یک تولیدکننده گازهای جراحی هشدار داد
تبعات مرگبار بیتوجهی به استاندارد گاز و باند جراحی
یک کارشناس تولید گاز و باند جراحی با تأکید بر اینکه این اقلام باتوجه به تماس مستقیم با خون بیمار از حساسیت فوقالعادهای برخوردارند از کمتوجهی به استاندارد و کیفیت این محصولات از سوی اغلب تولیدکنندگان و مراکز درمانی مصرفکننده ابراز تأسف نمود و تأکید کرد: بقایای میکروبها حتی پس از استریلیزاسیون در این اقلام باقی میماند و میتواند سبب عفونت و مشکلات جدی برای بیمار شود.
مهندس محمدی که در نشست انجمن جراحان عمومی در تالار امام بیمارستان امامخمینی(ره) سخن میگفت با تأکید بر ضرورت توجه جدی مراکز درمانی به بار میکروبی گاز و باندهای عرضه شده در بازار و دل خوش نکردن به استریلیزاسیون این قبیل وسایل پیش از مصرف گفت: آلودگیهای قبل از استریل و عوامل فیزیکی- شیمیایی مختلف میتوانند در بروز عفونت مؤثر باشند با این حال متأسفانه مراکز درمانی بااین تصور که با استریل کردن گاز و باند جراحی غیراستاندارد خریداری شده و نابود کردن میکروارگانیسم های موجود در آنها مشکل عفونتزایی آنها حل میشود در خرید این قبیل اقلام دقت و حساسیت لازم را نشان نمیدهند.
وی خاطرنشان کرد: هیچ تجهیز پزشکی به اندازه گاز و باند جراحی که حین عمل یا برای پانسمان زخمها و سوختگیها استفاده میشود در مجاورت خون بیمار قرار نمیگیرد؛ لذا هرگونه آلودگی در آن میتواند سلامت بیمار را به خطر بیندازد.
محمدی، ماده اولیه به کار رفته در تولید گاز جراحی را از عوامل فیزیکی مؤثر در بروز عفونت عنوان و خاطرنشان کرد: جنس گاز جراحی از پنبه خالص است که باتوجه به کشت در مزرعه در معرض آلودگی ناشی از سموم کشاورزی، عوامل محیطی، تماس با کشاورزان در مراحل مختلف کاشت و برداشت، فرآوری در کارخانه و... قرار دارد.
تولیدکنندههای گاز با پارچهای چرب، زرد و آلوده مواجهند که طبعا باید با روشهای مؤثر این آلودگیها را خارج کنند در غیر اینصورت گاز جراحی که به مراکز درمانی میرسد آلوده خواهد بود.
وی با اشاره به مراحل متعدد تولید گاز و باند چربی از قبیل شستوشو، چربیزدایی، رنگبری و سفیدبری گفت: تولیدکنندگان برای چربیبری حسب دانش و تعهد خود از دترجنتهای مختلف استفاده میکنند. برای رنگبری هم تنها استفاده از آب اکسیژنه مجاز است با این حال برخی تولیدکنندگان برای پایین آوردن هزینهها از آب ژاول (وایتکس) استفاده میکنند که اثر سوئی روی مقاومت الیاف داشته و باعث پرزدار شدن باند میشود و میتواند در نهایت باعث چسبندگی بعد از عمل شود.
محمدی تصریح کرد: موضوع دیگر شستوشوی مکرر است که باید برای زدودن مواد شیمیایی مورد استفاده در چربیزدایی و رنگبری به دقت انجام شود. برای سفیدبری، شستوشو و چربیبری گاز و باند معمولا از دو روش استفاده میشود یکی اتوکلاو که با توجه به مواد قوی مورد استفاده در چربیبری پارچه کاملا استریل میشود، البته به این شرط که به دفعات شستوشو شود. روش دیگری هم که متأسفانه با هدف کاهش هزینههای تولید موسوم شده روش حوضچهای است. در این روش پارچه به صورت یکلا از حوضچهای عبور داده میشود که با این روش نه مثل اتوکلاو، دمای فرایند به 100درجه سانتیگراد میرسد تا میکروبها کشته شوند و نه مواد شیمیایی به کار رفته از پارچه زدوده میشود. مجموعه این عوامل باعث شده محصولاتی را در بازار مشاهده کنیم که میزان آلودگی آنها قابل محاسبه نیست.
معاون شرکت باند و گاز و پنبه کاوه اضافه کرد: برخی تولیدکنندگان گاز و باند با هدف جلوگیری از شناسایی دترجنت باقیمانده در پارچه طی آزمایشهای کنترلی اداره استاندارد از مواد شیمیایی ضد کف استفاده میکنند که تنها اثر آنها جلوگیری از ایجاد کف است تا کارشناسان اداره استاندارد را در تست سطح فعال (تشخیص دترجنت) فریب دهند در حالیکه با این نقض غرض، تشخیص دترجنت یعنی نقض غرض است.
وی گفت: تصور غلطی وجود دارد که هرچه استریل شود مشکلی برای مصرف ندارد در حالی که استریل کردن با وجود نابود کردن میکروارگانیسمها تأثیری بر مؤلفههای شیمیایی و فیزیکی مثل PH گاز و باند ندارد در حالی که اگر PH آن قلیایی باشد فرایند ترمیم زخم کند میشود یا بقایای دترجنتها روی خون بیمار اثر منفی میگذارند.
محمدی با بیان اینکه اثرات سوء ناشی از مصرف گاز و باند جراحی غیراستاندارد اغلب به حساب عوامل دیگر گذاشته میشود و مغفول میماند، اظهار داشت: از سال 1382 استاندارد گاز جراحی در کشور اجباری شده ولی متأسفانه به دلیل اینکه در کشور بیش از این که به کیفیت این اقلام توجه شود، پایین بودن قیمت آنها ملاک تصمیمگیری و خرید است مسابقه نامبارکی بین تولیدکنندگان برای تولید محصولات هرچه ارزانتر به قیمت افت کیفیت آنها درگرفته است.
وی خاطرنشان کرد: بیتوجهی به کیفیت و استاندارد گاز و باند جراحی در حالی است که در هر عمل جراحی که به طور متوسط پنج تا 10 میلیون تومان هزینه دارد، تنها به 100 تا 150 گرم گاز نیاز داریم که هزینه آن سه تا چهار هزار تومان میشود.
محمدی در ادامه خاطرنشان کرد: در یک بررسی که توسط آزمایشگاه همکار استاندارد انجام شده میزان آلودگی در نمونههای گاز عرضه شده در بازار در یک نمونه بالغ بر 5000CFU، در یک نمونه 9700CFU و حتی در یک مورد بالای یک میلیون (غیرقابل شمارش) بوده است در حالی که آلودگی میکروارگانیسمی گاز و باند جراحی باید کمتر از هزار باشد.
وی میگوید: درست است که در فرآیند استریلیزاسیون در مراکز درمانی میکروبها کشته میشوند ولی به فرض اینکه میزان ناخالصیها و اسیدیته گاز هم مناسب باشد باز اجساد و بقایای میکروارگانیسمهای کشته شده در آن باقی میماند و میتواند در دز بالا باعث مسمومیت شود.
محمدی با بیان اینکه 60درصد فاکتورهای استاندارد گاز و باند غیرمحسوس و نیازمند بررسیهای آزمایشگاهی است، اظهار داشت: با مسئولان مربوطه در وزارت بهداشت صحبت کردهایم که گازهای جراحی را براساس کیفیت درجهبندی کنند تا جراحان در انتخاب گاز جراحی ایمن مطمئن باشند.
وی با هشدار نسبت به اینکه اکثر گازهای وازلینه که به صورت قوطی یا تکپدی در کشور عرضه میشوند غیراستاندارد هستند، اظهار داشت: چیزی که برای مصرفکنندگان این قبیل تجهیزات مهم است، استریل بودن آنهاست. روی بستهبندی اغلب گازهای وازلینه نوشته شده که با اتیلن اکساید استریل شده در حالی که اتیلن اکساید اساسا نمیتواند گاز وازلینه را استریل کند. از طرف دیگر باتوجه به دمای ذوب وازلین استفاده از اتوکلاو هم کمکی به استریلیزاسیون این تجهیزات نمیکند.
محمدی اظهار داشت: حتی اگر گاز وازلینه با روش استاندارد که اشعه گاماست، استریل شده باشد باید تا زمان مصرف کاملا ایزوله باشد. متأسفانه در نمونههای گاز و باند عرضه شده در بازار اغلب تولیدکنندگان محصولات غیراستاندارد برای بستن در قوطی از لنتهای معمولی برق استفاده میکنند که باتوجه به چسبندگی و غیراستاندارد بودن آن برای استفاده در بستهبندی تجهیزات پزشکی، باعث انتقال آلودگی میشود. از طرف دیگر در بستهبندی محصولات غیرمجاز، پدهای وازلینه مستقیما روی هم قرار میگیرند که جدا کردنشان به راحتی امکانپذیر نیست و در اغلب موارد تعدادی از پدها وازلینه بوده و بقیه وازلین خود را از دست دادهاند.
وی خاطرنشان کرد: هیچ تجهیز پزشکی به اندازه گاز و باند جراحی که حین عمل یا برای پانسمان زخمها و سوختگیها استفاده میشود در مجاورت خون بیمار قرار نمیگیرد؛ لذا هرگونه آلودگی در آن میتواند سلامت بیمار را به خطر بیندازد.
محمدی، ماده اولیه به کار رفته در تولید گاز جراحی را از عوامل فیزیکی مؤثر در بروز عفونت عنوان و خاطرنشان کرد: جنس گاز جراحی از پنبه خالص است که باتوجه به کشت در مزرعه در معرض آلودگی ناشی از سموم کشاورزی، عوامل محیطی، تماس با کشاورزان در مراحل مختلف کاشت و برداشت، فرآوری در کارخانه و... قرار دارد.
تولیدکنندههای گاز با پارچهای چرب، زرد و آلوده مواجهند که طبعا باید با روشهای مؤثر این آلودگیها را خارج کنند در غیر اینصورت گاز جراحی که به مراکز درمانی میرسد آلوده خواهد بود.
وی با اشاره به مراحل متعدد تولید گاز و باند چربی از قبیل شستوشو، چربیزدایی، رنگبری و سفیدبری گفت: تولیدکنندگان برای چربیبری حسب دانش و تعهد خود از دترجنتهای مختلف استفاده میکنند. برای رنگبری هم تنها استفاده از آب اکسیژنه مجاز است با این حال برخی تولیدکنندگان برای پایین آوردن هزینهها از آب ژاول (وایتکس) استفاده میکنند که اثر سوئی روی مقاومت الیاف داشته و باعث پرزدار شدن باند میشود و میتواند در نهایت باعث چسبندگی بعد از عمل شود.
محمدی تصریح کرد: موضوع دیگر شستوشوی مکرر است که باید برای زدودن مواد شیمیایی مورد استفاده در چربیزدایی و رنگبری به دقت انجام شود. برای سفیدبری، شستوشو و چربیبری گاز و باند معمولا از دو روش استفاده میشود یکی اتوکلاو که با توجه به مواد قوی مورد استفاده در چربیبری پارچه کاملا استریل میشود، البته به این شرط که به دفعات شستوشو شود. روش دیگری هم که متأسفانه با هدف کاهش هزینههای تولید موسوم شده روش حوضچهای است. در این روش پارچه به صورت یکلا از حوضچهای عبور داده میشود که با این روش نه مثل اتوکلاو، دمای فرایند به 100درجه سانتیگراد میرسد تا میکروبها کشته شوند و نه مواد شیمیایی به کار رفته از پارچه زدوده میشود. مجموعه این عوامل باعث شده محصولاتی را در بازار مشاهده کنیم که میزان آلودگی آنها قابل محاسبه نیست.
معاون شرکت باند و گاز و پنبه کاوه اضافه کرد: برخی تولیدکنندگان گاز و باند با هدف جلوگیری از شناسایی دترجنت باقیمانده در پارچه طی آزمایشهای کنترلی اداره استاندارد از مواد شیمیایی ضد کف استفاده میکنند که تنها اثر آنها جلوگیری از ایجاد کف است تا کارشناسان اداره استاندارد را در تست سطح فعال (تشخیص دترجنت) فریب دهند در حالیکه با این نقض غرض، تشخیص دترجنت یعنی نقض غرض است.
وی گفت: تصور غلطی وجود دارد که هرچه استریل شود مشکلی برای مصرف ندارد در حالی که استریل کردن با وجود نابود کردن میکروارگانیسمها تأثیری بر مؤلفههای شیمیایی و فیزیکی مثل PH گاز و باند ندارد در حالی که اگر PH آن قلیایی باشد فرایند ترمیم زخم کند میشود یا بقایای دترجنتها روی خون بیمار اثر منفی میگذارند.
محمدی با بیان اینکه اثرات سوء ناشی از مصرف گاز و باند جراحی غیراستاندارد اغلب به حساب عوامل دیگر گذاشته میشود و مغفول میماند، اظهار داشت: از سال 1382 استاندارد گاز جراحی در کشور اجباری شده ولی متأسفانه به دلیل اینکه در کشور بیش از این که به کیفیت این اقلام توجه شود، پایین بودن قیمت آنها ملاک تصمیمگیری و خرید است مسابقه نامبارکی بین تولیدکنندگان برای تولید محصولات هرچه ارزانتر به قیمت افت کیفیت آنها درگرفته است.
وی خاطرنشان کرد: بیتوجهی به کیفیت و استاندارد گاز و باند جراحی در حالی است که در هر عمل جراحی که به طور متوسط پنج تا 10 میلیون تومان هزینه دارد، تنها به 100 تا 150 گرم گاز نیاز داریم که هزینه آن سه تا چهار هزار تومان میشود.
محمدی در ادامه خاطرنشان کرد: در یک بررسی که توسط آزمایشگاه همکار استاندارد انجام شده میزان آلودگی در نمونههای گاز عرضه شده در بازار در یک نمونه بالغ بر 5000CFU، در یک نمونه 9700CFU و حتی در یک مورد بالای یک میلیون (غیرقابل شمارش) بوده است در حالی که آلودگی میکروارگانیسمی گاز و باند جراحی باید کمتر از هزار باشد.
وی میگوید: درست است که در فرآیند استریلیزاسیون در مراکز درمانی میکروبها کشته میشوند ولی به فرض اینکه میزان ناخالصیها و اسیدیته گاز هم مناسب باشد باز اجساد و بقایای میکروارگانیسمهای کشته شده در آن باقی میماند و میتواند در دز بالا باعث مسمومیت شود.
محمدی با بیان اینکه 60درصد فاکتورهای استاندارد گاز و باند غیرمحسوس و نیازمند بررسیهای آزمایشگاهی است، اظهار داشت: با مسئولان مربوطه در وزارت بهداشت صحبت کردهایم که گازهای جراحی را براساس کیفیت درجهبندی کنند تا جراحان در انتخاب گاز جراحی ایمن مطمئن باشند.
وی با هشدار نسبت به اینکه اکثر گازهای وازلینه که به صورت قوطی یا تکپدی در کشور عرضه میشوند غیراستاندارد هستند، اظهار داشت: چیزی که برای مصرفکنندگان این قبیل تجهیزات مهم است، استریل بودن آنهاست. روی بستهبندی اغلب گازهای وازلینه نوشته شده که با اتیلن اکساید استریل شده در حالی که اتیلن اکساید اساسا نمیتواند گاز وازلینه را استریل کند. از طرف دیگر باتوجه به دمای ذوب وازلین استفاده از اتوکلاو هم کمکی به استریلیزاسیون این تجهیزات نمیکند.
محمدی اظهار داشت: حتی اگر گاز وازلینه با روش استاندارد که اشعه گاماست، استریل شده باشد باید تا زمان مصرف کاملا ایزوله باشد. متأسفانه در نمونههای گاز و باند عرضه شده در بازار اغلب تولیدکنندگان محصولات غیراستاندارد برای بستن در قوطی از لنتهای معمولی برق استفاده میکنند که باتوجه به چسبندگی و غیراستاندارد بودن آن برای استفاده در بستهبندی تجهیزات پزشکی، باعث انتقال آلودگی میشود. از طرف دیگر در بستهبندی محصولات غیرمجاز، پدهای وازلینه مستقیما روی هم قرار میگیرند که جدا کردنشان به راحتی امکانپذیر نیست و در اغلب موارد تعدادی از پدها وازلینه بوده و بقیه وازلین خود را از دست دادهاند.