خسارت 43 میلیارد دلاری را چرا از اروپا مطالبه نمیکنید؟!(خبر ویژه)
ایران در هر مذاکرهای با اروپا باید خسارتهای 14 ماه اخیر را پیگیری کند. ایران از تعلل اروپا، با زیان 43 میلیارد دلاری مواجه شده است.
روزنامه فرهیختگان ضمن انتشار این ارزیابی خاطرنشان کرد: روزی که توافق هستهای به امضا رسید و در روزهای بعد از آن -تا قبل از اجرای برجام- یک گزاره بیش از همه توسط حامیان دولت تکرار و بازتکرار میشد و آن عبارت بود از مبلغ خسارت ایران از هر روز تاخیر در اجرای برجام. بر این اساس در فضایی که بهنظر میرسید برخی نیروهای نزدیک به دولت، افکارعمومی را با بازار حراجی اشتباه گرفته بودند، در رقابتی تاملبرانگیز هرکس سعی میکرد رقم بالاتری را بهعنوان خسارت وارده به ایران از اجرا نشدن برجام اعلام کند. یکی از خسارت 100 تا 150 میلیون دلاری میگفت، دیگری با آب و تاب تیتر میزد خسارت تاخیر اجرای برجام روزانه 400 میلیارد تومان، آن یکی میگفت نمایندگان باید بدانند که 100 میلیون دلار ضرر در روز یعنی چه و... .
درست در روزهایی که مجلس سرگرم سبک و سنگین کردن بندهای توافق بود، سیروس ناصری، عضو سابق تیم مذاکرهکننده هستهای و همکار روحانی در سالهای ابتدایی دهه 80 مدعی شد روزانه ١٠٠ تا ١٥٠ میلیون دلار هزینه تاخیر در اجرای برجام میشود. او در گفتوگویی که کمتر از سهماه بعد از امضای برجام با روزنامه «اعتماد» داشت، حتی پا را فراتر هم گذاشت و تصریح کرد هر روز تاخیر در اجرای برجام میلیاردها دلار سود عاید کشورهایی میکند که بهخاطر عملکرد آنها در منطقه، شهید میدهیم. عضو سابق تیم مذاکرهکننده هستهای برای ادعای خود استدلال هم میآورد. به گفته او، «ما حدود ٦ تا هفتمیلیارد دلار فقط برای پولهای انباشتهشده هزینه میدهیم. در طول سالهای ٨٦ تا ٩٢ حدود ٨٠٠ میلیارد دلار ورودی و به همین میزان خروجی داشتیم. با اعمال هزینه پول و هزینه گران خرید کالا به میزان ٢٠ تا ٢٥ درصد، میشود ١٠٠ تا ١٥٠ میلیون دلار در روز.» ناصری در ادامه چرتکهانداختنهایش این را هم گفت که با احتساب ٢٢ تا ٢٣ روز تاخیر در اجرای برجام ٢٠٠٠ تا ٢٥٠٠ میلیون دلار بابت تاخیر اجرای برجام ضرر به کشور وارد میشود.
خسارت 100 میلیون دلاری در روز، از سوی اکبر ترکان مشاور ارشد رئیسجمهور هم مطرح شد. ترکان با انتقاد از سؤالات نمایندگان از تیم مذاکرهکننده بابت ابعاد توافق حاصله هشدار داد که نمایندگان باید متوجه باشند «هر روز تاخیر در اجرای موافقتنامه وین 100 میلیون دلار به ایران ضربه وارد میکند.»
در همان ایام نهاوندیان، رئیس دفتر رئیسجمهور هم در کمیسیون بررسی برجام از رقمی جدید پرده برداشت و با بیان اینکه هزینه مبادلهای که بر اقتصاد ما تحمیل شد در یک محاسبه سرانگشتی حداقل 15 درصد در واردات و صادرات بوده، گفت هزینه مبادله تجارت، سالانه حداقل 15میلیارد دلار میشود و این یعنی تحمیل 130 میلیارد تومان هزینه در روز بر ملت ایران.
مسعود پزشکیان نایبرئیس مجلس اما پا را از همه اینها فراتر گذاشت و بعدها از رقمی رونمایی کرد که ماشینحساب هم در آن میماند. نایبرئیس مجلس دو سال بعد از اجرای توافق هستهای و در شرایطی که عیار آن برای همه روشن شده بود با بیان اینکه تصویب برجام جلوی ضرر و زیانهای بسیار زیادی را به کشور گرفت، تصریح کرد: «قبل از برجام هر روز از بابت تحریمها 1000 میلیارد تومان متضرر میشدیم.»
برجام حالا بیش از یکسال است که از تک و تا افتاده. به بیان دقیقتر، بهدنبال خروج آمریکا از توافق هستهای در 18 اردیبهشت ۹۷ و سکوت آمیخته به انفعال و حتی همراهی اروپا با آن در ماههای بعد، جمهوری اسلامی ایران صرفا با یک توافق کاغذی مواجه است؛ توافقی که گویا قرار است بهطور نانوشته صرفا مبتنیبر تعهدات یکطرف استوار باشد. این یک سال و اندی بلاتکلیفی برجام بهطور طبیعی همان هزینههایی را بهدنبال داشته که روزی نزدیکان دولت از آن سخن میگفتند؛ بر این اساس اگر بنا را بر رقم اعلامشده از سوی اکبر ترکان، مشاور ارشد رئیسجمهور -روزانه 100 میلیون دلار- بگذاریم به نتایج جالبی خواهیم رسید. از روز خروج آمریکا از برجام، درست 429 روز میگذرد و اگر گفتههای ترکان که آن روزها مبنای استدلال بسیاری از سیاسیون در دفاع از برجام قرار میگرفت صحت داشته باشد، کشور تا امروز 42 میلیارد و 900 میلیون دلار خسارتدیده است.