مخالفان و موافقان جابه‌جایی نمایشگاه بین‌المللی قرآن‌کریم چه می‌گویند؟ ( بخش دوم )
نمایشگاه قرآن از مصلی تا باغ موزه دفاعمقدس (گزارش روز)
لحظه‌ها و ثانیه‌های ماه مبارک رمضان با عطر دلنواز قرآن معطر شده و حال و هوای شهر ما هم با برپایی نمایشگاه بین‌المللی قرآن‌کریم، قرآنی شده است. حضور در این جشنواره بزرگ قرآنی که منور به انوار قدسی قرآن‌کریم است، فرصت ناب و طلایی را برای همه هموطنان عزیزمان فراهم کرده تا با قدم‌های مبارک خود در این مکان مقدس، دل و جان از غبار رذائل بزدایند و از چشمه‌های جوشان معرفت تن تشنه و جسم خسته را سیراب کنند.
امسال در حالی شاهد برپایی بیست‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی قرآن‌کریم هستیم که مثل هر سال این نمایشگاه در مصلی تهران برپا نشده بلکه به محل باغ موزه دفاعمقدس منتقل شده است. محلی که اکثرا نام آن را برای اولین بار می‌شنوند. فضای باز و سرسبز و آرامگاه 9تن از شهدای گمنام در باغ موزه دفاعمقدس این امکان را برای دست‌اندرکاران برپایی نمایشگاه قرآن به‌وجود آورده است که برنامه‌های جنبی مختلفی از جمله شب‌های شیدایی را در اینجا برگزار کنند. برنامه‌ای که بنرهای تبلیغاتی آن حتی بیش از خود نمایشگاه قرآن در سطح شهر و بعضا بزرگراه‌ها به چشم می‌خورد و اگر بگوییم این برنامه‌ها و تبلیغات خود نمایشگاه بین‌المللی قرآن را تحت‌الشعاع قرار داده سخنی به گزاف نگفته‌ایم. از سوی دیگر شاهدیم که امسال مسئولان مصلی تهران هم بیکار ننشسته و با برپایی نمایشگاه حجاب و عفاف در کنار برنامه‌های جنبی و اکثرا قرآنی، شبه‌نمایشگاه قرآنی دایر کرده‌اند. همچنین شنیدیم در برج میلاد تهران هم یک نمایشگاه کوچک قرآنی برپا شده است. هر چند که وجود نمایشگاه‌های قرآنی در ماه مبارک رمضان گوشه‌گوشه شهر و محله و دل‌های مشتاقان را نورانی می‌کند، ولی یک سؤال ذهن هر فردی را درگیر می‌کند که آیا وجود این شبه‌نمایشگاه‌ها، باعث افت نمایشگاه بین‌المللی قرآن‌کریم نمی‌شود؟ چون طبق یک مثل معروف تکثر در هر چیزی باعث کم‌رونقی اصل کار می‌شود. البته همان‌طور که در شماره قبلی گزارش نوشتیم، نتوانستیم پاسخ مسئولان را در مورد دلایل این جابه‌جایی از زبان خود آنها داشته باشیم و کماکان تا زمان نوشتن بخش پایانی گزارش هم موفق به صحبت با آقایان مسئول در شهرداری و وزارت ارشاد و رئیس نمایشگاه نشدیم. ولی آنچه پیش روی شماست نقطه‌نظر مسئولان غرفه‌ها و موافقان و مخالفان تغییر مکان نمایشگاه بین‌المللی قرآن‌کریم از مصلی به باغ موزه است.
اطلاع‌رسانی ضعیف در نمایشگاه 22 قرآن
مدیر بخش کودک و نوجوان، یکی از بخش‌های متنوع و شلوغ نمایشگاه بین‌المللی قرآن‌کریم نقطه‌نظر خود را در مورد جابه‌جایی نمایشگاه و عدم اطلاع‌رسانی وسیع که باعث استقبال کمی نسبت به سال‌های قبل از نمایشگاه قرآن می‌شود را از دو زاویه مورد بررسی قرار می‌دهد.
مهدی باقری، مسئول این بخش به گزارشگر کیهان می‌گوید: «نمایشگاه قرآن سالیان سال است که در مصلی برگزار می‌شد و مردم عادت کرده بودند. فضا، امکانات داخلی و آمد و رفت که هر سال در مجموعه تدارک دیده می‌شد برای بازدیدکنندگان خوب و مناسب بود، امااین جابه‌جایی اتفاق خوبی نبود و تا زمانی‌که برای مردم موقعیت مکانی آن جا بیفتد اطلاع‌رسانی وسیعی می‌خواهد که هنوز انجام نشده است و این یک نقطه ضعف بزرگ است.»
مدیر کمیته کودک و نوجوان نمایشگاه بین‌المللی قرآن‌کریم بر این باور است که امکانات در شبستان مصلی از لحاظ سیستم گرمایشی و بخصوص سرمایشی در این فصل سال به مراتب بهتر از باغ موزه دفاعمقدس است در اینجا فروشگاه‌ها داخل چادر و در فضای باز قرار دارد و برای بازدید خیلی مناسب نیست.»
وی می‌گوید: «البته فضای باغ موزه را شخصا فضای خوبی دیدم ولی اگر فروشگاه‌ها در غرفه‌های مناسب‌تری مستقر شوند خیلی بهتر از شرایط فعلی می‌شد.»
آشنایی با فضای جبهه
به او می‌گویم چه نکات مثبتی را در باغ موزه دیدید که برای بازدیدکنندگان هم مناسب است؟ می‌گوید: «اولا از نظر شرایط محیطی و فضای سبز خیلی بهتر از مصلی است و مهم‌تر از همه آنکه بازدیدکنندگان ما را با جبهه و جنگ و آثار آن دوره بیشتر آشنا می‌کند و ادغام این مسئله با قرآن دلپذیری خاصی به نمایشگاه قرآن می‌دهد.»
باقری در ادامه به ویژگی‌های غرفه کودک و نوجوان در نمایشگاه قرآن هم اشاره کرده و خاطرنشان می‌کند: «امسال سعی کردیم فضای معنوی و شادی برای این غرفه داشته باشیم و مفاهیم قرآنی و اعتقادی را بتوانیم با زبان هنر و ادبیات برای بچه‌ها فراهم کنیم و این سیستم قالبی است که در فعالیت‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هم وجود دارد.»
از آقای باقری می‌خواهم بیشتر در مورد این سبک و تلفیق هنر و قرآن برایمان بگوید. وی توضیح می‌دهد: «سعی ما بر این است فعالیت‌های فرهنگی را از طریق قصه داستان‌های معرفتی و معرفی شخصیت‌ها و کتاب و کتابخوانی را با زندگی ائمه‌اطهار(ع) و سبک زندگی آن بزرگواران تلفیق کرده و با نقاشی و سفال و هنر به بچه‌ها ارائه دهیم.»
از وی می‌پرسم فکر می‌کنید باتوجه به آنکه هر خانواده‌ای به همراه بچه‌های خود شاید دو بار به نمایشگاه قرآن بیایند، این حضور چقدر می‌تواند قرآن را وارد زندگی خانواده‌ها کرده و در نوجوانان و جوانان تأثیر بگذارد؟ باقری پاسخ این سؤالم را این‌طور می‌دهد: «باتوجه به فرصت کوتاه و کمی که در اختیار خانواده قرار دارد و هر کس بیش از یک یا شاید دوبار به نمایشگاه نمی‌آید، ولی به نظر می‌رسد که یک نکته مهم در همان یک بار بازدید بچه‌ها و نسل جوان از نمایشگاه قرآن وجود دارد و آن یک انگیزه و طرح سؤال در ذهنش است. همین که بین ذهن کودک و نوجوان با مفاهیم هنر و ادبیات و قرآن رابطه به‌وجود آید و همین که بر سبک زندگی ائمه اطهار علیه‌السلام تفکر کند و این مفهوم در ذهنش نهادینه شود، قطعاً پس از خروج از نمایشگاه دائم به دنبال پاسخ آنها خواهد رفت و در واقع یک چرائی دائمی در ذهنش ایجاد می‌شود، پس دنبال پاسخ آن می‌رود و نمایشگاه و حضور در این فضای معنوی صرف پر کردن اوقاتی از فراغت بچه‌ها و دانش‌آموزان نیست، نکته مهم تفکر درمورد قصه‌ها و داستان‌های قرآنی است که بچه‌ها به‌طور خودکار دنبال دریافت مفاهیم دینی خواهند رفت.»
مدیر غرفه کودک و نوجوان و مدیر عامل کانون پرورش فکری در حوزه تولیدات در ادامه به سبک زندگی اسلامی- ایرانی که مورد تأکید رهبر معظم انقلاب می‌باشد هم اشاره کرده و می‌گوید: «سبک زندگی ما باید الگویی برای مخاطبان کودک باشد، هرچه از ما ساطع می‌شود، برای کودک سبک می‌شود، بنابراین خیلی مهم است که در فضاهای این چنینی مفاهیم دینی به کودک آموخته شود.»
فضای مصلی یک فضای معنوی برای نمایشگاه قرآن
در عین حال که مسئولان برخی از کمیته‌ها و غرفه‌های بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم نسبت به تغییر مکان نمایشگاه از مصلی به باغ موزه موافق هستند ولی هستند غرفه‌دارانی که به حق و بنا به دلایل متقن و محکم مخالف این جابه‌جایی می‌باشند.
ناصر بابامحمدی مدیرعامل شرکت چاپ و انتشارات اسوه بزرگ‌ترین انتشارات قرآنی کشور از منظری کاملاً تخصصی به موضوع جابه‌جایی نمایشگاه نگاه می‌کند و به گزارشگر کیهان می‌گوید: «نمایشگاه قرآن در مصلی بهترین مکان و فضا برای برپایی بود، فضایی کاملاً معنوی با قابلیت دسترسی آسان برای مراجعین و مخاطبین. همچنین از امکانات و خدمات رفاهی هم برای بازدیدکنندگان برخوردار بود مثل فضای مرغوب و مطلوب شبستان ولی الان این فضای مناسب نه‌تنها برای بازدیدکنندگان در باغ موزه وجود ندارد، بلکه برای ناشران هم اصلاً فضای خوبی نیست، فروشگاه‌هایی که در چادر برپا شده‌اند در فضایی بسیار گرم و غیرقابل تحمل می‌باشد.»
بابامحمدی یکی دیگر از دلایل مخالفت خود درمورد جابه‌جایی نمایشگاه را عدم دسترسی آسان شهرستانی‌ها به باغ موزه دفاع مقدس بیان کرده و می‌گوید: «شاید مسئولان و دست‌اندرکاران امر جابه‌جایی بگویند هر دو مسیر با مترو و وسایل نقلیه عمومی قابل رفت و آمد آسان است، ولی نباید یک نکته را فراموش کرد که مصلی به عنوان قطب دینی و فرهنگی برای همه مردم و نه‌تنها پایتخت‌نشینان شناخته شده است. نکته دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد این است که فردی که در ماه رمضان یک یا دو روز وقت برای بازدید نمایشگاه قرآن برای تهیه یک یا دو جلد کتاب مرجع می‌گذارد، فرصت زیادی ندارد که بخشی از زمانش را صرف پیدا کردن مکانی به نام باغ موزه کند.»
مدیرعامل شرکت چاپ و انتشارات اسوه با بیان این که فضای این کمیته با 300، 400 عنوان در 12 متر چادر بدون سیستم سرمایشی وجود دارد، اذعان می‌دارد: «باتوجه به آنکه انتشارات اسوه دومین مرکز چاپ و نشر قرآن در خاورمیانه است، حضور آن در نمایشگاه بین‌المللی و تخصصی قرآن کریم در فضایی به وسعت 12متر آن هم از نوع چادر هیچ توجیهی ندارد.»
وی با اظهار نارضایتی بسیار از این تغییر مکانی خاطرنشان می‌کند: «در این فضای کوچک، گرم و دور از دسترس مردم چگونه می‌توانیم تازه‌ترین آثار قرآنی، این کتاب الهی را در معرض بازدید مردم قرار دهیم!»
به او می‌گویم استقبال مردم و فروش شما تاکنون چگونه بوده است؟ وی با مقایسه نمایشگاه امسال در مدت مشابه سال قبل، استقبال مردم را کم و فروش را نسبتاً ضعیف می‌داند و دلیل اصلی این مسئله را اطلاع‌رسانی ضعیف مسئولان وزارت ارشاد و شهرداری بیان می‌کند.
کم‌لطفی نسبت به مقام شامخ قرآن کریم
حجت‌الاسلام محمد نقدی مدیرعامل مؤسسه فرهنگی ترجمان وحی هم یکی دیگر از کارشناسان و مخالفان جابه‌جایی نامناسب نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم به باغ موزه دفاعمقدس می‌باشد و در توضیح دلایل این مخالفت به گزارشگر کیهان با اشاره به اینکه دغدغه رهبر معظم انقلاب مشکلات فرهنگی است می‌گوید: «ما هم نسبت به این موضوع حساس هستیم و انتظار ما این بود که مصلی امام‌خمینی کمافی السابق در اختیار نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم و ناشران بزرگ قرار می‌گرفت، اما دست‌اندرکاران برپایی نمایشگاه با این جابه‌جایی به قرآن و مقام شامخ این کلام الهی کم‌لطفی و بی‌محبتی کردند. باغ موزه دفاع مقدس فضای مناسبی برای برپایی نمایشگاه قرآن نیست، عرضه قرآن در چادرهای گرم و بدون سیستم سرمایشی اصلاً شایسته یک کار فرهنگی عظیم و جشنواره قرآنی نیست.»