محسن پورعرب

 بیشتر شبیه به لجبازی است تا ناتوانی و ناآگاهی از روش ثبت نام، این نوع رفتار را می‌توان در نحوه مواجهه جامعه پزشکی با بند ششم قانون بودجه سال ۱۳۹۸ که آنها را ملزم به نصب پایانه فروشگاهی (کارتخوان) در مطب می‌کند، مشاهده کرد!
پس از آنکه طبق قانون، پزشکان ملزم به نصب پایانه فروشگاهی در مطبشان شدند مهلتی حدودا بیش از یک ماه برای ثبت نام در سامانه سازمان امور مالیاتی در نظر گرفته شد که 31 شهریورماه پایان این مهلت بود؛ با این حال ماجرای الزام پزشکان به استفاده از پایانه فروشگاهی طی هفته‌های اخیر به جایی رسیده که باوجود تهدید و جریمه، بازهم 65 درصد جامعه فرهیخته پزشکان حاضر به ثبت نام برای دریافت پایانه فروشگاهی نشده اند؛ جامعه‌ای که پس از الزامشان به استفاده از پایانه فروشگاهی به جهت شفافیت مالیاتی، انواع کارشکنی‌ها و انتقادها و گلایه‌ها را به قانون‌گذاران و رسانه‌ها وارد کردند تا نشان دهند این قانون عادلانه نیست. از سوی دیگر این جامعه فرهیخته مدعی است که در پرداخت مالیات پیشگام است و فرار مالیاتی 6 هزار و 700 میلیاردی‌ای که مرکز پژوهش‌های مجلس اعلام کرده است، حقیقت ندارد.
با این تفاسیر یک سؤال مهم در اینجا مطرح می‌شود و آن هم اینکه «اگر جامعه پزشکی مدعی است که فرار مالیاتی اعلام شده حقیقت ندارد و در پرداخت مالیات پیشگام است، پس چرا نسبت به ثبت نام برای دریافت پایانه فروشگاهی اهمال می‌کند؟»
جریمه 2 درصدی
پزشکان متخلف را قانون مدار می‌کند؟
ابتدای مهر ماه سال جاری و پس از پایان مهلت ثبت نام، علی رستم پور، مدیرکل دفتر تنظیم مقررات و نظارت بر برون‌سپاری سازمان امور مالیاتی با اشاره به ثبت نام تنها 35درصد از جامعه پزشکی در سامانه سازمان امور مالیاتی، اظهارداشت: در مجموع 73 هزار و 877 پزشک مشمول فراخوان ثبت و نصب پایانه فروشگاهی مورد تایید نظام مالیاتی شده‌اند که تاکنون حدود 26 تا 27 هزار نفر آنها ثبت نام کرده اند!
این آمار مهر تاییدی بر ادعای «تمکین نکردن جامعه پزشکی از قانون» است؛ به همین جهت سازمان امور مالیاتی با در نظر گرفتن جریمه‌ای سعی کرد تا پزشکان را ملزم به پیروی از قانون کند، طبق این جریمه پزشکانی که تا پایان مهرماه به قانون تمکین نکنند دو درصد از درآمد آنان به عنوان جریمه مطالبه خواهد شد که غیر قابل بخشش است.
با این حال کارشناسان معتقدند مالیاتی که پزشکان باید پرداخت کنند بیش از 2درصد درآمدی است که باید به دلیل تخلف از قانون به عنوان جریمه بپردازند بنابراین این اقدام سازمان امور مالیاتی نمی‌تواند کارساز باشد؛ کارساز واقع نشدن جریمه سازمان امور مالیاتی ابهام سؤال مطرح شده را بیش از پیش می‌کند!
کارشناسان دو پاسخ متفاوت برای این سؤال دارند، عده‌ای بر این باورند عمل نکردن جامعه پزشکی به قانون نتیجه بی‌احترامی به آنها است و عده‌ای دیگر معتقدند زیرساخت کافی برای ثبت نام پزشکان و دریافت پایانه فروشگاهی وجود ندارد!
تمکین نکردن پزشکان از قانون
نتیجه بی‌احترامی به آنها است
حیدرعلی عابدی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با تاکید بر اینکه اکثر پزشکان برای رفاه حال بیماران از دستگاه کارتخوان استفاده می‌کنند، معتقد است: «مسئولان سازمان نظام پزشکی گله‌ای داشتند مبنی بر اینکه پزشکان جزو قشر خدمتگزار جامعه بوده و برای کاهش آلام و دردهای مردم شبانه روز تلاش می‌کنند، از طرفی نقش پررنگی در طول هشت سال دفاع مقدس و کاهش مراجعات مردم به خارج از کشور داشتند، در نتیجه این برخورد شایسته نبود که ابتدا پزشکان به سامانه مالیاتی وصل شوند سپس بنگاه‌هایی که ماهیت بنگاه‌داری دارند؛ اگر همه صنوف مشمول قانون الزام به نصب پایانه فروشگاهی می‌شدند با واکنش جامعه پزشکان مواجه نمی‌شدیم، واکنش جامعه پزشکی به نوع برخورد است در غیر این صورت تمامی پزشکان از پرداخت مالیات استقبال می‌کنند.»
علاوه بر این عباس کامیابی، رئیس‌انجمن پزشکان عمومی کشور نیز بر این باور است: «پزشکان با وجود چند بار تمدید مهلت برای اتصال به سامانه مالیاتی و استفاده از انواع تهدیدها، جریمه ۲ درصدی ناشی از خودداری از این کار را تقبل کردند تا بگویند که با قشر پزشکی باید با زبان همدلی و مشارکت صحبت کنند نه با تهدید و سیاست‌ورزی.»
این اظهارات در حالی است که بررسی‌ها نشان می‌دهد در زمان تصویب قانون الزام پزشکان به نصب پایانه فروشگاهی تا به الان هیچ بی‌احترامی و نگاه بالا به پایینی نسبت به جامعه پزشکی نبوده و اگر این قشر فرهیخته گمان می‌کند که جایگاه قانونی و اجتماعی اش از جایگاه قانون بالاتر است، موضوعی عجیب و قابل تامل است!
 زیرساخت نامناسب دلیل جا ماندن
 65 درصد پزشکان از ثبت نام است
در این باره، بهروز بنیادی فر، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار «کیهان» گفت: «سازمان امور مالیاتی به نبود زیرساخت کافی برای ثبت نام پزشکان اعتراف کرده است؛ عده بسیاری از جامعه پزشکی پس از دریافت پیامک برای مراجعه به سامانه ثبت نام، با مشکل مواجه شدند و سازمان امور مالیاتی شرکتی معرفی کرد تا به پزشکان آموزش ثبت نام و نحوه استفاده از پایانه فروشگاهی را ارائه دهد، بنابراین طبیعی است که در زمان در نظر گرفته شده تمامی پزشکان نتوانند ثبت نام کنند؛ متاسفانه بدون در نظر گرفتن مراحل مختلف، جامعه پزشکی را به رعایت قانون ملزم کردند که این جامعه خدوم را با مشکلات گوناگونی مواجه کرده است.»
از سوی دیگر، محمدحسین قربانی، نایب رئیس‌اول کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در این باره به «کیهان» گفت: «لازم است تا سازمان امور مالیاتی ضعف‌های موجود را برطرف کند؛ آنچه که اکنون مشهود است «کد» مالیاتی‌ای که باید در دسترس بانک مرکزی، سازمان امور مالیاتی، سازمان نظام پزشکی و مطب پزشکان باشد که تعیین‌کننده هویت حقیقی هر پزشک در سامانه امور مالیاتی است متاسفانه در دسترس نیست؛ در جامعه پزشکی مقاومتی برای نپرداختن مالیات نیست و اگر زیرساخت‌ها مهیا باشد جامعه پزشکی مشکلی برای شفافیت مالیاتی ندارد.»
این اظهارات نیز روی دیگر چرایی مشارکت نکردن پزشکان در استفاده از پایانه فروشگاهی را نشان می‌دهد؛ اظهاراتی که به نظر می‌رسد آنطور که باید به واقعیت نزدیک نیست چرا که اگر عدم دسترسی پزشکان به سامانه ثبت نام و آشنا نبودن با مراحل ثبت نام مشکل جامعه پزشکی بود بدون شک اعتراض‌های وسیعی را نسبت به جریمه در نظر گرفته شده برای تمکین نکردن از قانون انجام می‌دادند، کما اینکه راهنمای تصویری روش ثبت نام و استفاده از پایانه فروشگاهی در وبگاه سازمان امور مالیاتی در دسترس است؛ اما اینکه پزشکان نسبت به جریمه تعیین شده از جانب سازمان امور مالیاتی بی‌تفاوت عبور کرده‌اند نشان می‌دهد مشکل دسترسی به سامانه و استفاده از پایانه فروشگاهی نیست!
با این شرایط به نظر می‌رسد باید راه حلی را در نظر گرفت تا پزشکان رعایت قانون را به فرار از قانون ترجیح دهند؛ کارشناسان معتقدند اینکه پزشکان نخواهند درآمد میلیونی شان شفاف شود طبیعی است! اما باید جرایمی در نظر گرفته شود تا رفتار پزشکان با قانون تغییر کند و به مانند سایر اقشار جامعه قانون را رعایت کنند.
2 راه حل برای مجاب کردن پزشکان
به تمکین از قانون
ناصر موسوی لارگانی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز درباره تمکین نکردن 65 درصد پزشکان از قانون به خبرنگار «کیهان»، گفت: «رفتار این گروه از پزشکان نشان می‌دهد این افراد تاکنون آنطور که باید طبق قانون مالیات پرداخت نمی‌کردند و درآمد اصلی شان را کتمان می‌کردند؛ البته این مسئله طبیعی است که پزشکانی که درآمدهای میلیونی طی روز کسب می‌کنند نخواهند شفافیت درآمدی داشته باشند! به همین جهت لازم است سازمان امور مالیاتی شرایطی را ایجاد کند تا این گروه از پزشکان اعتماد کرده و درآمدشان را شفاف
کنند.»
علاوه بر این محمد حسن نژاد، عضو دیگر کمیسیون اقتصادی مجلس در این باره به خبرنگار «کیهان» گفت: «یک فرد در یک جامعه زمانی تخلف می‌کند که یا با تخلفش برخوردی نمی‌شود و یا جریمه در نظر گرفته شده کمتر از هزینه اجرای قانون است، با این شرایط به نظر می‌رسد جریمه در نظر گرفته شده از سوی سازمان امور مالیاتی برای این دسته از پزشکان بازدارنده نیست؛ از سویی باید به فکر راهی باشیم تا پزشکان از قانون تمکین کنند بنابراین دو راه وجود دارد، اول اینکه پروانه پزشکان متخلف باطل شود، چطور زمانی که یک پزشک قرار است پروانه نظام پزشکی دریافت کند و به کسب درآمد بپردازد قانون محترم است، اما زمانی که قرار است درآمد شفاف شود قانون خوب نیست!؛ دومین راه این است که برای هر گروه از پزشکان میانگین درآمدی در نظر گرفته شود و بر اساس این میانگین مالیات محاسبه شود، در این حالت به دلیل شکاف درآمدی که بین پزشکان وجود دارد اعتراض‌هایی نسبت به محاسبه مالیات صورت خواهد گرفت که در نتیجه ثبت نام و استفاده از پایانه فروشگاهی معقولانه به نظر خواهد رسید.»
طبق اظهارات اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس، به نظر می‌رسد همان‌طور که برخی از پزشکان دهن کجی به قانون را به پیروی از قانون ترجیح داده اند، مراجع قانونی نیز باید برخوردهای سلبی و محکم‌تری را با پزشکان متخلف داشته باشند تا این دسته از پزشکان نیز به قانون احترام بگذارند. بدون شک نحوه اجرای قانون استفاده از پایانه فروشگاهی در جامعه پزشکی الگویی برای سایر اصنافی است که باید از این قانون تمکین کنند بنابراین اگر نهادهای مجری نتوانند پزشکان را به رعایت قانون مجاب کنند اجرای این قانون در آینده دچار مشکل خواهد شد و شفافیت مالیاتی اصناف مختلف همچنان در هاله‌ای از ابهام باقی خواهد ماند.