4 نشانه سعادت انسان
عن امیرالمومنین(ع) عن رسول‌الله (ع) انه قال: اربعهًْ من سعادهًْ المرء: الخلطاء الصالحون، و الولد البار، و المراهًْ المواتیهًْ و ان تکون معیشته فی‌بلده. (1)
«امیرالمومنین(ع) از قول پیامبر اکرم(ص) نقل می‌کنند که فرمود: چهار چیز از سعادت انسان است: دوستان و معاشران صالح. فرزند نیکوکار، زن سازگار و اینکه محل کسب و کار او در شهر خودش باشد.»
- اربعهًْ من سعادهًْ المرء [امیرالمومنین(ع) از قول پیامبر(ع) می‌فرماید] چهار چیز را هر کسی دارا است، این را برای خودش سعادتی بداند. خب، حالا که این چهار چیز جزو اموری است که انسان سعادت خود باید بداند، [پس] اولا اگر داشت، باید آن را حفظ کند و قدر آن را بداند؛ ثانیا در مقام ارزش‌گذاری داشته‌ها و نداشته‌های خود، تقدیر(اندازه‌گیری) و تقویم (قیمت‌گذاری و ارزیابی) صحیح داشته باشد؛ دنبال این چیزها باشد که این‌ها سعادت است. البته نه اینکه سعادت انسان منحصر در این‌ها است لکن جزو عناصری است که سعادت انسان را تشکیل می‌دهد. آن چهار چیز این‌ها هستند:
- الخلطاء الصالحون؛ اول این‌که کسانی که انسان با آن‌ها در زندگی آمیزش اجتماعی دارد، رفت‌وآمد دارد، افت‌و خیز دارد، مردمان صالحی باشند. خیلی مهم است؛ همسایه را، معاشر را، محیط کار را، محیط معاشرت رفاقتی را انسان ملاحظه کند. بعضی‌ها با اشخاص ناصالح مخالطت و معاشرت می‌کنند؛ بنابراین معیار می‌شود ضدارزش. اگر شما در محیطی هستید که دوستان شما، معاشرین شما، کسانی که رفت‌و‌آمد با شما دارند- خانوادگی، دوستانه، محیط کار- مردمان صالحی هستند، این جزو سعادت‌های شما است؛ دنبال این باشید؛ اگر دارید حفظ کنید و اگر هم ندارید دنبال این باشید.
- و الولد البار؛ [دوم] فرزندی که نسبت به والدین بار باشد؛ بر به والدین داشته باشد. این هم یکی از سعادت‌ها است که [فرزند] نیکی کند. این غیر از صلاح (صالح بودن) فرزند است- که آن حالا یک نعمت دیگری است- صرف همین که فرزند نیکی کند؛ اگر دارید، این معنا را قدر بدانید، حفظ کنید و اگر ندارید، دنبال  این باشید که مقدمات این را فراهم بکنید که فرزند، بر به شما داشته باشد.
- والمراهًْ المواتیهًْ؛ سوم: زن سازگار. اگر ناسازگار باشد، خیلی سخت است. محیط خانواده با سازگاری زن و شوهر، یک محیط امن و امان می‌شود. البته اینجا«المراهًْ المواتیه» گفته‌اند؛ برای خانم‌ها هم «المرء المواتی» و «البعل المواتی» [است]؛ شوهر سازگار؛‌[چون] شوهر هم گاهی نازساگاری می‌کند.
- و ان تکون معیشته فی بلده؛ از جمله سعادت‌های انسان این است که زندگی او، معیشت او، کسب و کار او در شهر خودش باشد.
این چهار چیز چیزهایی است که سعادت‌های زندگی معمولی و ساده انسان را تامین می‌کند؛ سعادت‌های معنوی و الهی و اخروی هم که چیزهای دیگر است.
* شرح حدیث در ابتدای درس خارج، 1383/11/6 به نقل از کتاب نسیم سحر.
________________________
1- نوادر راوندی ص 110