پرسش‌:
براساس آموزه‌های وحیانی، سنت الهی در هنگامی که انسان شاکر نعمت‌های خدا است و یا بر عکس ناسپاسی می‌کند چیست؟
پاسخ:
شاکر و کفور دو گزینه انتخابی
به طور کلی انسان در برابر نعمت‌های الهی دو نوع گزینه را می‌تواند انتخاب کند، اگر در مقابل نعمت‌ها و انعام‌های الهی حالت سپاسگزاری، حق‌شناسی و قدردانی داشته باشد سنت الهی بر این است که آن نعمت‌ها و انعام‌ها را افزایش‌ دهد، قدرشناسی و شکر نعمت هم به این نیست که انسان بگوید: «الهی شکر» بلکه باید به اقتضای نعمت آن استفاده و بهره‌ای که شایسته و بایسته آن نعمت است را ببرد. به بیان دیگر شکر و سپاس نعمت به معنی استعمال نعمت است در آنچه نعمت برای آن آفریده شده است و اگر به جای آنکه عکس‌العمل‌ سپاسگزارانه داشته باشد و قدرشناس و حق‌شناس آن نعمت‌ها باشد، کفران و ناسپاسی و قدرناشناسی و حق‌ناشناسی کند، در این هنگام سنت الهی نه تنها موجب زوال و نابودی آن نعمت می‌شود بلکه موجب پیدایش یک نقمت هم به جای آن نعمت می‌گردد. یعنی بالاتر از قول شاعر که می‌گوید: شکر نعمت، نعمتت افزون کند- کفر، نعمت از کفت بیرون کند. قرآن‌کریم بالاتر از این را می‌گوید:  نمی‌گوید: کفر،‌ نعمت را فقط از کفت بیرون می‌کند، بلکه می‌گوید: کفر نعمت نه تنها نعمت را از کفت بیرون می‌کند، بلکه به جای آن یک نقمت هم می‌آورد. این یک اصل کلی و سنت الهی در زندگی انسان چه فردی و یا اجتماعی و یا دنیوی  و اخروی جاری و ساری است.
متفاوت بودن پاداش شکر و جزای ناسپاسی نعمت‌ها
از آنجا که نعمت‌های الهی متفاوت است، قهرا شکرها و کفران نعمت‌ها نیز متفاوت می‌شود و عکس‌العمل‌های الهی یعنی افزون کردن در یکجا  و زایل کردن نعمت و بالاتر آوردن نقمت‌ به جای آن نیز متفاوت می‌شود. این دیگر بستگی دارد که کم و کیف نعمت چگونه نعمتی باشد. یک وقت خدا به انسان نعمت سلامتی بدن داده، نعمت وسعت رزق داده، همه این‌ها نعمت است و اقتضای شکر و سپاس متناسب با خود را دارد، ولی یک وقت نعمت الهی،‌نعمتی است فوق‌العاده با ارزش، نعمتی است که حیات معنوی و جاودانی انسان بستگی به آن دارد،‌در اینجا شکر و سپاس آن به مراتب شدیدتر و بالاتر است و اگر خدای ناکرده کفر و ناسپاسی در این زمینه‌ها رخ بدهد،‌ عقوبتی که انسان به آن دچار می‌شود، صد درجه شدیدتر خواهد بود. به عنوان نمونه نعمت انقلاب اسلامی که ولایت الهی را به جای ولایت طاغوت برای مردم ما به ارمغان آورد اگر شکر و سپاس آن به جا آورده نشود، و خدای ناکرده کفران نعمتی در این رابطه صورت گیرد، عقوبت آن بسیار شدید و دردناک خواهد بود، و نقمت‌ جایگزین عذاب‌آورتر و غیرقابل‌ تحمل می‌گردد. پدیده شوم داعش جلوه کوچکی از کفران نعمت و ناسپاسی برخی کشورها بود که اگر در رسیدن به اهداف و تثبیت اوضاع خود موفق می‌شدند، حرث و نسل را در همه جا نابود می‌کردند. قرآن‌کریم بعد از رهایی قوم بنی‌اسرائیل از ظلم فرعونیان که یک نعمت بزرگ الهی به آنان بود می‌فرماید: اگر شکر نعمت‌‌های مرا به جا آورید، من به طور قطع نعمت‌های شما را افزون می‌کنم، و اگر (از نعمت‌ها) سپاس و قدردانی نکنید (و درست از آنها استفاده نکنید) به عذاب و مجازات شدید من دچار می‌شوید. (ابراهیم- 7)
جمع‌بندی بحث این است که اگر می‌خواهیم این نعمت‌ها و برکات الهی که در پرتو انقلاب اسلامی و نظام مقدس جمهوری اسلامی به دست آمده همواره در حال رشد، بالندگی و تکامل باشد، باید شکر و سپاس آن را به جا آوریم و به اقتضای نعمت‌ها، کاربرد صحیح و خداپسندانه آنها را به کار بندیم، در غیر این‌صورت باید منتظر عذاب شدید و دردناک الهی و عواقب بدتر از دوران‌های گذشته و نقمت‌ها باشیم.