پرسش:
تنبلی چیست و چه آثار و کارکردی  در زندگی فردی و اجتماعی انسان دارد و راهکارهای درمان آن کدام است؟
پاسخ :
در سه بخش قبلی پاسخ به این سوال به مباحثی همچون: مفهوم تنبلی، نشانه‌های تنبلی و کسالت، نکوهش از تنبلی و کارکردهای تنبلی شامل: 1- کم‌بهره شدن در زندگی و ذلت 2- فقر و تنگدستی 3- تباه‌سازی حقوق 4- از دست دادن اعتماد مردمی 5- ندامت و پشیمانی 6- سربار دیگران شدن 7- از دست دادن خیر دنیا و آخرت پرداختیم. اینک در ادامه دنباله مطلب را پی‌می‌گیریم.
8- راهکارهای درمان تنبلي
دربحث‌هاي روانشناسي، ريشه اهمال کاري و تنبلي کردن را در خود فريبي و فرار از قبول مسئوليت دانسته و چند روش را براي درمان تنبلي بيان نموده‌اند:
1- از کم شروع کنيم، به اين معنا که يک روز به زمان حال بينديشيم و زمان کوتاهي را براي انجام يک عمل درنظر گرفته و سعي در انجام آن کار در آن زمان کوتاه نموده و از به تعويق انداختن آن اجتناب کنيم؛ مثلاًً اگر چاي را صرف نموديم، اکنون برخاسته و استکان را شسته و درجاي خود بگذاريم، و آن را به وقت ديگري وا نگذاريم!
2- با شروع کاري يا خواندن کتابي به اين بينديشيم که اگر من فلان کار را يا خواندن آن کتاب را به تعويق انداختم، اين طفره رفتن و اهمال کاري ضرورتي نداشته است، بنابراين بايد اين کار را به پايان برسانم و لذت ببرم.
مناسب است در اين جا به مطلب زير توجه کنيم:
«به ابوتمام (شاعر عرب) گفتند: چرا چيزي نمي‌گويي که قابل فهم باشد؟ پاسخ داد: چرا مردم آنچه را گفته مي شود، نمي‌فهمند؟!»
راستي...کدام يک درست است؟ نويسنده و شاعر بايد خود را به سطح خوانندگان تنزل دهد، يا بايد خوانندگان به حد و مرتبه او بالا بيايند؟
بي‌شک نويسنده، دومي را دوست دارد و علاقمند است که مردم خود را به او برسانند. واين، برتري‌طلبي نسبت به خود يا تحقير نسبت به مردم نيست، بلکه تعالي بخشيدن به رابطه مردم با مسايل ادبي و هنري است.
ناگفته نماند: مردم نيز برخي دچار [تنبلي و] بيماري ساده طلبي‌اند و حال و حوصله خواندن نوشته‌هاي عميق و دقيق و نيازمند به امعان نظر و تأمل و تفکر را ندارند و اين، درجاي خود آفتي است که بايد درحد توان آن را زدود.
3- تصميم گرفتن و اهل اراده و عزم بودن. اساساً بايد کلماتي مانند: «اميد»، «آرزو» و «شايد» را از فرهنگ لغات خود حذف کنيد و هر وقت آن کلمات وارد ذهن شما شد، جمله‌هاي تازه‌اي را جايگزين آنها نماييد؛ مثلاًَ جمله «اميدوارم کارها رو به راه شوند»را به جمله «آن کار را انجام خواهم داد، (به ياري خدا)» تبديل کنيد.
درحديثي از امام علي‌(ع) چنين آمده است:
«ضادوا التواني بالعزم؛ به مبارزه با سستي و کاهلي برخيزيد با عزم وجد وجهد در کارها». (غررالحکم، ص476)
ادامه دارد