سرویس خارجی-

سال پیش قرار بود نیروهای موسوم به «ارتش ملی» که از ژنرال بازنشسته «خلیفه حفتر» فرمان می‌برند، با حمایت‌های امارات، عربستان و مصر، شهر طرابلس را از دست دولت وفاق ملی به نخست‌وزیری «فائز السراج» (که حمایت ترکیه، قطر و تأیید سازمان ملل را دارد) خارج کنند. اما ماجرا طوری دیگری رغم خورد و دولت وفاق با حمایت جدی ترکیه، نه تنها طرابلس را حفظ کرد، بلکه بسیاری از مناطق تحت کنترل حفتر را نیز به تسلط خود درآورده و به سمت شرق پیشروی کرده است.
این بار – حدأقل در ظاهر– مصر ابتکار عمل را به دست گرفت، بر خلاف گذشته که معمولاً مصر در حمایت از حفتر میان‌دار بود. رئیس‌جمهور مصر دولت وفاق ملی لیبی را تهدید کرد و گفت که کشورش به نیروهای این دولت اجازه نخواهد داد بیش از این، به سمت شرق حرکت کنند.
اما ماجرا به نظر پیچیده‌تر از این حرف‌هاست. پیچیدگی اوضاع زمانی درک می‌شود که بدانیم، لیبی برای کشورهایی که در جنگ دخالت می‌کنند، کلیدی برای نفوذ در کل آفریقاست. کشورها با سفت کردن جای پای خود در لیبی، راه را برای گام‌های بعدی جهت نفوذ در قاره سیاه، باز خواهند کرد.
با توجه به فراز پیشین، برخی این گمانه را مطرح می‌کنند که در واقع، مصر برای این اقداماتش، بیش از آنکه انگیزه‌اش تأمین امنیت خود باشد، با خواست امارات و آل‌سعود وارد ماجرا شده است. چرا که این دو کشور حامیان اصلی مصر بعد از کودتای السیسی علیه دولت «محمد مرسی» بوده‌اند و به گونه‌ای مصر راه دیگری جز اقدام در جهت منویات آنان ندارد.
اما گمانه‌های دیگر نیز مطرح است؛ ترکیه که یکی از حامیان مرسیِ اخوانی بود، حالا با نفوذ در لیبی می‌تواند در بیخ گوش مصر‌، دولتی را تقویت کند که تهدیدی برای مصر و تقویتی برای جریان اخوانی در داخل مصر باشد، از این رو مصر انگیزه داخلی کافی نیز برای این دخالت دارد.
اما پاسخ به این پرسش که «آیا تهدیدات مصر عملی خواهد شد؟»، چندان روشن نیست، شاید همین تهدید به‌اندازه کافی، مذاکرات پشت پرده را به جریان‌انداخته باشد. اما می‌توان حدس زد که مصر دست به لشکرکشی زمینی در خاک لیبی نمی‌زند و دخالت مستقیم خود را خلاصه‌تر، مثلاً در حد پوشش هوایی نیروهای حفتر، برگزار می‌کند. البته یادآوری این نکته ضروری است که ارائه پاسخ قطعی به این پرسش‌ها، با توجه به عوامل فراوانِ ناپیدا، «ره افسانه زدن» است و باید منظر بود و دید که در عمل چه رخ خواهد داد.