نفس مستاجران به شماره افتاد
دولت ابزارهای متنوعی برای کنترل بازار اجاره دارد
حمایت هوشمند از عرضه مسکن، راهاندازی و استفاده از سامانه املاک و اسکان، اجرای مالیاتهای تنظیمی و راهاندازی اپراتورهای بزرگ اجارهداری، از ابزارهای دولتها برای تنظیم بازار اجاره است.
به گزارش خبرگزاری فارس، این روزها یکی از مسائلی که تعداد قابل توجهی از خانوادهها با آن درگیرند، بحث افزایش شدید قیمتها در بازار اجاره است. مستاجرینی که از مدتها پیش، قید خرید خانه را زده و به ناچار اجاره نشینی را انتخاب کرده بودند، تابستان امسال و در فصل جابجایی واحدهای مسکونی، برای تامین یک واحد مسکونی مناسب با مشکلات بسیاری مواجه شدهاند. تا جایی که تعداد قابل توجهی از خانوادهها که امکان تامین هزینه اجاره بها در منطقه فعلی خود را ندارند، تصمیم به تغییر منطقه زندگی خود گرفته و حتی مشاهدات میدانی نشان از افزایش مهاجرت از شهرهای بزرگ و حاشیهنشینی دارد.
اما سؤال آن است که آیا دولتها ابزاری برای کنترل این بازار دارند یا خیر؟ آیا تعیین قیمت یا سقف افزایش اجاره بها و چنین راهکارهایی از نظر کارشناسی و اجرایی قابل پذیرش هست یا خیر؟
دولتها میتوانند با ابزارهای کنترلی خود به بازار ورود کرده و با حمایت هوشمند از تولید و عرضه واحدهای مسکونی هم شرایط عرضه و تقاضا را به تعادل برسانند و هم با ابزارهای خود مستاجرین را صاحب مسکن ملکی نمایند. بدین منظور لازم است حمایت از تولید مسکن به دست مصرفکننده نهایی به جای واسطهها برسد. اگر این اتفاق نیفتد افزایش عرضه با قیمت بازار امکان خرید برای مستاجرین را فراهم نمیکند زیرا توان خرید این واحدها برای آنها وجود ندارد.
یکی از سیاستهای قابل اجرا، تشویق مالکانی است که الگوی پیشنهادی دولتها در قراردادهای اجاره خود را اجرا میکنند و همچنین در نظر گرفتن سیاستهای تنبیهی برای متخلفین است.اما ماجرا اینجاست برای اجرای چنین راهکارهایی نیاز به زیرساختی است که اطلاعات مالکین و مستاجرین و قراردادها در آن ثبت کرده و قابل استناد باشد. این زیرساخت در قوانین کشور ما با عنوان سامانه ملی املاک و اسکان کشور پیشبینی شده است. قرار بوده این سامانه تا بهمن سال 94 تکمیل و راهاندازی شود که هنوز این اتفاق نیفتاده است.
یکی دیگر از ابزارهای دولتها اخذ مالیات بر خانههای خالی دوم و بیشتر افراد است. اجرای این مالیات با نرخهای موثر و سنگین باعث میشود افراد سرمایههای خود را در این بازار معطل نگه ندارند و به سمت بازارهای مولد هدایت شوند و همچنین واحدهای خود را خالی نگه ندارند و به بازار عرضه نمایند.
برای تنظیم قیمتها در بازار اجاره، دولتها میتوانند با حمایت از تشکیل اپراتورهای تخصصی در حوزه اجاره داری و قاعده گذاری لازم این امر را ممکن سازند. این اپراتورها حلقه واسط ارتباطی و نه معاملاتی میان موجر و مستأجر هستند که با اخذ کارمزد مشخص بدون برقراری ارتباط مستقیم واحد استیجاری را از موجر دریافت و در اختیار مستأجر قرار میدهد.
اپراتور موظف به اخذ اجارهبها از مستأجر و پرداخت آن به موجر خواهد بود.در این شرایط قیمتگذاری در بازار اجاره نیز توسط دولت قابلیت اجرایی دارد و امکان نظارت بر حسن انجام قوانین و مقررات وضع شده از سوی دولت امکانپذیر خواهد بود. ضمنا مسئولیت پذیری در قبال قراردادها، تسلط بر قوانین و احکام قضایی از مزیتهای این اپراتورها به جای ادامه سیستم سنتی استفاده از بنگاهها و مشاورین املاک است.