راز طول عمر جوامع(حکایت خوبان)
افزایش طول عمر، یکی از پاداشهای دنیوی خداوند رحیم به نیکوکاران است که در برابر اعمال نیک، در دنیا به آنها عنایت میفرماید: زیاد شدن عمر به تعبیری «عمر طولانی»، پاداشی است که بهطور کلی بر تمام اعمال نیک و بهطور خاص بر بعضی از اعمال مانند صله رحم، نیکی به پدر و مادر و ... مترتب شده است؛ از اینرو قرآن کریم به نقل از حضرت نوح(ع) خطاب به انسانها میفرماید: «ان اعبدوا الله و اتقوه و اطیعون. یغفر لکم من ذنوبکم و یوخرکم الی اجل مسمی»
که خدا را پرستش کنید و از مخالفت او بپرهیزید و مرا اطاعت نمایید. اگر چنین کنید، خدا گناهانتان را میآمرزد و تا زمان معینی شما را عمر میدهد. (نوح- 3و4) از این آیه شریفه استفاده میشود که اجل و سررسید عمر انسان دوگونه است: اجل مسمی و اجل حتمی.
اجل حتمی انسان، همان است که تحت هیچ شرایطی جلو و عقب نمیافتد و این، همان فرموده قرآن کریم است که میفرماید: «فاذا جاء اجلهم لا یستاخرون ساعه و لا یستقدمون»
پس هنگامی که اجلشان فرا رسد، نه ساعتی جلو میافتد و نه ساعتی به تاخیر(اعراف-34) اما اجل مسمی، سررسیدی است که قابل تغییر و دگرگونی میباشد و ممکن است بر اثر اعمال نادرست انسان، بسیار جلو بیفتد و به عکس بر اثر تقوی و نیکوکاری و تدبیر، ممکن است بسیار عقب بیفتد که این آیه شریفه هم به همین مطلب اشاره دارد؛ آنجا که میفرماید: «یوخرکم الی اجل مسمی»
بنابراین این نکته مهم قابل تامل در این آیه شریفه، این است این که گناهان در کوتاهی عمر موثرند، همچنان که مطابق آیه مذکور، ایمان و تقوا باعث طول عمر و به تاخیر افتادن اجل مسمای انسانها میشود. این مطلب در روایات نیز مورد تاکید قرار گرفته است. امام صادق(ع) فرموده است: «من یموت بالذنوب اکثر ممن یموت بالاجال و من یعیش بالاحسان اکثر ممن یعیش بالاعمار» آنهایی که بر اثر گناهان میمیرند، بیش از کسانی هستند که به مرگ الهی از دنیا میروند و آنهایی که بر اثر نیکوکاری عمر طولانی پیدا میکنند، بیش از کسانی هستند که بر اثر عوامل طبیعی، عمرشان زیاد میشود.(1)
____________
1- بحارالانوار، ج 5، ص 140