اختلافات درونی و تفرقه، عذابی الهی است(حکایت خوبان)
اعراض از یاد خدا و توجه نکردن به فرامین الهی و رهنمودهای انبیاء و اولیاء سبب میشود به تدریج کینه و دشمنی نسبت به یکدیگر در دلها به وجود بیاید که در نتیجه وحدت میان جامعهها از بین خواهد رفت و به جای صلح و صفا، جنگ و خونریزی حاکم خواهد شد و این خود، از کیفرهای الهی است که قرآن کریم در آیاتی به آن اشاره نموده است: «قُل هوالقادر علی ان یبعث علیکم عذاباً من فوقکم او من تحت ارجُلکم او یلبسکم شیعاً و یذیق بعضکم باس بعض» بگو او قادر است که از بالا یا از زیر پای شما، عذابی بر شما بفرستد؛ یا به صورت دستههای پراکنده شما را باهم بیامیزد و طعم جنگ (واختلاف) را به هر یک از شما به وسیله دیگری بچشاند. خداوند در این آیه به یکی دیگر از عذابهای دنیوی که بر اثر گناهان پدید میآید، اشاره نموده و این عقوبت را شامل عذاب از بالا و پایین و نیز به وجود آمدن تفرقه در میان انسانها میداند.
اما در هر حال نزول عذابهایی چون طوفان شدید، فرو رفتن در زمین، زلزله و مانند آن که در اقوام گذشته رخ داده و باعث هلاکت آنها گردیده است، از نتایج اعراض از یاد خدا و زیر پا گذاشتن دستورات او میباشد. این کیفرها مختص به اقوام گذشته نبوده و ممکن است در هر امتی که از یاد خدا غفلت نموده و از دستورات او سرپیچی نمایند، رخ دهد. کیفرهای الهی در دنیا منحصر در این انواع نبوده و گاه کیفرها به تناسب زمان و مکان، شکل دیگری پیدا میکند، مانند به وجود آمدن اختلاف و تفرقه در میان قوم، گروه و یا ملتی.
نکته مهم این است که مسئله اختلاف و پراکندگی در میان جمعیتها، به قدری خطرناک است که در ردیف عذابهای آسمانی، صاعقهها و زلزلهها قرار گرفته است؛ بلکه گاهی ویرانیهای ناشی از اختلاف و پراکندگی به مراتب بیشتر از ویرانیهای ناشی از صاعقهها و زلزلههاست. اینکه آیه میفرماید: خداوند در میان شما تفرقه میافکند، نه به این معناست که خداوند بیجهت مردم را گرفتار اختلاف و نفاق میکند؛ بلکه این نتیجه اعمال سوءمردم و خودخواهیها، خودپرستیها و سودجوییهای شخصی است که نتیجه آن به صورت نفاق و تفرقه بروز میکند. در دچار شدن به این کیفر، تفاوتی میان جوامع مشرک و مسلمان وجود ندارد؛ بنابراین هرگاه مسلمانان نیز از مسیر توحید انحراف یابند و خودخواهی و خودپرستی، جای اخوت اسلامی را بگیرد، هرکس به فکر خویش باشد و دستورات خدا به فراموشی سپرده شود، آنها نیز گرفتار چنین سرنوشتی خواهند شد.