واکنشهای گسترده به یک نمایش مضحک سعودی به اسم «محاکمه قاتلان خاشقجی»
احکام اولیه دستگاه قضایی عربستان علیه عاملان قتل خاشقجی و تبرئه عوامل اصلی این جنایت باعث اعتراض گسترده جهانی شده و گزارشگر ویژه سازمان ملل و دبیرکل سازمان خبرنگاران بدون مرز، این محاکمه را«مسخره بازی» خواندهاند.
سرویس خارجی-
جمال خاشقجی روزنامه نگار منتقد عربستان مهرماه 97 در کنسولگری عربستان در اسلامبول سلاخی شد. از همان زمان رسانهها معتقد بودند که «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی عامل اصلی این قتل هولناک است و در ادامه کاملا محرز شد که بن سلمان قاتل اصلی است. با این حال تلاشهای زیاد با هدف نجات بن سلمان از این مخمصه توسط کشورهای غربی و به ویژه آمریکا صورت گرفت. اکنون پس از یک سالی که از این حادثه میگذرد دولت سعودی برای فریب افکار عمومی چند مهره بیارزش را قربانی کرده تا عاملان اصلی این جنایت فرار کنند. روز دوشنبه دادستانی سعودی اعلام کرد علیه ۵ نفر از متهمان پرونده قتل خاشقجی حکم اعدام و علیه ۳ تن از دیگر متهمان این پرونده حکم ۲۴ سال زندان صادر شده است. این در حالی است که متهمان اصلی این پرونده از جمله سعود القحطانی، مشاور ویژه ولیعهد، احمد العسیری، معاون سابق رئیسسازمان اطلاعات و محمد العتیبه، سرکنسول عربستان در اسلامبول، و شخص محمد بن سلمان ولیعهد سعودی از دست داشتن در این جنایت تبرئه شدند. حال این احکام از سوی نهادهای حقوق بشری و بینالمللی به شدت محکوم شده است.
«تیم کین»، نماینده دموکرات مجلس سنای آمریکا گفته:« مقامات عالیرتبه عربستان همچنان از بازخواست در پرونده قتل خاشقجی فرار میکنند در حالی که قتل خاشقجی زیر نظر حکومت سعودی انجام شده است.» «آدام شف»، رئیسکمیته اطلاعات مجلس نمایندگان آمریکا نیز گفته: «احکامی که در پرونده خاشقجی صادر شده است تلاشی است برای اینکه سران عربستان و در رأس آنها، ولیعهد این کشور از این جنایت مصون بمانند. قتل خاشقجی، یک اقدام عمدی بود نه یک اقدام ناگهانی یا فردی». «برنی سندرز»، از نامزدهای حزب دموکرات برای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نیز در سخنانی خاطرنشان کرده: «سازمان اطلاعات آمریکا به این جمعبندی رسیده بود که محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان دستور قتل خاشقجی را صادر کرده است. محاکمه ناچیزی که رژیم مستبد و غیرقانونی سعودی انجام داد صرفاً سرپوشی بود بر جنایتی که صورت گرفته بود».
مسخره بازی بود
از سوی دیگر، «کریستوف دولوآر»، دبیرکل سازمان خبرنگاران بدون مرز، «صدور احکام مبهم» علیه متهمان قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد عربستانی، را یک «مسخرهبازی» و «تلاشی برای محافظت از محمد بن سلمان» توصیف کرد. «اگنس کالامار»، گزارشگر ویژه سازمان ملل که درباره قتل جمال خاشقجی تحقیق میکند، در این باره اعلام کرد: «براساس قوانین انسانی بینالمللی، قتل خاشقجی یک اعدام غیرقانونی است که عربستان مسئولیت آن را بر عهدهدارد.» وی به تبرئه شدن سه متهم اصلی این پرونده واکنش نشان داد و تأکید کرد: «عاملان گناهکار به اعدام محکوم شدند اما متهمان ردیف اول و مغز متفکران این پرونده نه تنها آزاد هستند بلکه میتوان گفت که حتی بازجویی و محاکمه نیز نشدهاند، این مسخره است». «کریستوف دولوار»، دبیرکل سازمان گزارشگران بدون مرز هم با انتشار پیامی در صفحه اختصاصی خود در توئیتر نوشت: «این احکام را میتوان به منزله زدن مهر سکوت بر دهان افراد شکاک برای همیشه دانست، راهی که مانع از سخن گفتن آنها برای پنهان کردن بهتر حقیقت میشود». روزنامه واشنگتن پست هم در تحلیلی حکم عربستان در پرونده خاشقجی را «تمسخر عدالت» دانست.
«لین معلوف»، مدیر پژوهشهای خاورمیانه سازمان عفو بینالملل هم به این خبر اینطور واکنش نشان داد که:« هدف از حکمی که علیه قاتلان خاشقجی صادر شده، سرپوش گذاشتن بر این جنایت است. محاکمه ناعادلانه بوده و در احکام صادره عدالت در حق خاشقجی و نزدیکانش محقق نشده است». احمد بن شمسی، سخنگوی دیدهبان حقوق بشر نیز در گفتوگو با شبکه الجزیره احکام صادره علیه عاملان قتل خاشقجی را به «دور از عدالت» خواند.
ذوق زدگی آل بحرین و امارات
اما در حالی که همه جهان اقدام سعودی را محکوم کرده، بحرین و امارات احکام دستگاه قضایی عربستان درباره قتل «جمال خاشقجی» روزنامهنگار منتقد این کشور را بیانگر سلامت این دستگاه و پایبندی ریاض به قانون خواندند!
افشاگری وال استریت ژورنال
از سوی دیگر، روزنامه وال استریت ژورنال، اطلاعات جدیدی از سازمان سیا منتشر کرده که از نظر طبقه بندی در ردیف خیلی محرمانه جای دارند. طبق این گزارش، ولیعهد عربستان قبل و بعد از قتل خاشقجی 11 پیام برای سعود القحطانی مشاور خود ارسال کرده بود که این امر منجر به این شده سازمان سیا به این نتیجه برسد که خاشقجی مغضوب محمد بن سلمان بوده و با دستور شخص ولیعهد کشته شده است. همچنین طبق این اسناد، ولیعهد به برخی از معاونانش خبر داده بود اگر تلاشها برای بازگرداندن خاشقجی به عربستان نتیجه نداد میتوان او را فریب داد تا در منطقهای خارج از عربستان، ترتیبات لازم داده شود!