(بدان ای سالک راه خدا) انسان آن چیزی نیست که آفریده شده است، بلکه آن چیزی است که خودش بخواهد باشد، آن چیزی است که مجموع عوامل تربیتی و از آن جمله اراده و انتخاب خودش او را بسازد.
به عبارت دیگر هر چیزی از نظر ماهیت که چیست و از نظر کیفیت که چگونه باشد، «بالفعل» آفریده شده، اما انسان از این نظر «بالقوه» آفریده شده است. یعنی بذر انسانیت در او به صورت امور بالقوه موجود است که اگر به آفتی برخورد نکند، آن بذرها تدریجا از زمینه وجود انسان سر برمی‌آورد، و همین‌ها فطریات انسانند و بعدها وجدان فطری و انسانی او را می‌سازند. (1)
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1- انسان در قرآن- مرتضی مطهری(ره)، ص 66