کلامی زنجانی در گفتوگو با کیهان:
رواج شعر اعتراض مدیون تأکیدات رهبر معظم انقلاب است
25 آذر تالار سوره حوزه هنری میزبان شب شعر خودجوش و مردمی با نام «صدای مردم» بود؛آیینی که در آن شاعران و مداحان گلایههای مردم را با زبان هنر و شعر بیان کردند. یکی از شاعرانی که در شب شعر صدای مردم شعر خواند و با بازتاب رسانهای؛ شعر او هدف استقبال زیادی در کل کشور واقع شد، حاج ولیالله کلامی زنجانی، شاعر و مداح پیشکسوت کشورمان بود. به همین بهانه با وی گفتوگویی کردیم و وضعیت شعر اعتراض در کشور را از نگاه این ادیب مخلص جویا شدیم.
در ابتدای این گفتوگو، استاد کلامی زنجانی درخصوص وظیفه شاعران در قبال فراز و نشیبهای مختلف کشور گفت: وظیفه بصیرت افزایی، رساندن پیام مردم به مسئولان، مطالبهگری و روشنگری نسبت به حوادت و اتفاقات مهمی که در کشور رخ میدهد بر عهده شاعران متعهد و ولایی است.
وی افزود: شاعران نباید از مردم و جامعه غافل باشند و یا نسبت به اتفاقات مختلفی که کشور با آن مواجه میشوند محافظهکارانه برخورد کنند.
این شاعر و مداح پیشکسوت بااشاره به روشنگری شاعران بزرگ در طول تاریخ نسبت به اتفاقات مختلف، خاطرنشان کرد: در تاریخ اسلام شاعر بزرگی مانند فرزدق داشته ایم که وقتی در بیت الله الحرام بود و مشاهده کرد که چگونه هشام نسبت به حضرت امام سجاد (ع) بیاعتنایی میکند، برای معرفی امام (ع) بپا میخیزد و قصیدهای غراء در مدح حضرت امام سجاد (ع) میسراید و بیان میکند که امام سجاد (ع) را حِلّ میشناسد، حرم میشناسد، صفا میشناسد و مروه میشناسد. این کار روشنگرانه فرزدق در تاریخ ماندگار شده است. هرچند ممکن است به خاطر بداهه سرایی ضعفهایی در شعر او موجود باشد اما به موقع سرودن این شعر، جریان ساز میشود و هشام را رسوا میکند.
کلامی افزود: در این دوران نیز هشامهای زمان سعی دارند نور ائمه (ع)، که مردم این دوران در وجود رهبر انقلاب مشاهده میکنند را خاموش کنند و برخی مسئولان خدوم را با تمسخر و تحقیر از صحنه بیرون کنند، پس فرزدقهای زمان باید بپا خیزند و بااشعار روشنگرانه خود جامعه را بیدار کنند.
شاعر صاحب نام کشورمان درخصوص نسبت شعر اعتراض با انقلاب اسلامی، گفت: انقلاب اسلامی اعتراض به ظلم و جور زمان بوده و شعر که زبان انقلاب است نیز باید نسبت به کژیها و ظلم و جور اعتراض کند. پس شعراعتراض، ادامه شعر انقلاب است.
وی افزود: شعر اعتراض برای استحکام، ماندگاری و پیشرفت و همچنین از ریل خارج نشدن قطار انقلاب سروده میشود. شعر اعتراضی انقلاب باید بدون در نظر گرفتن سمت و سوهای سیاسی، در جهت فساد زدایی از کشور باشد. در بخشی از این شعر نیز به آناشاره کردهام که:
اعتراضات نه اردوکشی است
نه به این سو نه به آن سو کشی است
قصه خانه و جارو کشی است
پاکسازی ز فرامین خداست
صف ما از صفاشرار جداست
کلامی در ادامه بااشاره به کمرنگ شدن شعر اعتراض در برهههایی از دوران انقلاب اسلامی گفت: حقیقت آن است که ما در دهه 70 و 80 دچار نسیان شدیم، و این نسیان حاکم بر اذهان شاعران باعث کمرنگ شدن این نوع شعر در جامعه شد.
شاعر و مداح خوشنام کشورمان یادآور شد: این نسیان ادامه داشت تا اینکه رهبر معظم انقلاب در یکی از دیدارهای رمضانی با شاعران، ضمناشاره به موضوع رقص شمشیر ترامپ با سران سعودی، یادآور شدند که جای هجو در شعر ما خالی است. این مسئله باعث شروع دوباره شعر اعتراض در کشور شد.
وی افزود: حضرت آقا با ارشادها و دقت نظری که دارند بسیاری از جوانهای متعهد و انقلابی را به میدان کشیدند و آنها اکنون در عرصه شعر صاحب نامهایی درخشان واشعاری خوب و مفید هستند.
کلامی در پایان ضمن تاکید بر لزوم فعالیت جوانان در این عرصه از شعر، گفت: شاعران جوانتر باید مواظب باشند که در شعر اعتراض دچار افراط و تفریط نشوند چرا که این مسئله آفت شعر اعتراض است. آنها باید با رجوع به عقلشان و در نظر گرفتن رضای خدا شعر بگویند که اگر این گونه شد بر مذاق مسئولین نیز خوش میآید و اگر این گونه نباشد ایناشعار دوامی نخواهد داشت و خیلی زود از بین خواهد رفت.
در ادامه متن شعر اعتراضی حاج ولیالله کلامی زنجانی، که در شب شعر صدای مردم قرائت شد را خواهید خواند.
دل مردم سپر تیر بلاست
این چه ظلمی است که بر ملت ماست
غفلت دولتیان فتنه فزاست
اعتراض ار کنی از دوست بهجاست
صف ما از صفاشرار جداست
***
بارها گفته شده در منبر
گفتنیها ز زبان رهبر
بس کنید این همه طغیان دیگر
درد ما نسخه تدبیر و هواست
صف ما از صفاشرار جداست
***
مرغ حق شو سر هر بام نرو
قدمی جز ره اسلام نرو
ای مسلمان پی برجام نرو
پنج به علاوه یک دام بلاست
صف ما از صفاشرار جداست
***
نه به ما وعده یارانه بده
نه برو دست به بیگانه بده
مردشو پاسخ مردانه بده
حرف رهبر بشنو راهگشاست
صف ما از صفاشرار جداست
***
گر تدابیر موکد میشد
راه بر فتنهگران سد میشد
شد ولی آنچه نباید میشد
در کمین لشکر ابلیس دغاست
صف ما از صفاشرار جداست
***
دشمن اندیشه بت سازی داشت
در زمین وطنم بازی داشت
این حنا رنگ براندازی داشت
غافل از اینکه خدا همره ماست
صف ما از صفاشرار جداست
***
گرم شد از نفس پاییزی
جان زنجان و دم تبریزی
که کشیدند به شورانگیزی
خط بطلان به جناح چپ و راست
صف ما از صفاشرار جداست
***
نه شمال و نه یمین هست خطا
و هِیَ الجاده طریق الوسطی
بنما مهدی موعود عطا
عالمی منتظر لطف شماست
صف ما از صفاشرار جداست
***
(...)
***
بذر کین دشمن بیعاطفه کاشت
غرضی جز ستم و فتنه نداشت
رهبر از آبرویش مایه گذاشت
آری این مرد همان روح خداست
صف ما از صفاشرار جداست
***
اعتراضات نه اردوکشی است
نه به این سو نه به آن سو کسی است
قصه خانه و جاروکشی است
پاکسازی ز فرامین خداست
صف ما از صفاشرار جداست
***
ای رئیسی که شریف انفاسی
پی احقاق حقوق الناسی
تو به زیر علم عباسی
مددی، بر تو مدد از سقاست
صف ما از صفاشرار جداست