احمد شاکری:
بیشترین ممیزی در کشورهای مهد دموکراسی است!
نویسنده و منتقد ادبی «احمد شاکری» را به عنوان صاحب قلمی توانا و منتقدی صریحاللهجه میشناسیم. از دغدغههای اصلی شاکری «ادبیات مقاومت» است. وی در این حوزهها دارای نظریه به شمار میآید.
او اخیرا بهعنوان دبیر علمی جشنواره ادبی سوختگان وصل، مطالبی را با اهالی خبر و قلم در میان گذاشت که گزیدهای از آن را میخوانید:
انقلاب و ادبیات مقاومت فاصلهای ندارند
ادبیات متعهد و آرمانگرا چه زمانی شکل میگیرد؟ این سؤالی است که باید به آن پاسخ داد آیا در زمان سلامت و آرامش یا خیر؟ تجربه ادبیات انقلاب،دفاع مقدس و مقاومت در جهان حاکی از آن است که ادبیات زمانی وارد تولد، رشد و اوج میشود و نویسندگان تازه معرفی میشوند و مکاتب ادبی شکل میگیرد و ادبیات تفسیر خود را ارائه میکند که اتفاقی افتاده باشد. ما اکنون در کوران اتفاقات هستیم.هیچگاه انقلاب از ادبیات مقاومت فاصله نگرفته است و این مسئله در گام دوم انقلاب که توسط رهبری بیان شد مورد تأکید بود و ایشان بیان داشتند که همواره ادبیات مقاومت انقلاب را از جهاتی حمایت کرده است.
خون شهید سلیمانی غبارها را کنار زد
اتفاقی که برای سردار ما رخ داد ضایعهای بزرگ بود، اما در واقع شاهدیم که این خون چگونه موج برمیدارد و کرانه ملتها و کشورها را درمینوردد. بخشی از آن در حوزه ادبیات نمایان است و یکی از ویژگیهای خون شهید سلیمانی این است که غبارها را کنار میزند این شهادت نیز شوک و تکانهای به جامعه ما وارد کرد و برخی غبارها و خوابآلودگیها را کنار زد چرا که افرادی درباره این شهادت موضع گرفتند که در موارد بسیاری ساکت بودند. افرادی که حتی درباره دفاع مقدس ساکت بودند افرادی از حوزه جریان شبه روشنفکری شروع به ستایش از سردار کردند که در موارد دیگر آنها را فرد محتاطی میشناسیم.
توجه ادبیات مقاومت به «اکنون»
کسانی که ادبیات مقاومت را فهم میکنند و حتی آزادیخواههای عالم پرده از چشمانشان کنار رفته است اما چیزی که طی این ادوار و در کلیت ادبیات باید دنبال شود موضوعی است که رهبر انقلاب در گام دوم انقلاب به آناشاره کردهاند. ایشان فرمودند ادبیات متعهد نگاهی به گذشته، حال و آینده دارد؛ اما متأسفانه تلقی در میان نویسندگان وجود دارد که گمان میکنند مدتی از قضیه بگذرد تا نویسنده به قطعیت برسد و بنویسید. در مورد دفاع مقدس جریان روشنفکری اینگونه بیان میکرد که نباید در کوران دفاع مقدس چیزی نوشت چرا که بهترین رمانها سالها بعد باید شکل گیرد. اما ادبیات مقاومت توجه به اکنون دارد چرا که دچار تردید عملی نباید شد.
نبرد روایت
پیروزی جبهه مقاومت تنها منحصر به پیروزی در میدان نبرد نیست، الان پیروزیهای ما تحریف میشوند و دچار تقلیل میشوند. چرا که در عینالاسد ما پایگاه آمریکاییها را نابود کردیم اما آمریکا سعی در وارونه جلوه دادن ماجرا دارد. باید بدانیم اکنون نبرد روایت برقرار است اینکه بگذاریم قضیه سردار سلیمانی رسوب کند تا به حس و حال بپردازیم اشتباه است. چرا که اکنون حس حاکم است بصیرت الان وجود دارد پس قلمها باید حرکت کند لذا پیروزی ما با روایتگرهخورده است باید الان جشنواره درباره سیدحسن نصرالله برگزار شود و به نیکی در این دوره این پرداخت صورت گرفته پس بیان روایت هم مهم است.
یک آسیب
ما در فضای خبری هفته به هفته و روز بهروز با خبری مواجه میشویم شاید تا سالهای گذشته این مسئله فصل به فصل بود باید علاجی اندیشید چرا که کلیات ادبیات روایی ما از رخدادها عقب بوده است.
بیشترین ممیزی
در کشورهای مهد آزادی
الان نکته ضروری روایت است نه تنها باید به روز شویم بلکه باید خودسازی و تمدنسازی داشته باشیم. آیا نباید ادبیات ما آینهای داشته باشد که آینده را ببیند؟ دوره کنونی به واسطه کثرت وقایع در طول تاریخ انقلاب بینظیر است و امروز هیچ نویسندهای نمیتواند ادعا کند سوژه برای نوشتن ندارد و ممیزی موجب عدم نوشتن میشود. زیرا کشورهای مهد آزادی بیشترین ممیزی را اعمال میکنند تا خبر مقاومت بیان نشود. در مورد خبرگزاری فارس ببینید چه کردند؟ در اینستاگرام با بستن صفحههای متفاوت ببینید چه خبر است؟ عالیترین سوژهها اکنون در دسترس است، حاجقاسم سلیمانی از بسیاری از قهرمانان دنیا بالاتر است، الان تعابیر و مرزهای قهرمانپردازی در عرصه ادبیات ما جابهجا شده است، اما عدهای از روشنفکران میگویند قهرمان در ادبیات مرده است. همینها سعی کردند رنگ و بوی قهرمانان دفاع مقدس را تغییر دهند. اما خداوند ظهوری به وجود آورد که انسان تردید میکند. شجاعت محض، بصیرت محض و … همه از آن حاجقاسم است، چه کسی میتواند نحوه زندگی این فرد را که منزلش نمایشگاهی از شهدا است نادیده بگیرد. اگر بتوانیم توجه کنیم میتوانیم مرزهای روایت و بایستههای روایت را جابهجا کنیم.
در نکوداشت مقاومت
سیدحسن نصرالله نماد مقاومت است و داستانی که درباره جاء نصرالله مینویسیم در نکوداشت مقاومت است. اینها نماد هستند. زیرا خیمه مقاومت از شهدای مدافع حرم تا قاسم سلیمانی و سیدحسن و رهبری را زیر لوای خود دارد.
انعکاس دشمنشناسی در داستان
مقاومت نتیجه بیچون و چرای دشمنشناسی است، هر کس پیش از شهادت سردار ما احتمال میداد آمریکا حسن نیت داشته باشد الان دیگر باید خوشخیال نباشد. دشمنشناسی باید در داستانها منعکس شود، اگر از دشمن مینویسیم باید همه خدعهها را بیان کنیم. ادبیات مقاومت ادبیات دشمنشناسی است و این جشنواره در این مسیر پیشگام بوده است.