سیدمحمد امین‌آبادی
فرانسه سال 2019 میلادی را با اعتراض گسترده جلیقه ‌زردها شروع و با اعتصاب سراسری اتحادیه های کارگری به پایان رساند. با این وجود رئیس‌جمهور این کشور بیشتر در سطح سیاست خارجی فعال بود با اردوغان سر سوریه درگیر شد با مرکل و سران ناتو سر مرگ مغزی ناتو دچار تنش شد. و این در حالی بود که در داخل این کشور جلیقه زردها هر هفته روزهای شنبه به خیابان‌ها آمده و خواستار استعفای وی می‌شدند. استعفای رئیس‌جمهور تنها خواسته  جلیقه زردها نبود بلکه  ویژگی متمایز این جنبش تنوع گسترده خواسته‌های آن  به دلیل حضور گروه‌ها و  طبقات مختلف اجتماعی بود که  خواسته‌های جنبش  را نیز   بسیار متنوع کرده است. جلیقه زردها یک سال پیش  با شعار «کاهش قیمت سوخت»  اعتراضات خود را شروع کرده بودند، اما امروز به تغییر قانون اساسی ، اداره دموکراتیک‌تر جامعه، خروج فرانسه از اتحادیه اروپا و ناتو، افزایش دستمزدها و ... رسیده‌اند. حقوق ناچیز، وضعیت بد معیشت و قدرت خرید پایین قوه محرکه انقلاب شهروندی کنونی است که بسیاری از طبقات اجتماعی فرانسه را شامل می‌شود. «جلیقه زرد» ها بیشتر شهروندانی هستند که با وجود کار و درآمد، در گذران زندگی و معاش به مشکل برمی‌خورند. کارمندان، کارگران و خانواده‌هایی که در حومه شهرهای بزرگ یا مناطق روستایی زندگی می‌کنند و برای
رفت‌و‌آمد و زندگی روزمره به خودروی شخصی وابسته هستند..  آنها به گفته خودشان، « بازتاب خشم، ترس، تحقیر و نابرابری اجتماعی در فرانسه» هستند. در میان جلیقه زردها از هر طیف و طبقه اجتماعی حضور دارند؛ دانشجو، دانش‌آموز ، پرستار ، کارمند ، کارگر، راننده کامیون، معلم ، خدمتکار . این افراد پیش از آغاز جنبش همدیگر را نمی‌شناختند آنها هیچ وجه مشترکی با هم ندارند جز مشکلات مالی آخر ماه، که برای همگی یکسان است.  در میان جلیقه زردها حتی مهاجران سیاه‌پوست که ساکن حومه شهرهای فرانسه هستند نیز حضور دارند. که خواهان اعمال ارزش‌های معروف انقلاب فرانسه «آزادی، برابری و برادری» در مورد خود هستند.
در یک سالگی این جنبش  آمارهای وزارت دادگستری فرانسه که روزنامه «لوموند » آن را  منتشر کرده نشان می‌دهد پلیس فرانسه طی این مدت بیش از 10 هزار جلیقه زرد را دستگیر کرده و دادگاه‌های فرانسه نیز  بیش از ۳ هزار  حکم قضائی علیه اعضای این جنبش صادر کرده و آنها را به شرکت در «شورش‌های جمعی» و «حمله به نیروهای انتظامی» متهم کرده‌اند. طبق گزارش روزنامه لوموند، ۴۰۰ نفر از اعضای این جنبش نیز محکوم به زندان شده اند بر اساس گزارش دیگری که روزنامه اکسپرس انگلیس آن را منتشر کرده در طول یک سال گذشته،  نزدیک به 11 هزار (10 هزار و 790) پلیس  نیز در جریان درگیری با  جلیقه زردها زخمی شده‌اند). در گزارش‌های پلیس و وزارت کشور فرانسه هیچ نشانی از تعداد کشته‌های جلیقه زردها یا کسانی که با استفاده از سلاح فلش بال پلیس دچار نقص عضو شده و بینایی خود را از دست داده‌اند دیده نمی‌شود . آمار دقیقی نیز در این میان وجود ندارد گفته می‌شود 11 نفر تا کنون در این اعتراضات کشته شده‌اند و ده‌ها نفر نیز بینایی خود را از دست داده‌اند. آمارهایی که  جلیقه زردها از دستگیری‌ها و  زخمی‌های خود در جریان اعتراضات یک سال گذشته فرانسه می‌دهند خیلی بیشتر از آمارهای دولتی است.
تقریبا بسیاری از دغدغه‌های جلیقه زردها که طی یک سال گذشته گفته و فریاد زده‌اند محقق نشده و طبیعی است که طرفداران جنبش به خانه‌های خود بازنگردند. برخی معتقدند تنوع گسترده خواسته‌ها، حضور طبقات مختلف اجتماعی در جنبش نوظهور و عدم سازماندهی و بی‌سر بودن آن در نهایت باعث خواهد شد که این جنبش رفته‌رفته از تب و تاب بیفتد چنان که طی یک سال گذشته نیز از اعضای میدانی  جنبش که به خیابان‌ها می‌آیند  به‌طور چشمگیری کاسته شده است. گروه دیگری نیز بر این عقیده هستند. جنبش جلیقه زردها بازتاب مشکلات واقعی جامعه امروز فرانسه است و  تا زمانی که این مشکلات و بحران‌ها در زیرپوست جامعه در جریان است  جنبش جلیقه زردها نیز ادامه خواهد داشت و هر زمان که شرایط مناسب فرا رسد مثل شورش‌های دانشجویی 1968 فرانسه گدازه‌های آن به بیرون پرتاب خواهد شد
اعتصاب سراسری
اما در حالی که دولت فرانسه درگیر شنبه‌های سیاه با جلیقه زردها بود اصلاح قانون بازنشتگی طی ماه دسامبر (آبان و آذر 98) فرانسه را درگیر اعتراضات گسترده دیگری نیز کرد. طی دو هفته گذشته صدها هزار کارگر فرانسوی در اعتراض به طرح دولت ماکرون برای اصلاح نظام بازنشستگی فرانسه به خیابان‌ها ریخته و خواستار لغو این اصلاحات شده‌اند. دولت ماکرون با هدف جبران کسری صندوق‌های بازنشستگی که پیش‌بینی شده تا سال ۲۰۲۵ به 17/2 میلیارد یورو برسد، اصلاحاتی از جمله افزایش سن بازنشستگی، کاهش حقوق و تعدیل کارکنان دولتی را در دستور کار خود قرار داده است. به همین دلیل سندیکاهای کارگری شرکت‌های بزرگ دولتی از جمله شبکه سراسری راه‌آهن، هواپیمایی فرانسه و شرکت برق فرانسه با توقف ارائه خدمات خود حضوری فعال در این اعتصاب سراسری دارند.
اصلاح نظام بازنشستگی، از وعده‌های انتخاباتی امانوئل ماکرون رئیس جمهوری این کشور بوده است و بر تحقق آن اصرار دارد. ادوارد فیلیپ نخست‌وزیر فرانسه ۲۰ آذرماه طرح اصلاح نظام بازنشستگی در این کشور شامل ۴۲ برنامه مجزا را رونمایی کرد و از اصلاحات جزئی در بازنگری این طرح اولیه خبر داد. براساس این طرح، فرانسوی‌های متولد پیش از سال ۱۹۷۵ مشمول این طرح نمی‌شوند و سن بازنشستگی از ۶۲ به ۶۴ سال افزایش می‌یابد.این طرح باعث عصبانیت اتحادیه‌های کارگری شده؛ چراکه در قالب آن پیشنهاد شده است که مستمری افرادی که در سن قانونی 62 سال بازنشست می‌شوند کاهش یافته و برای اینکه آنها بتوانند مستمری کامل دریافت کنند باید تا 64 سال کار کنند.اتحادیه‌های کارگری تهدید کرده‌اند که اعتصاب را در تعطیلات کریسمس نیز ادامه خواهند داد چرا که دولت ماکرون حاضر به کوتاه آمدن در مقابل اتحادیه ها نیست.  نخست وزیر فرانسه هم اعلام کرده دولت از اصلاح نظام بازنشستگی که محور اعتراضات اتحادیه‌های کارگری است دست نمی‌کشد و قاطعانه در مقابل اعتراضات خواهد ایستاد. اعتصاب سراسری طی دو هفته گذشته به خصوص در حمل و نقل عومومی فرانسه صدها کیلومتر راه بندان به وجود آورده و هزاران مسافر را نیز سرگردان کرده است. باید دید فرانسه سال 2020 را چگونه شروع و به پایان خواهد رساند.