گزارش خبری کیهان
واردات بنزین آلوده به بهای سرکوب افتخار ملی
بنزین هم بوی سیاست گرفته است!
پس از تلاش شبانهروزی متخصصان داخلی برای خودکفایی در تولید بنزین و بیخاصیت کردن تحریمهای ظالمانه آمریکا در این خصوص، تنها چیزی که میتوانست «امید» را به همه تحریمکنندگان ایران بازگرداند، واردات مجدد بنزین بود و حالا با سیاسیبازی خانم ابتکار، این «امید» به آنها بازگردانده شده است! البته، «تدبیر» دیگری هم در بین بوده است: پر کردن جیب دلالان نفتی! ای کاش تمام ماجرا به همینجا ختم میشد و میتوانستیم بگوییم در تولید بنزین خودکفا نیستیم و جیب دلالها را هم پر میکنیم، اما با سرطانزا بودن بنزین وارداتی چه کنیم؟! به مدد نشریات زنجیرهای اصلاحات و شانتاژ رسانهای آنها و با خطدهی خانم ابتکار، جای مدعی و مدعیعلیه عوض شده است. به هر حال تقدیر از متخصصان ملی در خودکفایی بنزین و برخورد جدی با دلالان خانوادگی فعلا پیشکش، الان باید خواهش کرد که به اسم «بنزین پاک»، مردم را سرطانی نکنند! از صفر تا صد ماجرا بنزین را در پرونده این هفته بخوانید.
آغاز فضاسازی: بنزین داخلی سرطانزاست
ماجرای فضاسازی رسانه ای پیرامون ارتباط "بنزین تولید داخل" و آلودگی هوای شهرهای بزرگ کشور همچون پایتخت و اصفهان و اراک و تبریز، از پیش از روی کارآمدن دولت جدید توسط تیمی مشخص از اصلاحطلبان و ضدانقلاب خارج نشین آغاز شد. هدف اصلی از این عملیات رسانهای، مقاومت در برابر رفع وابستگی به بنزین خارجی با شعار "ما میتوانیم" بود. در این میانه، علاوه بر به خطر افتادن منافع عده ای رانتخوار در داخل کشور که از واردات میلیونی بنزین منافع زیادی کاسب میشدند بخشی از ضد انقلاب نیز به واسطه شکست پروژه "تحریم صادرات بنزین به ایران" و قدم گذاردن کشور در مسیر خودکفایی عصبانی بودند. پس تا اینجای کار انگیزه دو گروه از مفسدین رانت خوار داخلی و ضدانقلاب حامی طرح براندازی دولت و نظام مشخص شد. می ماند ادعای "بنزین پاک" و "ارتباط سلامتی مردم و آلودگی هوا" که اکنون به علت انتشار اسناد آلودگی بنزین وارداتی به موارد ممنوعه ای چون اکتان افزاهای MMT، فروسین و اتانول به کل زیر سوال رفته است. ماجرای پرونده بنزین را از ابتدا می گشاییم تا شاید از انگیزهها و نیات متنوع افراد و سازمان ها نیز در این مسیر رونمایی شود.
پیشنهاد واردات از کجا آمد؟
معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست، 9 دی ماه 1392 در گفتوگو با خبرنگار علمی ایرنا پیشنهاد بسیار مهمی را مطرح می سازد که در "پرونده خودکفایی بنزین" نقطه عطفی محسوب می شود. ابتکار اعلام می کند: استفاده از سوخت استاندارد تاثیر زیادی در کاهش آلودگی هوا و داشتن هوایی سالم دارد. از این رو اگر سوخت با کیفیت در کشور تولید نمی شود بهتر است تا فراهم شدن زمینه تولید سوخت استاندارد، "واردات بنزین" داشته باشیم .وی اظهار داشت: اگر در زمینه تامین گاز از منابع داخلی و گازرسانی کامل به صنایع نیز مشکل وجود دارد پیشنهاد می شود تا گاز هم وارد کشور شود زیرا در زمان اوج سرما، گاز صنایع قطع می شود و به مصارف خانگی اختصاص می یابد از این رو صنایع مجبور به استفاده از سوخت مازوت می شوند که آلایندگی بسیار بالایی دارد. البته معاون رئیسجمهور می توانست همین موضوع را با درخواست از وزارت تخصصی نفت بدون اشاره به "واردات” مطرح کند و مثلا وزارت نفت نیز از پیشرفت ساخت پالایشگاه هایی چون ستاره خلیج فارس با 75 درصد رشد گزارش می داد.
رد پیشنهاد ابتکار
شاهرخ خسروانی معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش نفتی، 11 بهمن 1392 با رد غیر استاندارد بودن بنزین پتروشیمیها به خبرگزاری مهر گفت: با توجه به كسري ناشي از توليد داخلي و مصرف بنزين، ميزان كمي از اين سوخت از مجتمعهاي پتروشيمي دريافت مي شود كه پس از تركيب با بنزين توليد پالايشگاههاي نفت و كسب استاندارد لازم، به شبكههاي توزيع سوخت تحويل ميشود كه كيفيت آن دقيقا مطابق با استاندارد ابلاغي است.
عبدالحسین بیات عضو هیات مدیره شرکت ملی صنایع پتروشیمی نیز در همین گزارش با اشاره به تولید روزانه 8 میلیون لیتر بنزین در پتروشیمیها، آلوده بودن بنزین پتروشیمی را رد میکند و معتقد است: بنزین تولیدی پتروشیمیها به طور مستقیم قابل مصرف در خودروها نیست. بنزین تولیدی پتروشیمیها به عنوان اکتان افزا با بنزین تولید شده در پالایشگاهها مخلوط شده و برای مصرف روزانه تحویل داده میشود و پالایش و پخش نیز پیش از عرضه نهایی، نمونه بنزین و اکتان آن را در آزمایشگاههای خود آزمایش میکند تا بنزین استاندارد و با اکتان مطلوب به دست مصرف کنندگان برسد. به این ترتیب بنزین تولیدی در پتروشیمیها با اکتان ٩٥ تحویل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی می شود.
آغاز واردات بنزین!
علی رغم مخالفت اولیه وزارت نفت با پیشنهاد معصومه ابتکار و رد ادعاهای وی درخصوص سرطانزا بودن بنزین تولید داخل، 14 اسفند 1392 مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی با اشاره به توقف تولید بنزین پتروشیمی از سال 1393 از تامین کسری بنزین پتروشیمی با واردات از خارج کشور خبر داد و گفت: سال آینده حجم واردات بنزین با افزایشی حدود 3 برابری به 10 تا 11 میلیون لیتر در روز افزایش مییابد (!)
به این ترتیب مدیران نفتی کشور بر اساس یک شایعه بی پایه و اساس بیش از 4.1 میلیارد لیتر بنزین تولیدی پتروشیمیهای ایرانی را از بازار مصرف داخلی جمع نمودند.
بنزین پاک یورو 4!
مسئولين وزارت نفت ادعا کردند که فقط محموله های بنزين مطابق با استاندارد يورو 4 را به کشور وارد مي کنند. از جمله مي توان به اظهارات سعيد ناقدي نيا، رئيس امور مهندسي توليد شرکت ملي پالايش اشاره کرد که در ارديبهشت 93 با بيان اين که به دستور وزير نفت مقرر شده است، صرفا بنزين با کيفيت يورو ٤ به کشور وارد شود، گفته بود: مشخصات اصلي بنزين يورو ٤ شامل آروماتيک کمتر از ٣٥ درصد، گوگرد کمتر از٥٠ ppm، عدد اکتان بالاتر از ٩٠ و ميزان بنزن زير يک درصد است. سازمان محیط زیست نیز با تبلیغات گسترده در صدا و سیما و رسانه ها واردات "بنزین پاک” را به نام خود تمام کرد.
29 اردیبهشت 93 رئیس مرکز هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست علیرغم تاکید بر ادعای آلایندگی بنزین پتروشیمی گفت: تا کنون بنزین پتروشیمی و بنزین وارداتی را تست نکردهاند. اما از آلایندگی بنزین تولید داخل اطمینان قطعی دارند! رشیدی همچنین تاکید کرد که بنزین پتروشیمی در تهران توزیع نشده و آلودگی هوای تهران ربطی به این بنزین نداشته است.
این در حالی است که در 3 خرداد 93 مسجد جامعی در شورای شهر تهران با قدردانی از تلاشهای بیژن زنگنه در عمل به تعهدات خود مبنی بر توزیع بنزین پاک(!) از سال 93، توزیع بنزین وارداتی را مهمترین دلیل کاهش آلودگی هوای تهران دانست.
10 خرداد 93 رئیس جمهور روحانی تحت تاثیر القائات ابتکار و برخی مدیران نفتی گفت: از باد و باران هم تشکر می کنیم اما آثار تعویض بنزین را در هوای تهران می توانیم مشاهده کنیم.
البته هیچ کس به رئیس جمهور توضیح نداد که در شرایطی که خود مدیران ارشد محیط زیست به عدم توزیع بنزین پتروشیمی در تهران و شهرهای بزرگ معترف هستند چگونه واردات بنزین در بهبود هوای تهران موثر واقع شده است؟!
تقدیر جهانیان از ابتکار!
در میانه فریاد استقلال خواهی ملت و خطر تحریم بنزین و بریز و بپاش وارداتی، به حکم ادعای بدون سند معصومه ابتکار؛ مجموعه بزرگی از شرکتهای غیر انتفاعی بین المللی "تقدیر از رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست" ایران را در اولویت کاری خود قرار دادند! آش به قدری شور شد که صدای ضدانقلاب نیز در این میانه درآمد. روزآنلاین هلندی در همین رابطه در 11 اردیبهشت 1393 نوشت: "به فاصله ۴۸ ساعت پس از انتشار خبر اعطای نشان مجلس فرانسه به معصومه ابتکار، دانشگاه ییل در امریکا اعلام کرد که رتبه سلامت محیط زیست ایران طی ده سال گذشته تا امروز، ۶۳ پله سقوط کرده است! پیش از این نیز در مراسمی در تهران اعلام شده بود که معصومه ابتکار از سوی بنیاد "انرژی گلوب" به عنوان "بانوی زیست محیطی جهان" انتخاب شده و جایزه بنیاد انرژی به وی اهداء شده است.
اهدای این جایزه به ابتکار چنان غیر منتظره و بیدلیل بود که رادیو فردا ارگان رسانهای وابسته به دولت آمریکا در گفتوگو با ولفگانگ نویمان، بنیانگذار بنیاد جهانی، تلاش کرد از این موضوع ابهام زدایی کند. نویمان در قسمتی از مصاحبه خود در دفاع از اهدای جایزه به معصومه ابتکار گفت: "همه میدانند که بخصوص در چند سال اخیر، تکنولوژی جدید و پیشرفته در بسیاری از زمینهها مثل محیط زیست وارد ایران نشده است. با چنین شرایطی ما هم نمیتوانیم برآوردمان را بر اساس پیشرفت در بقیه کشورها بگذاریم و انتظارهای بیشتری داشته باشیم." البته نویمان نگفت که چرا بر اساس همین منطق جایزه خیرخواهانهاش را به جواد محمدیزاده و یا فاطمه جوادی دو رئیس دیگر سازمان حفاظت از محیط زیست در این ۸سال اهداء نکرده است!
یورو 2 هست؟
مهمترین نکته در پرونده واردات بنزین آن هم با تبلیغات رسانه ای با برچسب "بنزین پاک"، بررسی سلامت و کیفیت این سوخت است. قائم مقام سابق شرکت ملی پالایش و پخش در 12 اردیبهشت 1393، با اشاره به استاندارد ۴۹۰۴ درخصوص عرضه و واردات بنزین به فارس گفت: بنزین تولید داخل کشور در گذشته در سطح استاندارد یورو ۲ بود اما پس از اعلام و ابلاغ استاندارد مذکور که یک استاندارد اجباری است، بنزین وارداتی و تولید داخل باید منطبق با این استاندارد باشد.
وی با اشاره به تعرفه آزمون فیزیکی و شیمیایی بنزین معمولی که معاونت نظارت بر اجرای استانداردهای سازمان ملی استاندارد ایران تدوین و ارائه کرده است، خاطرنشان ساخت: متاسفانه باید گفت نمونه های بنزین وارداتی نشان می دهد که این محصولات نه آزمون آروماتیک و نه آزمون بنزن را می گذرانند به طوری که مشخصات بنزین های وارداتی نشان از بنزین هایی با استاندارد یورو ۲ را دارند.
25 اردبیبهشت 93 کیهان به نقل از رئیس اتحادیه جایگاهداران سوخت کشور اعلام کرد: در سالهای گذشته 5/3 میلیون لیتر بنزین وارد کشور میشد که اخیرا با دستور وزیر نفت به 10 میلیون لیتر افزایش یافته است. این در حالیاست که بنزینهای وارداتی فاقد استانداردهای جهانی است!
فضا امنیتی می شود!
در میانه انتشار اسنادی مبنی بر استاندارد نبودن محموله های وارداتی، فضا به سمت امنیتی شدن پیش می رود. سید علی مومنی، رئیس بخش مهندسی فرآورده های شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی به علت مصاحبه درخصوص کیفیت محصول تولیدی در زیرمجموعه وزارت نفت و درخواست از معصومه ابتکار برای حکم قرار دادن یک آزمایشگاه معتبر درخصوص ادعای سرطانزا بودن بنزین تولید داخل، به دادگاه بدوی کارکنان دولت معرفی شد. در میزگرد تخصصی دانشگاه امیرکبیر نیز عنوان شد: از پتروشیمیها دعوت کردیم اما بعضی از آنها اظهار کردند از سوی مقامات ارشد به آنها گفته شده نباید درباره بنزین مصاحبه و اظهارنظر کنند چون به گفته آنها، موضوع بنزین حالت عادی ندارد و امنیتی شده است. بنابراین اجازه صحبت ندارند!
پس تا اینجای کار علاوه بر این که بحث خودکفایی در حوزه بنزین به جهت عدم تلاش برای تکمیل ساخت پالایشگاه های داخلی همچون "ستاره خلیج فارس" متوقف شده، هزینه واردات هنگفت روزانه 11 میلیون لیتر بنزین یورو 2 مشابه بنزین تولید داخل نیز به "خزانه خالی دولت" تحمیل شده است! این در حالی است که به گفته شاهین خسروانی معاون شرکت پخش و پالایش، با بهرهبرداری از پالایشگاه ستاره خلیج فارس روزانه 20 میلیون لیتر بنزین صادر هم خواهیم کرد!
یورو 2 ممنوع ؟!
ابتدای خرداد 93 اسناد آزمایشهای انجام شده بر نمونه های بنزین وارداتی در رسانه ها منتشر شد که بر اساس آن مشخص شد بنزین وارداتی حتی از استاندارد یورو 2 نیز تبعیت نمی کند! هیات دولت با صدور مصوبه ای خطاب به وزارت نفت خواستار واردات بنزین صرفا با استاندارد یورو چهار اتحادیه اروپا شده و برهمین اساس، هرگونه واردات بنزین با استاندارد یورو دو در قراردادهای جدید ممنوع اعلام شد. با این وجود وزارت نفت درخصوص ادعاهای قبلی مبنی بر واردات بنزین با استاندارد یورو 4 هیچ اظهارنظری نکرد!
22 خرداد 93 عباس کاظمي معاون وزیر نفت با اعلام اين که واردات بنزين از خردادماه امسال متوقف شده، گفت: علت اين که در يک ماه گذشته بنزين وارد نشده اين است که مي خواهيم بنزين يورو ۴ وارد کنيم!
بنزین پاتیلی!
28 خرداد 93 تسنیم با ارائه مستنداتی اعلام کرد: اسناد بنزین وارداتی در سال ۱۳۹۳ نشان میدهد که بنزین مورد نظر «پاتیلی” و کیفیت آن در حد بنزین صادر شده به کشور افغانستان است؛ به همین دلیل واردات بنزین از ابتدای خردادماه متوقف شد. این نوع بنزین توسط برخی دلالان دون پایه حوزه خلیج فارس، با ترکیب برخی از مشتقات و ترکیبات بیکیفیت، تولید شده و به طور معمول به کشور افغانستان صادر می شود!
پیش از آن در 27 خرداد 93، مدیر سابق شرکت پخش و پالایش فرآوردههای نفتی در گفتوگو با کیهان فاش کرده بود بنزین وارداتی به کشور از شرکت های معتبر تولید کننده به کشور صادر نشده و صرفا توسط دلالان دون پایه نفتی با قیمتی بسیار بالاتر از محصول تولید داخل تهیه شده است.
مهندس سالاری گفته بود: قراردادي مستقلا با يک توليد کننده مشخص وجود ندارد و خريدهاي وزارت نفت از طريق "واسطه” صورت مي گيرد! واسطهها هم دلال هايي هستند که آناليز درستي ندارند. فرآورده در کشتي است و محموله پيشنهادي براي معامله روي آب است! يعني اين طور نيست که آزمايشها و استانداردهاي کيفي در وقت و زمان مقتضي بررسي شوند. بر اساس مستندات واضح است که بنزین وارداتی با استاندارد پایین تر و قیمت بالاتر، لیتری 15 الی 20 سنت گران تر وارد کشور شده است.
لابی واردات بنزین
11 خرداد 93 موسوینژاد از اعضای کمیسیون انرژی مجلس درباره پشت پرده واردات بنزین و توقف تولید داخلی گفت: همسر یک مقام مسؤول در دولت، واردکننده بنزین است که این امر تردیدها درباره پشت پرده واردات بنزین را افزایش میدهد.
البته موسوینژاد نام و سمت آن مسؤول را هیچگاه اعلام نکرد اما معصومه ابتکار این ادعا را به خود گرفت و 20 خرداد در اظهاراتی عجیب گفت: اتهام واردات بنزین به همسرم دروغ محض و بهتان است. کسانی که منافعشان با بنزین سرطانی پتروشیمی گره خورده این تهمتها را نسبت میدهند در حالی که این موضوع از وزارت نفت قابل پیگیری و استعلام است.
البته در همین بین دلال خارجی مربوطه در حوزه خلیج فارس نیز توسط رسانه ها شناسایی شد. وی با احداث مخازنی در فجیره امارات با ترکیب مجموعه ای از مشتقات بی کیفیت اقدام به تولید بنزین پاتیلی و فروش آن با حاشیه سود بسیار بالا به وزارت نفت می نمود.
واردات بنزین آلوده
23 خرداد 93 کیهان بر اساس اسناد معتبر آلودگی بنزین های وارداتی به مواد اکتان افزای ممنوعه ای چون MMT، فروسین و اتانول افشا کرد. اولین تاثیر MMT بر سلامت افراد جامعه شامل بروز واکنشهایی همچون سردرد، سرگیجه و تهوع است و در طولانی مدت با تاثیر بر مغز عوارضی شبیه به بیماری پارکینسون در افراد بروز میکند. همچنین این ماده شیمیایی میتواند در دراز مدت به کبد و کلیه نیز صدمات جدی وارد کند. اما فروسین موجب ایجاد رسوب اکسید آهن در شمعک موتور اتوموبیل میشود و به همین جهت در بلند مدت صدمات جدی به موتور خودرو وارد میسازد. MMT نیز در مسافتهای بیش از 30 هزار کیلومتر رسوب قرمز رنگ اکسید منگنز بر کاتالیستهای اگزوز تشکیل میدهد.
براساس اظهارات مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی از جمله سعید محجوبی، مدیرهماهنگی و نظارت برتولید شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی، استفاده از ماده شیمیایی و اکتان افزای MMT و ترکیب آن با بنزین تولیدی پالایشگاهها ممنوع شده است.
خلاصه ماجرا
با بررسی بخشی از تحولات صورت گرفته در 6 ماه اخیر می توان فرضیاتی که مسیر واردات بنزین از دلالان حوزه خلیج فارس را هموار ساخت، استخراج کرد:
الف- مهم ترین فرضیه بی سند درخصوص آلودگی بنزین تولید داخل از جانب معصومه ابتکار مطرح شده است. ابتکار علی رغم فرصت دهی یک ماهه کمیسیون انرژی مجلس تاکنون هیچ سند علمی مبنی بر "سرطانزا بودن بنزین تولید داخل" ارائه نکرده است.
ب- فرض دوم گره زدن آلودگی هوای تهران و کلانشهرهای کشور به بنزین تولید داخل است. عباس کاظمی، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران و معاون وزیر نفت در امور پالایش و پخش ۱۵ اردیبهشت 93 در همین خصوص گفت: "بنزین تولید شده در واحدهای پتروشیمی در یک سال اخیر در تهران استفاده نشده و پیش از آن نیز در هیچ یک از شهرهای کشور به طور مستقیم وارد بازار مصرف نشده است". اما هرگز مشخص نشد چگونه واردات بنزین به این موضوع مرتبط شد!
ج- فرض سوم این بود که بنزین وارداتی دارای استاندارد یورو چهار است. با تقابل رسانه ای برنامه ریزی شده میان دو هدف خودکفایی و بهرهمندی مردم از محصولات با استاندارد بهتر و تضعیف همزمان بنزین تولید داخل، کل پروسه کیفی سازی بنزین در داخل کشور تا اطلاع ثانوی ملغی اعلام شد. در عین حال ادامه تکمیل پروژه های مهمی همچون پالایشگاه بندرعباس و ستاره خلیج فارس نیز که می توانست تفکر باستانی خام فروشی مشتقات نفت را به سمت تبدیل ایران به یک تولید کننده منطقه ای بنزین و سایر محصولات کیفی گران قیمت حاصل از نفت رهنمون سازد، متوقف شد. به نحوی که رسانه های ضد انقلاب با هماهنگی بی نظیر، حمایت از لابی رسانه ای مبلغ ادعاهای غیر مستند بر ضد محصول داخلی را در دستور کار قرار دادند.
به این ترتیب با یک صحنه گردانی آشکار اما دقیق، حرکت کشور مجددا به سمت "خام فروشی" حداکثری محصولات ارزان قیمت حاصل از استخراج نفت تصحیح شد!