نگاهی به دیروزنامه‌های زنجیره‌ای
سریال پایتخت چنگی به دل نمی‌زد اما اپیزود پایانی نقطه قوت آن بود!
سرویس سیاسی ـ
در حالیکه برخی پلان‌های پلشت و محتوای خلاف اخلاق در پایتخت 6 موج انتقادات را برانگیخت و به کاهش رضایت مخاطبان از آن انجامید، ارگان حزب‌اشرافی کارگزاران، سکانس پایانی این سریال را یکی از آیتم‌های جذاب آن خواند.
روزنامه سازندگی در شماره روز پنج‌شنبه خود در مطلبی به سریال پایتخت پرداخت و نوشت: «سریال پایتخت از همان فصل اول خود تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین سورپرایزهای تلویزیون ایران شده و هرجا برگ‌های برنده تمام می‌شود مسئولان صداوسیما پر پایتخت را آتش می‌زنند و نقی معمولی و یاران، مسئولان تلویزیون را برای بیان آمارهای شگرف و فخر فروختن به منتقدان آماده می‌کنند.»
در ادامه این مطلب آمده است: «عوامل پایتخت به عنوان یکی از سوگلی‌های تلویزیون معمولاً می‌توانند هر کاری علاقه‌مند هستند انجام دهند و حتی کار را به جایی برسانند که بخشی از دیالوگ‌های حذف شده یک اپیزود را در فضای مجازی منتشر کنند.»
روزنامه سازندگی ضمن انتقاد به سریال پایتخت و بیان اینکه «پایتخت 6، از مشکلات اساسی رنج می‌برد» تأکید می‌کند: «شوخی‌های این سریال به هیچ وجه خوب از آب در نیامده یا حتی در وضعیتی عریان‌تر هیچ چنگی به دل نمی‌زند» و همچنین «از لحاظ قصه دچار یک فقر کاربردی است».
این روزنامه اصلاح‌طلب با اشاره به اینکه پایتخت، «سریالی متوسط است» نکته تعجب‌برانگیزی را مطرح و عنوان کرده است: «شاید اگر بخواهیم درباره یکی از جذابیت‌های پایتخت 6 حرف بزنیم همان سکانس آخر و پرحاشیه این سریال باشد. تلقی درست نویسندگان فیلمنامه این مجموعه از شخصیت رحمت و نوع شوخی‌هایی که با او می‌شود و پیوندزدنش با شخصیت علی (با بازی بهروز وثوقی) در فیلم همسفر [فیلم فارسی قبل انقلاب] یکی از آیتم‌های جذاب پایتخت 6 بود. البته که این آیتم هم از آن الگوی تراز رسانه‌ای که این سریال در آن پخش می‌شود به شدت دور است.»
حمایت صریح مدعیان اصلاحات از هنجارشکنی و اعتراف به اینکه سطح سریال پایتخت 6 به‌جز قسمت‌های حاشیه‌ساز و جذاب آن، ضعیف بود نکته قابل تأملی است که مسئولان تلویزیون و متصدیان فرهنگی کشور نبایستی به سادگی از کنار آن عبور کنند.
گم نشده، هدر داده شده
ارگان دولت در شماره روز پنج‌شنبه در گزارشی با عنوان «یک دلار هم گم نشده است» نوشت: «گزارش تفریغ بودجه سال 97 با وجود آنکه هنوز نهایی نشده و مسیر قانونی بررسی خود در بهارستان را نگذرانده، اما بهانه خوبی شده برای حمله به دولت. دولتی که در طول نزدیک به 7 سال عمر خود نسبت به شفاف‌سازی روندهای مدیریتی و بخصوص هزینه‌کردهای بودجه بخش‌های مختلف اهتمام داشته است. آن‌طور که سخنگوی کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس گفته احتمالاً بررسی نهایی گزارش دیوان محاسبات به مجلس بعدی موکول شود چرا که طبق روال این گزارش به کمیسیون برنامه و بودجه ارجاع خواهد شد تا این کمیسیون نظرات خود را ارائه کند و درصورت نیاز جلساتی با دستگاه‌های اجرایی برگزار خواهد کرد. به گفته محمد خدابخشی، نهایتاً کمیسیون بعد از انجام بررسی‌های لازم، گزارش خود را به صحن علنی ارائه خواهد کرد و این یعنی ممکن است طی کردن این روند به مجلس دهم نرسد. بنابراین گذشته از موضع دولتی‌ها که آن گزارش را نادرست می‌دانند، ادعاهای مطرح شده در این گزارش اساساً هنوز مراحل بررسی خود در بهارستان را هم طی نکرده است و از جمله که فرصتی برای توضیح مسئولان دولتی فراهم نشده است.»
روزنامه ایران افزود: «نکته قابل تأمل اما اینکه روز گذشته مرکز رسانه قوه قضائیه از دستور رئیس‌این قوه به دادستان تهران برای بررسی گزارش دیوان محاسبات در شعبه اختصاصی و به صورت ویژه خبر داده است؛ گزارشی که هنوز نهایی هم نشده است. در گزارشی که عادل آذر روز سه‌شنبه در صحن علنی مجلس خواند آنچه بیشتر محل بحث بوده ادعایی درباره اختصاص ارزهای 4200 تومانی است که از سوی رسانه‌های منتقد دولت به گم‌شدن 4/8 میلیارد دلار تعبیر شد. عادل آذر گفته بود: «مجموع ارزی که در سال ۹۷ به صرافی‌ها و واردکنندگان کالا‌های اساسی و غیراساسی داده شده ۳۱ میلیارد دلار بوده است که از این رقم حدود 4/8 میلیارد دلار ما‌به‌ازای واردات کالا نداشته است.» اما واقعاً این میزان ارز در داخل کشور گم شده است؟ عبدالناصر همتی رئیس‌کل بانک مرکزی به‌شدت این ادعا را رد کرده است.»
ارگان دولت در گزارش دیگری نوشت: «رئیس‌جمهوری روز گذشته در جلسه هیئت دولت، درباره گزارش تفریغ بودجه 97 دیوان محاسبات دو نکته داشت؛ نخست اینکه این نظارت باید شامل همه نهادها و سازمان‌هایی شود که از بودجه سهمی دارند، دوم اینکه حداقل بخش ارزی این گزارش صددرصد خلاف واقع است. او در این زمینه با اشاره به توضیحات رئیس‌کل بانک مرکزی، از دیوان محاسبات (البته بدون اسم بردن از این نهاد) انتقاد کرد که چرا پیش از انتشار عمومی گزارش، محتوا و یافته‌های خود را با سازمان‌های دولتی همچون سازمان برنامه و بودجه مطرح نمی‌کند تا شاید این نهادها پاسخی برای این مسائل داشته باشند؟ آن هم درحالی که به گفته روحانی، همه داده‌های گزارش‌های دیوان محاسبات از گزارش‌هایی تهیه می‌شود که سازمان‌های دولتی در اختیار آن قرار می‌دهند. اما نظارت تنها بخشی نبود که روحانی خواستار تسری آن به همه بخش‌های حاکمیتی شد. او با اشاره به عرضه سهام شستا در بورس، خواستار گسترش این نوع واگذاری سهام در سایر سازمان‌های دولتی و نظامی شد.»
گفتنی است، علی‌رغم موضع رئیس‌جمهور مبنی بر اینکه «چرا این سازمان قبل از تهیه و انتشار این گزارش، مسئولان دولت را در جریان آن قرار نداده است»، متن اولیه گزارش تحت عنوان «واخواهی» همراه با اسناد و مدارک از سوی دیوان محاسبات، در دو مقطع زمانی به دولت ارسال شده؛ یکی شش‌ماه قبل از آماده و نهایی‌شدن گزارش و دیگری بیست روز مانده به نهایی‌شدن تا اگر ایرادی به آن دارند، ارائه کنند اما پاسخی از سوی دولت داده نشده است.
دهم اسفندماه یعنی در مقطع زمانی دوم که گزارش نهایی ارسال شده، رئیس‌جمهور چند روز بعد به همتی، رئیس بانک مرکزی دستور پیگیری اکید داده و تأکید می‌کند که تا آخرین سِنت آن را باید به خزانه برگردانید. اگر بر اساس اظهارات رئیس‌جمهور گزارش غلط بوده چرا به رئیس بانک مرکزی، چنین دستوری داده است؟ نکته دیگر اینکه، موضوع مورد بحث، نه گم شدن ارز دولتی بلکه زدن چوب حراج، هدر دادن و سوءاستفاده از آن است.
دولت در پاسخگویی به نهادهای نظارتی ضعیف است
در همین زمینه، غلامعلی جعفرزاده، نماینده مردم رشت در مجلس نوشت: «نخستين نشست علني هفته جاري مجلس كه به قرائت گزارش تفريغ بودجه سال 97 كل‌كشور ازسوي رئيس ديوان محاسبات اختصاص داشت، از روزهاي مهم مجلس دهم بود و واقعيت اين است كه به‌زعم من، آنچه تحت عنوان اين گزارش در صحن علني مجلس قرائت شد، به‌راستي گزارشي تلخ و بعضاً باورناكردني بود. بنده در اين مدت 2 مرتبه شخصا با آقاي عادل آذر، رئيس ديوان محاسبات صحبت كرده و همچنين با ديگر مديران ارشد اين دستگاه مهم نظارتي نيز ديدارها و جلساتي داشته‌ام كه خروجي تقريبا تمامي اين مذاكرات از اين حكايت داشت كه متاسفانه برخي وزارتخانه‌ها و دستگاه‌هاي اجرايي در پاسخگويي به اين ديوان مرتكب كاهلي و سستي شده‌اند.»
وی ادامه داد: «به اين اعتبار باورم اين است كه به‌واقع همانطور كه روز گذشته رئيس‌جمهوري و سخنگوي دولت نيز اعلام كردند، به احتمال قريب به يقين حتي يك دلار از ارزهاي دولتي آن‌طور كه برخي رسانه‌هاي مخالف دولت مطرح كردند، «گم و مفقود» نشده است، بلكه مسئله اين است كه كاهلي و سستي بعضي وزارتخانه‌ها و دستگاه‌ها در پاسخگويي به ديوان محاسبات موجب شده، اين گزارش چنان‌كه شاهد بوديم حاكي از خلأهاي جدي باشد. لذا لازم است صراحتا از رئيس‌جمهوري و مجموعه دولت بخواهيم بدون فوت وقت، گزارشي دقيق و حساب‌شده از نحوه هزينه‌كرد اين ارزهاي دولتي در اختيار ديوان محاسبات و ديگر نهادهاي نظارتي قرار دهد تا خدايي نكرده بيش از اين شاهد اين ميزان شوك به افكار عمومي و تشويش اذهان شهروندان نباشيم.»
در ادامه این مطلب آمده است: «هرچند روز گذشته هم رييس‌جمهوري، هم سخنگوي دولت و هم رييس‌كل بانك مركزي در اين رابطه توضيحاتي ارايه كردند اما طبيعتا بهتر بود كه اين اظهارات، پيش از آنكه گزارش تفريغ در صحن علني پارلمان قرائت شود، در اختيار نهادهاي نظارتي ازجمله ديوان محاسبات قرار مي‌گرفت... شخصا به هيچ عنوان قبول ندارم كه گزارش اخير ديوان محاسبات، گزارشي مغرضانه بوده، همانطور كه باور نمي‌كنم اين ميزان ارز دولتي يك‌باره در دولت مفقود شده باشد. ضعف در پاسخگويي بعضي وزارتخانه‌ها به نهادهاي نظارتي ازجمله ديوان محاسبات را به وضوح مي‌بينم و معتقدم اين مسئله غيرقابل‌انكاراست... چنان‌كه پيش از اين نيز به كرات تذكر داده‌ام، بدون آنكه غرضي داشته باشم، بار ديگر مي‌گويم كه متاسفانه وزارت اقتصاد ما در شرايط خاص جنگ اقتصادي امروز و در حالي كه اين وزارتخانه عملا پيشاني حكومت در اين نبرد نابرابر است، چنان‌كه انتظار مي‌رود با چابكي عمل نمي‌كند. امروز ما با برنو به جنگ تيربار رفته‌ايم؛ بنابراين همه بايد با تمام توان پاي كار بياييم و نگذاريم قصور و ايرادهايي از اين دست، بحران‌هايي ناضرور بر كشور تحميل كند.»
فرار از مسئولیت به روش مدعیان اصلاحات
سعید شریعتی، از فعالین مدعی اصلاحات و از محکومین فتنه 88 در مصاحبه با روزنامه آرمان در پاسخ به این سؤال که «جریان اصلاحات باید درخصوص عملکرد روحانی به مردم پاسخگو باشد و مردم توقع دارند در ازای حمایت اصلاحات از روحانی پاسخی اقناعی از این جریان بشنوند» گفت: «مردم از عملکرد دولت ناراضی هستند و این موضوع طبیعی است اما عامل نارضایتی مردم از عملکرد دولت در داخل تیم هیئت دولت نیست و خارج از آن است. در حقیقت مردم از وضع حاکم بر کشور ناراضی هستند، دولت به تنهایی نمی‌تواند عامل وضعیت فعلی باشد و این را مردم هم می‌دانند. تمام نهادها و بخش‌ها دست به دست دادند و وضع فعلی در کشور پدید آمد.»
شریعتی در ادامه در پاسخ به این سؤال که «پس جریان اصلاحات را مصون از نقدهای موجود ارزیابی می‌کنید؟» گفت: «ما اصلاح‌طلبان باید پاسخگو باشیم اما این پاسخگویی به معنای به گردن گرفتن تقصیر دیگران نیست... خودزنی جریان اصلاحات و به گردن گرفتن مسائلی که مقصر آن نیستند به معنای پاسخگویی به مردم نیست.»
دولت و به عبارتی مجموعه قوه مجریه، امکانات و اختیارات گسترده‌ای دارد. به همین خاطر هر بار در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری، مدعیان اصلاحات خود را به آب و آتش می‌زنند تا هر طور شده به پاستور راه یابند.
اکنون اکثریت مطلق دولت روحانی در اختیار طیف مدعی اصلاحات است. اما این طیف که به شلوغ‌کاری و بی‌عملی مشهور است، هم دولت را به فرافکنی تشویق کرده و هم خود از پذیرش مسئولیت وضع موجود شانه خالی می‌کند.