت دارد از میزبانان گذشته و حال نمایشگاههای فرهنگی، هنری و دینی تقدیر و تشکر نماییم که در این سالها ما را تحمل کردند.
برپایی نمایشگاهها برای کشورهای مختلف نه تنها یک رخداد اقتصادی، بلکه یک امتیاز و برند فرهنگی محسوب میشود. به عنوان نمونه نمایشگاه سالیانه کتاب فرانکفورت و صنعت چاپ دوسلدرف در حالی که یک نمایشگاه اقتصادی محسوب میشوند هر یک از کارکرد فرهنگی نیز برخوردارند. به هنگام برگزاری نمایشگاه فرانکفورت ناشران، نویسندگان، مترجمان و اندیشمندان بسیاری از سراسر جهان بدان جا سفر میکنند و به مراودات تجاری و تبادلات اقتصادی و فرهنگی میپردازند. جالب است که حتی در کشور کوچکی چون امارات چندین نمایشگاه از جمله نمایشگاه Gitex و نمایشگاه کتاب ابوظبی، شارجه برپا میشود که تاثیرات زیادی در فضای فرهنگی منطقه به جا گذاشته است.
اما تهران با ظرفیتهای فراوان جمعیتی، اقتصادی و فرهنگی و به عنوان امالقرای جهان اسلام فاقد یک مجموعه مدرن نمایشگاهی است تا بتواند ظرفیتهای واقعی خود را در منطقه به نمایش بگذارد. نمایشگاه کتاب تهران به عنوان یک رخداد عظیم فرهنگی، سالها در رفت و آمد بین شرکت سهامی نمایشگاههای بینالمللی تهران و مصلای امام خمینی(ره) خانه به دوش است و با دشواریهای فراوان پذیرای مردم میباشد.
شرکت سهامی نمایشگاههای بینالمللی از جهت ساختاری برای نمایشگاههای صنعتی پیشبینی شده و فاقد کارآیی لازم برای یک نمایشگاه بزرگ فرهنگی است. از آن سو، بنای مصلی تهران با کارکرد عبادی، برای اقامه نمازجمعه و اعیاد تدارک دیده شده و فاقد زیرساختهای نمایشگاهی است؛ سقف کوتاه و سالن پیوسته شبستان، کمبود امکانات رفاهی و کمبود فضای باز، باعث شده تا این مکان تناسبی با یک نمایشگاه فرهنگی نداشته باشد.
از طرفی دست کم در هر فصل یک رخداد مهم فرهنگی در کلان شهر تهران اتفاق میافتد که متأسفانه فاقد مکانی برای انعکاس و عرضه مناسب آن هستیم.
در آستانه ماه مبارک رمضان سال جاری نیز مدیریت مجموعه مصلی تصمیم گرفت تا در ماه رمضان از این مکان به عنوان مصلی نمازجمعه استفاده کند و نمایشگاه قرآن کریم که قرابت و نزدیکی با این محیط داشت به مکان دیگری منتقل شد.
امروزه در محیطهای نمایشگاهی همگی از زیرساختهای اساسی نظیر دسترسی آسان، امکانات رفاهی و اقامتی، سالنهای ویژه گفتگو و همایش، گالریها و سالنهای چندمنظوره و فضاهای سبز اطراف سالنها برخوردارند و حتی برای جابجایی و بازدید اشخاص در داخل سالنها از امکانات پیشرفته حمل و نقل استفاده میگردد.
بازدیدکنندگان بیشتر در محیط نمایشگاه، به رایزنی و تبادلنظر و آشنا شدن با محصولات جدید میپردازند. در هر نمایشگاه سعی میشود آخرین دستاوردها و اطلاعات از محصولات هر بخش در قالب آثار حجمی و هنری و دستاوردهای نشستهای علمی از طریق سمعی و بصری در اختیار بازدیدکنندگان قرار میگیرد در حالی که متاسفانه شهروندان تهرانی در فضای نمایشگاهی با ازدحام و سر و صدا و همهمه مواجه میشوند.
بر این اساس ویژگیهای یک مکان مطلوب برای برگزاری نمایشگاههای فرهنگی عبارتند از:
الف: دسترسی آسان: بهتر است مکان نمایشگاه در کنار بزرگراههای اصلی احداث گردیده و وسایل رفت و آمد عمومی نظیر مترو و اتوبوس به آن راه داشته باشد.
ب: پارکینگ عمومی: با توجه به عادت مردم ایران در استفاده از وسایل نقلیه شخصی، برای این مکان باید پیشبینی لازم برای پارکینگ به عمل آید.
ج: سازه و سالنهای مناسب: بهترین معماری و جانمایی برای مکان نمایشگاههای فرهنگی تهران فضایی است که دارای سالنهای متعدد و تفکیک شده و فضاهای متنوع باشد. جمعیت متراکم در سالنها علاوه بر کاهش کیفیت عرضه آثار با خطرات متعدد ایمنی نیز روبهروست.
د: سالنهای عمومی جهت سمینارها و نشستها در مرکز نمایشگاه.
ه. تسهیلات اقامتی و پذیرایی برای مجموعه.
و: فراهم آوردن زیرساختهای ارتباطی نظیر: خطوط اینترنت و امکانات رفاهی برای بازدیدکنندگان از اولویتهای نمایشگاههاست.
بنابراین، تهران بزرگ با اقشار فرهیخته و فرهنگی استحقاق دارد تا مجموعه مناسب نمایشگاهی برای برپایی رخدادهای فرهنگی داشته باشد. اعضای محترم شورای شهر تهران که خود اکثرا افرادی فرهیخته میباشند و نیز مجموعه شهرداری و دولت محترم به ویژه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید هرچه سریعتر نسبت به احداث و راهاندازی مکانی مناسب با اینگونه رخدادها مبادرت ورزند. این حق طبیعی شهروندان است که در محیطی آرام و به سهولت به بازدید و خرید آخرین دستاوردهای حوزه فرهنگ و هنر بپردازند.