پی‌به‌ای یك سهم به ما می‌گوید كه سرمایه‌گذاران حاضرند به ازای دریافت هر ریال سود یك شركت، چند ریال برای خرید آن بپردازند.
نسبت پی‌به‌ای، با سود با حداقل ریسک (شامل سود بانکی و سود اوراق مشارکت) مورد مقایسه قرار می‌گیرد و ملاکی از دوره بازگشت سرمایه است.
به‌طور مثال سود بانکی ۲۰%، به این معناست که دوره بازگشت سرمایه‌گذاری در بانک ۵ سال است. یعنی سرمایه‌گذار بعد از گذشت ۵ سال، با سودهای به‌دست آمده، سودی برابر با اصل سرمایه خود کسب کرده است.
از نسبت پی‌به‌ای برای ارزش‌گذاری سهام استفاده می‌شود. با فرض آنکه سود بانکی 20 درصد باشد، پی‌به‌ای مورد انتظار بازار می‌تواند ۵ باشد.
اگر سود بانکی و سود بدون ریسک کاهش یابد در طرف مقابل پی به‌ای بازار رشد خواهد کرد چرا که انتظار زمان بازگشت سرمایه بیشتر می‌شود.
به این صورت چنانچه شرکتی سود سهام (EPS) خود را ۱۰۰ تومان اعلام کند، با فرض پی به‌ای برابر 5، قیمت تعادلی این سهم برابراست با 500 تومان.
یكی از رایج‌ترین اشتباهاتی كه سرمایه‌گذاران مبتدی انجام می‌دهند خرید سهام صرفاً بر مبنای نسبت پی به‌ای است.
پی به‌ای بالا ممكن است به معنی بیش‌نمایی ارزش سهم باشد و هیچ تضمینی وجود ندارد كه بعداً به سرعت پایین نیاید.
از طرفی پی به‌ای پایین لزوماً به این معنی نیست كه ارزش یك شركت كم‌نمایی شده، بلكه به معنای آن است كه بازار معتقد است شركت در آینده نزدیك با مشكل رو‌به‌رو خواهد شد. عامل مهم‌تر که باید در خرید سهم مورد توجه قرار بگیرد، روند تغییرات پی به‌ای و توانایی شرکت برای افزایش سوددهی در طول زمان است.