پرسش:
در ماه‌های محرم و صفر چرا اغلب مراکز عبادی مانند مساجد، تکایا، حسینیه‌ها و... و  ارادتمندان به خاندان اهل‌بیت(ع) به ویژه امام حسین(ع) مشکی‌پوش می‌شوند، به راستی این لباس سیاه چه فلسفه و پیامی دارد؟
پاسخ:
در پاسخ به این سوال دیدگاه‌های مطرح در جامعه را به نحو اجمال به دو دیدگاه کلی می‌توان تقسیم کرد: 1- دیدگاه کسانی که با عشق و علاقه وصف‌ناپذیری در ایام محرم و صفر لباس سیاه به تن کرده و بیرق‌های مشکی بر
سردر منازل خود نصب می‌کنند، و معتقدند که این لباس اظهار حزن و همدردی با خاندان عترت و اهل‌بیت‌ پیامبر(ص) است.
2- دیدگاه دوم نظر کسانی است که می‌گویند پوشیدن لباس سیاه چندان تأثیری ندارد و امری بی‌خاصیت است، و با قافله تمدن امروزی تناسبی ندارد.
در این میان عده‌ای هم هستند که دچار تحیر و سرگردانی هستند و تکلیف خود را به طور قطع و یقین نمی‌دانند. ما در اینجا از چند منظر به نحو اجمال به این بحث می‌پردازیم.
1- منظر فقهی
از نظر فقهی آن‌چه از روایات استفاده می‌شود مکروه بودن پوشیدن لباس سیاه در نماز و غیر نماز است و حکم کراهت بر آن مترتب شده است. در این میان عده‌ای از فقها، پوشیدن لباس سیاه را در عزای امام حسین(ع) از این حکم کراهت مستثنی کرده و گفته‌اند: پوشیدن لباس سیاه در ایام وفات ائمه‌اطهار(ع) خصوصاً در ایام محرم و صفر، در حقیقت اظهار مودت و محبت به ساحت مقدس اهل‌بیت(ع) است، که با به تن کردن جامه سیاه، حزن و اندوه خود را نسبت به مصیبت‌هایی که برای آنان اتفاقی افتاده ابراز کرده و به سفارش ائمه(ع) عمل می‌کنند که فرموده‌اند: شیعیان ما با خوشحالی ما شاد و با اندوه ما ناراحت می‌شوند:
«یفرحون بفرحنا و یحزنون لحزننا»
2- منظر تاریخی
مورخان نوشته‌اند: بعد از واقعه جانسوز عاشورا زنان خاندان رسول‌الله (ص) اولین کسانی بودند که تا یک سال لباس سیاه به تن داشتند، و چنان مشغول عزاداری بودند که امام سجاد(ع) برای آنان غذا فراهم می‌کرد. و به طور کلی در طول تاریخ پوشیدن لباس سیاه در عزاداری اهل‌بیت (ع) به صورت یک سنت برجسته و ارزشمند در میان شیعیان رایج بوده است.
اما اینکه چرا مردم در مصیبت‌ها و عزاداری لباس سیاه بر تن می‌کنند یا پرچم‌هایی سیاه برپا می‌نمایند، به خاطر این است که رنگ سیاه، شاد نیست و رنگ غم ‌و اندوه است. از این‌رو با مصیبت‌زدگی هماهنگ است. این مسئله نه تنها میان ما ایرانیان و مسلمانان، بلکه در میان کشورها و آیین‌های دیگر نیز رایج است و جزء سنت‌ها و فرهنگ‌های کشورها محسوب می‌شود.
روانشناسان اسلامی معتقدند که رنگ سفید به معنای وجود است و رنگ سیاه به معنای «عدم‌الوجود» و فقدان وجود است. لذا در زمانی که وجود نباشد، رنگ سیاه در عزای فراق و نبود او دچار غم و اندوه می‌شود و هرچقدر آن وجود عزیزتر و والامقام‌تر باشد، غم فراق او را شدیدتر و اندوهناک‌تر و مصیبت‌ او جانکاه‌تر است.
ادامه دارد