کمیت و کیفیت امداد و نجات در جاده‌های زمستانی - بخش پایانی
رانندگی روی دور تند بر لبه پرتگاه جاده‌های برفی!
گالیا توانگر
- برخورد یک دستگاه پژو ۴۰۵ با تریلی در یک کیلومتری پایگاه شهدا «مرازاد» یک مصدوم بر جای گذاشت. با دریافت گزارش از سوی اورژانس مبنی بر برخورد دو خودرو در ۳۰ کیلومتری محور جلفا- سیه رود، سریعا به محل حادثه اعزام شده، پس از ارزیابی و انجام اقدامات پیش بیمارستانی، مصدوم توسط آمبولانس جمعیت به بیمارستان دکتر ساجدی «هادیشهر» منتقل گردید. لازم به ذکر است محور جلفا- سیه رود بسیار لغزنده بوده و از ترددهای غیر ضروری اجتناب کنید.
-در ساعت 22/35 روز پنجشنبه ۷ آذر ماه ۹۸ پایگاه امداد و نجات جاده‌ای «پیام» جمعیت هلال احمر شهرستان «مرند» توسط اورژانس در جریان واژگونی یک دستگاه خودروی سواری پژو آردی در ورودی روستای عیش آباد مرند مبنی بر گیر افتادن مصدومان در داخل خودرو قرار می‌گیرند که بلافاصله تیم تخصصی جاده‌ای با یک دستگاه خودروی نجات، جهت رها سازی مصدومان به محل حادثه اعزام و هر ۳ نفر مصدوم این حادثه بعد از رها سازی، تحویل آمبولانس اورژانس گردید.
کافی است اخبار حوادث را دنبال کنید تا به آمار هراس انگیز تصادفات جاده‌ای و فوتی‌ها -به ویژه در فصول سرد سال که جاده‌ها از لغزندگی بیشتری برخوردارند- پی ببرید. تعجیل در رانندگی، نداشتن وسایل ایمنی در خودرو، بی‌توجهی به نکات ایمنی رانندگی در جاده‌های لغزنده و سهل‌انگاری‌ها، زنجیره‌ای مرگ بار را می‌سازند.
برای گذر از جاده‌های برفی باید به ریزترین نکات ایمنی توجه داشته باشید. برای مثال گفته شده حتما شارژ گوشی‌تان پُر باشد. با این حال در بسیاری موارد به همین نکات ساده هم بی‌توجهی می‌شود.
یکی از حرکت‌های خوب در مسیر امداد و نجات جاده‌ای این است که شما می‌توانید با شماره 112 تماس اضطراری داشته باشید. این شماره بدون سیم کارت و آنتن هم قابلیت برقراری تماس دارد. در محدوده هر استانی که هستید مرکز همان استان پاسخگوی شماست ونزدیکترین پایگاه و نیروی امدادی را در کمترین زمان به یاری شما می‌فرستد. به همه بگویید تا بدانند. در شرایط بحرانی تک تک ثانیه‌ها اهمیت دارند.
مرگ در کمین رانندگان غافل
اگر به نقاط سردسیر سفر می‌کنید، حتما زنجیر چرخ و ضدیخ داشته باشید. کمی هم آب و غذای اضافی و پتو در خودرو داشته باشید. قبل از سفر، خودرو را از لحاظ فنی کنترل کنید؛ به ویژه سیستم ترمزها، سطح و باد لاستیک‌ها، روغن‌ها و فیلترها، برف پاک کن‌ها و...
میلاد رضایی یک کارشناس امداد و نجات جاده‌ای معتقد است که اکثر تصادفات رانندگی به دو دلیل رخ می‌دهند: سرعت بالا و سبقت غیرمجاز.
وی برایمان توضیح می‌دهد: « اگر سرعت‌تان مثلا 20 کیلومتر در ساعت بیش از حد قانونی باشد، به فرض اینکه سالم برسید، تنها چند دقیقه زودتر خواهید رسید، اما قطعا به ریسک زندگی نمی‌ارزد. قبل از سفر، خودرو را از لحاظ فنی کنترل کنید؛ به ویژه سیستم ترمزها، سطح و باد لاستیک‌ها، روغن‌ها و فیلترها، برف پاک کن‌ها و...وقتی در جایی از وسط جاده، خط ممتد رسم شده، معنی‌اش این است که متخصصان جاده و سوانح، آن نقطه را دیده، بررسی کرده و به این نتیجه رسیده‌اند که اگر در این نقطه خاص سبقت گرفته شود، امکان شاخ به شاخ شدن خودروها و تصادفات مرگبار وجود دارد. فاصله طولی خودروی خود با خودروی جلویی را حفظ کنید. به این بیندیشید که خودروی مقابل به دلیلی ناگهان متوقف شود؛ آیا با این فاصله و سرعت کنونی می‌توانید از برخورد با آن جلوگیری کنید؟»
این کارشناس امداد و نجات یکی دیگر از دلایل اصلی تصادفات جاده‌ای را خواب‌آلودگی راننده عنوان کرده و می‌گوید: « یک موقعی که احساس خواب می‌کنید، خودرو را در جایی امن پارک و درهای آن را از داخل قفل کنید و اندکی بخوابید. اکثر افراد فکر می‌کنند که می‌توانند بر خواب غلبه کنند، اما این یک توهم است. خواب حین رانندگی بسیار فریبنده است و بی‌آنکه متوجه شوید، ناگهان چشم‌هایتان را می‌بندد. حتی یک چرت 5 ثانیه‌ای هم می‌تواند شما و دیگران را به کشتن دهد. حواس راننده را پرت نکنید. علت بسیاری از تصادفات، نه خود راننده که سرنشیانی هستند که حواس راننده را پرت می‌کنند، از جر و بحث گرفته تا نشان دادن مناظر اطراف به راننده و...شب‌ها وقتی خودرویی از روبرو می‌آید یا پشت سر خودرویی هستید، از نوربالا استفاده نکنید.»
وی درباره رعایت نکات ایمنی حین رانندگی در جاده‌های لغزنده زمستانی توضیح می‌دهد: « در ابتدای بارندگی، آب اندک باران یا گرد و خاک کف جاده ترکیب می‌شود و لایه‌ای لغزنده روی کف جاده ایجاد می‌کند. بنابراین در شروع بارندگی، جاده‌ها در لغزنده‌ترین حالت خود قرار دارند.موقع بارندگی، در جاهایی از جاده آب جمع می‌شود. وقتی خودرو با سرعت بالا به این نقاط می‌رسد، ممکن است برای لحظاتی کنترل چرخ‌های خودرو از عهده فرمان خارج شود. در این مواقع آهسته‌تر رانندگی کنید. هنگام عبور از جاده‌های کوهستانی، بوق نزنید. صدای بوق در کوهستان پژواک می‌یابد و ممکن است سنگ‌های سست را تکان دهد و به جاده بریزد یا بهمن را فعال کند.»
کمربند ایمنی، حلقه اتصال به زندگی
سال گذشته ۱۷ هزار و ۱۳۸ نفر در حوادث جاده‌ای جان خود را از دست دادند که 1/2 درصد نسبت به سال ۹۶ افزایش داشت. سهم کودکان از تصادفات جاده‌ای ۱۳ درصد است. تعداد مجروحان نیز در تصادفات جاده‌ای ۳۶۵ هزار نفر در سال ۹۷ بود.
یکی از پدیده‌های ناخوشایند در این حوادث، کشته شدن بچه‌هاست که تقریبا کودکان یا نوجوانان سن ۱۰ سال به پایین را شامل می‌شود و خیلی توان دفاع از خودشان را در این حوادث ندارند و آسیب پذیرترند.
براساس قانون بستن کمربند برای افراد سرنشین جلو در داخل شهر و در جاده‌ها نیز بستن کمربند برای سرنشین عقب خودرو الزامی است. شاید کودکان در استفاده از کمربند، خیلی تاب نیاورند، بنابراین استفاده از صندلی کودک جزو موضوع‌های جدی است که باید به آن توجه کنیم.
رحمان مومنی یک امدادگر جاده‌ای درباره ضرورت بستن کمربند ایمنی حتی برای سرنشینان عقب خودرو و نیز کودکان می‌گوید: «کمربند ایمنی را ببندید، حتی سرنشینان عقب خودرو. تا کنون هزاران نفر که تصادفات شدید رانندگی کرده‌اند، فقط به این علت از مرگ نجات یافته‌اند که کمربند ایمنی بسته بودند. کودک را حتما در داخل صندلی کودک بگذارید و کمربند ایمنی آن را ببندید. کودکان چون وزن کمی دارند، هنگام تصادفات شدید مانند توپی پرت می‌شوند و آسیب می‌بینند.
در آغوش گرفتن کودک در صندلی کنار راننده‌اشتباه بزرگی است چون ضربه ایربگ به حدی شدید و انفجاری است که در جا گردن کودک را می‌شکند و او را می‌کشد.
از سالم بودن پشت سری روی صندلی مطمئن باشید. پشت سری می‌تواند در هنگام برخوردهای شدید از شکستگی مهره‌های گردن جلوگیری کند.»
وی در تکمیل صحبت هایش تاکید دارد: «60 تا 75 درصد تصادفات در 30 کیلومتری شهرها اتفاق می‌افتد. علت روانی‌اش نیز این است که فرد فکر می‌کند بعد از ده‌ها یا صدها کیلومتر رانندگی، بدون حادثه به مقصد رسیده و لذا در این بخش پایانی هم خطری متوجه او نیست. علت‌های فیزیکی و محیطی‌اش هم معلوم است: خستگی راننده، تعدد خودروها، دوچرخه‌ها و افراد پیاده در نزدیکی شهرها.»
مرگ سالانه ۱۷ هزار ایرانی در جاده‌ها ماحصل ضعف مدیریتی
سید اسدالله جولایی مدیرعامل ستاد دیه کشور می‌گوید: «با وجود نظارت دقیق ناجا و کنترل در تولید خودروها تا حدودی استاندارد، مرگ سالانه ۱۷ هزار ایرانی در جاده‌ها بیشتر محصول مدیریت ضعیف دست‌اندرکاران ایمنی است.»
وی در ادامه می‌گوید: «ما در قبال حبس بدهکاران مالی همواره به این نحو صحبت می‌کنیم که افراد با همه مشکلات اگر روانه زندان شدند و در ادامه با همت جمعی از خیرین از بند رهایی یافتند، مشکل آنها برای همیشه حل شده و احصای آلام این دسته از هموطنان محلی از اعراب ندارد، اما در قبال بدهکاران دیات جرحی یا فوتی هرگز نمی‌توان این مسئله را مطرح کرد؛ زیرا فرد یا خانواده‌ای که عزیز خود را در سانحه جاده‌ای از دست داده یا مجبور به نگهداری او بر روی تخت شده و هزینه‌های گزافی را بعضا تا آخر عمر برای درمان او باید بپردازد، مشکل او هیچ گاه حل نمی‌شود. بله، با حمایت نیکوکاران شخص زندانی بدهکار دیه از بند رهایی می‌یابد، اما خانواده متوفی و مصدوم هیچ گاه از این گرفتاری و درد بزرگ خلاصی ندارد.»
مدیرعامل ستاد دیه کشور در تکمیل صحبت‌هایش می‌گوید: «با استناد به این صحبت باید به عرض برسانم، سال گذشته افزون بر مرگ ۱۷ هزار هموطن ایرانی در مسیر جاده‌ها طبق آمار نزدیک به ۳۶۰ هزار ایرانی در پی شیوه‌های رانندگی غلط مصدوم شده و ۳۵۰۰ نفر هم برای ابد معلول شدند و این نهایت گرفتاری ما یا این خانواده‌ها نیست، زیرا اگر به آمار چند سال اخیر نگاه کنید هر سال هفده هزار نفر به هفده هزار نفر سال‌های قبل و بعضا بیشتر از این آمار اضافه شده‌اند. بیایید باور کنیم معضل جاده‌ها نه فقط یک مشکل تخصصی، بلکه یک معضل بزرگ ملی است.»
خودروهای ناایمن و غیراستاندارد پلاک نمی‌شوند
سردار حسین‌اشتری فرمانده ناجا با بیان اینکه به خودروسازان بارها تذکر داده‌ایم و از آنها خواسته‌ایم، خودروهایی که تولید می‌کنند، استانداردهای لازم را داشته باشد، می‌گوید: «خودرویی که ایمنی کافی نداشته و استاندارد نباشد، توسط پلیس پلاک نشده و از استفاده آن در داخل جاده‌ها و شهرها جلوگیری خواهیم کرد.»
وی در ادامه می‌گوید: «در این خصوص نیز با خودروسازان صحبت‌های لازم را انجام داده‌ایم و امیدواریم تا سال آینده بهبود کاملی در عرصه خودروسازی داشته باشیم. امیدواریم اقدامات موثری در زمینه ایمن سازی خودرو و استانداردهای آن انجام شود.»
سردار‌اشتری در واکنش به اینکه خودروسازان معتقدند براساس استانداردهای موجود خودروهای خود را تولید می‌کنند، می‌گوید: «ما درخواست کرده‌ایم که استانداردها ارتقا یابد، البته خودروسازان باید حداقل‌ها را نیز رعایت کنند. برای ما سلامتی و ایمنی سرنشینان خودرو مهم است. مردم در هنگام استفاده از خودرو باید از ایمنی لازم برخوردار باشند. حق مردم این است که ما در این حوزه ورود پیدا کرده و از حق ایشان دفاع کنیم. همچنین به خودروسازان و وزارتخانه‌های مربوطه تاکید کنیم که برای استانداردسازی و ارتقای استانداردهای خودروها تلاش کنند.»
پیش از این نیز سردار کمال هادیانفر؛ رئیس‌پلیس راهور ناجا، درباره روند شماره گذاری خودروهای ناایمن در سال آینده گفته بود؛ دو خودرو «پراید» و پژو«۴۰۵» بیشترین آسیب را در تصادفات دارند. بنابراین طی مذاکرات جدی با مسئولان مربوطه به این نتیجه رسیده‌ایم که این دو خودرو در سال آینده شماره‌گذاری نشوند و قطعا تحقق این موضوع را دنبال می‌کنیم و این می‌طلبد که یک خودروی مناسب و ایمن، جایگزین این دو خودرو شود.