گزارش نیویورکتایمز از شبی که ترامپ ترسید به ایران حمله کند
نشریه آمریکایی نیویورکتایمز چند روز پیش گزارشی به نقل از مقامهای آگاه در کاخ سفید منتشر کرد که بیانگر اتفاقاتی است که در شبی که ترامپ تصمیم گرفت به ایران حمله نظامی انجام دهد در اتاق وضعیت کاخ سفید رخ داده است.
این شب از نظر تعدادی زیادی از کارشناسان سیاست خارجی آمریکا، شبی بود که دولت ترامپ نشان داد به همین سادگی نمیتوان به ایران حمله نظامیکرد و درعینحال ثابت کرد خود ترامپ نیز آنقدر شخصیت متزلزلی دارد که در گرفتن یک تصمیم هم بارها و بارها دچار تردید شده و کار برای مشاوران و حتی نیروهای نظامی ایالات متحده را بسیار سخت میکند.
نیویرکتایمز دو جلسه ترامپ با مقامات آمریکا برای تصمیمگیری درباره نحوه پاسخ به سرنگونی پهپاد فوقپیشرفته آمریکا را روایت میکند و با اشاره به جلسه نخست، مینویسد: در بعدازظهر 20 ژوئن ترامپ از تعدادی از رهبران کنگره خواسته بود که برای مشورت درخصوص نوع مقابله با رفتار ایران به کاخ سفید بروند. با این حال او قبل از دیدار با نمایندگان کنگره تصمیم خود را برای حمله به برخی از مواضع نظامی ایران گرفته بود و چیزی در جمع نمایندگان بیان نکرد.
ترامپ بر خلاف عادت همیشگی خود که فقط و فقط میخواهد خودش متکلم وحده باشد و از همان اول بحث نیز بیان میکند که تصمیمش را از قبل گرفته است، این بار چیزی از تصمیمگیریش به رهبران کنگره نگفت و اجازه داد آنها نظراتشان را بیان کنند. یکی از رهبران جمهوریخواه در این خصوص به او گفت: «چرا سکوهای پرتاب موشک ایران را هدف قرار نمیدهی؟» ترامپ با اشاره به این قانونگذار آمریکایی گفت: «خوب اگر این را میخواهی، باید بگویم از تصمیمیکه گرفتهام خوشحال میشوی.»
به گزارش تسنیم، نیویورکتایمز درباره نتیجه این جلسه اینگونه نوشته است: با این حال سه ساعت بعد ترامپ تصمیمش را کاملاًً تغییر داد. او بدون اینکه مشورتی با معاون خود مایک پنس گرفته و یا با مشاور امنیت ملی و وزیر خارجهاش گفتوگویی کند، درحالیکه کشتیها آماده شلیک موشکهای تام هاوک بوده و هواپیماها نیز از روی عرشه ناو هواپیمابر آبراهام لینکلن برخاسته بودند تا ده دقیقه بعد اهدافی در ایران را مورد هدف قرار دهند، تصمیمش را عوض کرد. زمانی که مایک پمپئو و سایر مقامات به کاخ سفید بازگشتند تا در جریان عملیات نظامی قرار بگیرند و گمان میکردند که شبی طولانی را در پی خواهند داشت تا به مانیتور و نظارت کردن رفتار ایران بنشینند، به یکباره متوجه شدند که عملیات به کلی لغو شده است!
این روزنامه آمریکایی سپس به روایت جلسه دوم ترامپ با مقامات و مشاورانش پرداخته است؛ چند ساعت بعد از هدف قرار گرفتن پهپاد آمریکایی، ساعت 7 صبح با جان بولتون که در آن زمان مشاور امنیت ملیاش بود قرار صبحانه گذاشت. در این جلسه مایک پمپئو وزیر امور خارجه، ژنرال جوزف دانفورد، رئیس ستاد مشترک ارتش و پاتریک شاناهان که برای پست وزارت دفاع انتخاب شده و در همان حال استعفا داده بود و قرار بود دو روز دیگر مارک اسپر جای او را بگیرد، حضور داشتند.
نیویورکتایمز با اشاره به اینکه در این جلسه موارد متعددی برای حمله در نظر گرفته شد، به تشریح این موارد میپردازد؛ ترجیح پنتاگون این بود که یکی از قایقهای ایرانی دارای پایه موشک ایرانی هدف قرار بگیرد که آمریکا آن را برای مدتی در خلیج عمان زیر نظر داشت. قرار بود آمریکاییها به سرنشینان قایق اخطار دهند که آن را ترک کنند و از این منظره فیلم گرفته و سپس قایق را با موشک هدف قرار دهند. در نتیجه این اقدام کسی کشته نمیشد و جوابی هم به اقدام ایران در زدن پهپاد آمریکا داده میشد. شاناهان و ژنرال دانفورد معتقد بودند که این پاسخ مناسبی به هدف قرار دادن پهپاد 130 میلیون دلاری آمریکا است (!) اما بولتون و پمپئو بر این عقیده بودند که حمله باید در خاک ایران انجام شود و اگر چنین حملهای در بیرون از ایران انجام شود چندان هم قاطعانه بهنظر نمیرسد. آنها معتقد بودند مناطق نظامی و یا محلهای قرارگیری رادارهای موشکی ایران که پهپاد را هدف قرار داده باید مورد حمله قرار گیرد. در ساعت 11 صبح مشاوران بیشتری در اتاق وضعیت کاخ سفید برای ارائه توضیحات به رئیسجمهور گرد آمدند. این جلسه یک ساعت طول کشید و گزینههای مختلف در آن مورد بررسی قرار گرفت.
در بخش دیگری از این گزارش، نگرانی از درگیری گستردهتر و واکنش ایران به حمله آمریکا یکی از علل عدم ورود آمریکا به فاز نظامی در پاسخ به سرنگونی پهپادش، اعلام شده است؛ نیویورکتایمز مینویسد: آنها ترامپ را قانع کرده بودند که اگر حملهای به این مناطق صورت گیرد در حدود 150 نفر کشته میشوند. وقتی مشاوران از جلسه بیرون آمدند، همه بر این عقیده بودند که ترامپ با گزینه آخر موافقت کرده است. و قرار بود که حمله در ساعت 9 شب انجام گیرد. با اینحال پنتاگون نگرانیهای دیگری داشت. ژنرال دانفورد بر این عقیده بود که کشتن 150 ایرانی باعث میشود حملات دیگری از سوی ایران صورت گیرد و تنشها را بهشدت بیشتر میکند. او معتقد بود این حملات و تنشها به درگیریای ثابت و همیشگی تبدیل میشود و همین مسئله باعث میشود که دولت آمریکا مجبور شود نیروهای بیشتری را به منطقه بفرستد. بعدازاین گزارش ترامپ که در جلسه با جاستینترودو نخستوزیر کانادا بود گفت: فکر میکنم این کار عمدی نبوده باشد! او بعد از این در جلسه با خبرنگاران هم بیان کرد که بهنظرم این کار از سوی ایران عمدی نبوده است! فکر میکنم کار یک آدم سست و احمق باشد!»
این مطلب را آدام اسمیت، نماینده دموکرات از کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان نیز به نیویورکتایمز میگوید: «در نهایت حسی که من از ترامپ گرفتم این بود که او واقعاًً بهصورت هوشمندانهای نگران بود که وارد درگیری گستردهتری بشود. و بهنظرم این خیلی خوب بود که او در این مورد با ما مشورت کرد. او برای اولین بار ما را به کاخ سفید دعوت نکرده بود که برای یک ساعت و نیم فقط سرمان داد بکشد و پارس کند. او به ما گوش میکرد که واقعاًً مرا شگفتزده کرد.»
این رونامه آمریکایی همچنین آورده است: زمانی که قرار شد حمله صورت بگیرد و همه منتظر فرمان ترامپ بودند او به ناگهان با اشاره به اینکه 150 نفر قرار است بمیرند، حمله را متوقف کرد. این در صورتی است که پیش از این وکلای کاخ سفید و همچنین نمایندگان پنتاگون به او بارها این مسئله را خاطرنشان کرده بودند ولی او بهگونهای برخورد کرد که گویی تازه این خبر را میشنود. بسیاری در کاخ سفید بر این عقیدهاند که او در دقیقه آخر به این نتیجه رسیده بود که انتخاب شدن دوبارهاش بهعنوان رئیسجمهور با این کار به خطر میافتد و به همین خاطر دستور حمله نهایی را به همین بهانه لغو کرد.