18 اردیبهشت 1397 آمریکا از برجام خارج شد. البته پیش از آن هم آمریکا به تعهدات برجامی خود عمل نکرده بود؛ حتی در زمان اوباما. گویای این نکته جملات صریح دولتمردان جمهوری اسلامی ایران است. از تاریخ خروج آمریکا، اروپا به شیوه‌ای کج‌دار و مریز برای وقت‌کشی روی آورد؛ به این صورت که نه به صورت عیان از برجام خارج شد و نه به تعهدات برجامی‌اش عمل کرد اما با وعده و وعید تا اکنون تلاش کرده که ایران را در برجام نگهدارد.
با گذشت قریب به یک‌سال از خروج آمریکا و همچنین عملی‌نشدن وعده‌های اروپایی‌ها و هم عرض آن افزایش فشار اقتصادی آمریکا علیه ملت ایران شورای عالی امنیت ملی در جلسه تصمیم گرفت که زمانی 60روزه را به‌عنوان ضرب‌الاجل به اروپایی‌ها اعلام کند. اکنون قریب به نیمی از این زمان گذشته و هنوز نه تنها اقدامی از سوی سه کشور اروپایی صورت نگرفته است بلکه آنها در مواردی مانند سخنانی که «ماس» وزیرخارجه آلمان در سفر اخیر خود به تهران، بر زبان آورد، گستاخی را به نهایت رسانده‌اند و نشان داده‌اند که چیزهایی مانند «حقوق بشر»، «عدالت و مساوات» و «ملل متحد» ابزارهایی هستند که غرب از آنها برای مقاصد خود بهره‌برداری می‌کند.
وزیرخارجه آلمان در سفر اخیرش به تهران ضمن تهدید کردن کشورمان (که به تمامی تعهداتش عمل کرده) گفته بود که اگر یک طرف توافق به تعهداتش عمل نکرد این دلیل نمی‌شود که طرف دیگر (یعنی ایران) هم به تعهداتش عمل نکند! این سخنان مشمئز‌کننده تنها از ذات کسانی برمی‌آید که در طول چند قرن به غارت و چپاول و استعمار کشورها و مردمان آسیا و آفریقا و آمریکای جنوبی مشغول بوده‌اند.
برجام مُرده
و دیگر زنده نمی‌شود
«یحیی‌کمالی‌پور» در گفت‌وگو با خبرگزاری خانه ملت‌، در رابطه با گذشت 30 روز از مهلت 60 روزه ایران به اروپا برای اجرای تعهدات برجام و واکنش وزیر خارجه آلمان درباره اینکه اروپا نمی‌تواند معجزه‌ای در برجام داشته باشد، گفت: «خیلی ساده‌لوحانه است اگر به این دلخوش باشیم که می‌توانیم با کشورهای اروپایی که حدود 75 درصد ارتباطات اقتصادی آنها با دلار است کنار بیاییم و آنها این میزان از مراودات اقتصادی خود با آمریکا را فدای روابط با ما کنند.»
نماینده مردم جیرفت و عنبرآباد در مجلس شورای اسلامی در ادامه با بیان اینکه اروپایی‌ها غیراز وقت‌کشی اقدام دیگری در زمینه برجام انجام ندادند، یادآور شد: «برجام مرده و دیگر زنده نمی‌شود و کشورهای اروپایی نیز هرگز تاب مقابله در برابر آمریکا را ندارند و هر وعده‌ای به ایران بدهند در آخر باید از آمریکا کسب اجازه کنند.»
وی در ادامه با بیان اینکه موضوعات مطرح شده از سوی اروپا در حوزه موشکی و هسته‌ای حکایت از همنوایی آنها با آمریکا دارد، اظهار داشت: «آنها صرفا دم از حمایت از ایران می‌زنند لذا نباید وقت خود را صرف اقدامات آنها کنیم  و البته از سوی دیگر نباید اقدامی‌کنیم که بهانه دست اروپایی‌ها داده شود.»
درس عبرت؛
دیگر نباید به اروپا هم دل بست
کمالی‌پور با اشاره به اظهارات وزیر خارجه آلمان مبنی بر اینکه نمی‌توانند معجزه‌ای در برجام صورت دهند، ابراز داشت: «برجام منتفی شده و آنها به دنبال راه‌اندازی کانال مالی هستند مثل این می‌ماند که اصل مسئله را پاک کرده‌ایم و به فرع می‌پردازیم پس اینستکس نیز زمانی که برجام منتفی شده، در عمل قابلیتی ندارد.»
نایب‌رئیس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی در پایان با انتقاد از اظهارات ضدو نقیض کشورهای اروپایی در ایجاد و اجرای اینستکس علیرغم تصمیم انگلیس برای تحریم آن، خاطرنشان کرد: «باید خط بطلانی روی تمام وعده‌های اروپایی بکشیم و دیگر امیدی به آنها نبندیم چرا که موافقت‌نامه‌هایی که مدنظر آنها است قابلیت اجرا شدن ندارد.»
«سید کاظم دلخوش اباتری»، نماینده مردم صومعه‌سرا در مجلس نیز تاکید کرد: «پس از انقلاب در 40 سال گذشته، صادق نبودن آمریکا در گفتار و رفتار برای ما ثابت شده است، از این رو صحبت‌های اخیر ترامپ و درخواست مذاکره را نمی‌توان درخواستی از روی صداقت تلقی کرد.»
عضو فراکسیون مستقلین ولایی با اشاره به ضرب‌المثل معروف انسان عاقل از یک سوراخ دوبار گزیده نمی‌شود گفت: «اینکه ایران خواستار مذاکره با آمریکا نیست هم بر مبنای عدم صداقت آمریکاست و تجربه را تجربه کردن خطاست،  از مذاکره وگفت وگوی سالم و صادقانه هراسی نداریم اما گفتار و رفتار متناقضی را از سوی آمریکا شاهد هستیم.»
وعده‌های پوچ جایگزین
تعهدات برجامی اروپا نمی‌شود
حجت‌الاسلام «احد آزادی‌خواه» نماینده مردم ملایر و عضو فراکسیون نمایندگان ولایی با اشاره به گذشت یک ماه از ضرب‌الاجل دو ماهه شورای عالی امنیت ملی به اروپا برای اجرا تعهدات برجام، گفت: «کشور به این جمع‌بندی رسیده که بعد از معطل ماندن پای اتحادیه اروپا برای اجرای تعهدات برجام، ضرب‌الاجلی برای آنها تعیین کند که در صورت عدم اقدام، سیاست‌های خود را در پیش بگیریم.»
نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی در ادامه با بیان اینکه جمهوری اسلامی دو اقدام را در مهلت 60 روزه انجام داد، اظهار داشت: «اگر طرف مقابل در مهلت باقی مانده 30 روزه اقدامی صورت داد انگیزه‌ای برای جمهوری اسلامی می‌شود که در راستای برجام اقدام کند، در غیر این صورت دلیلی برای ماندن در برجام نداریم.»
وی در ادامه با بیان اینکه جمهوری اسلامی در نهایت سیاست اصلی کشور و منافع ملی خود را دنبال می‌کند، یادآور شد: «در حوزه موشکی، پولی و بانکی و اینستکس پیشنهاداتی از سوی اروپا مطرح شد اما اینها جایگزینی برای برجام نیست و ما فرصت آزمون و خطا نداریم.»
عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در پایان با بیان اینکه باید منتظر اتمام ضرب‌الاجل 60 روزه شورای عالی امنیت ملی برای اروپایی‌ها باشیم، خاطرنشان کرد: «اگر اروپا به تعهدات خود عمل کرد که ما نیز در راستای برجام گام برمی‌داریم اما اگر به آن عمل نکردند ما نیز منتظر آنها نمانده و سیاست‌های خود را که از قبل برای زمانی بی‌برجام پیش‌بینی شده است به انجام می‌رسانیم.»
ای‌کاش دولت
 امیدش را به برجام گره نمی‌زد
«محمدرضا امیرحسنخانی» با اشاره به اظهارات وزیر خارجه آلمان درباره اینکه اروپا نمی‌تواند معجزه‌ای در برجام داشته باشد و تنها می‌تواند کانال مالی را پیگیری کند، گفت: «این‌گونه اقدامات غربی‌ها نباید باعث دل‌بستن ما به آنها شود.»
نماینده مردم فردوس، طبس، بشرویه و سرایان در مجلس شورای اسلامی بر همین اساس تصریح کرد: «در حال حاضر نیز می‌گوییم ‌ای کاش دولت به برجام دل نبسته بود و تمام اقدامات خود را به برجام و مسائل حوزه سیاست خارجی منعطف نمی‌کرد. در حال حاضر نیز اعتقاد ما بر این است که باید خود را در شرایط جنگ اقتصادی با اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها ببینیم و خود را مسلح کرده و صرفا از ظرفیت داخلی استفاده کنیم و با تقویت توان داخلی خود باعث شویم فشارها کاهش یابد.»
«امیرحسنخانی» در ادامه با یادآوری این مطلب که دنیای امروز تک‌قطبی نیست عنوان کرد: «اگر ما قابلیت‌های مختلف خود را توسعه داده بودیم و به موقع از آن استفاده می‌کردیم می‌توانستیم حرف بیشتری برای گفتن داشته باشیم چنانچه در حال حاضر در حوزه هسته‌ای و غنی‌سازی اورانیوم حرفی برای گفتن داریم و حتی می‌توانیم بیش از چیزی که در حال حاضر هستیم از آن استفاده کنیم.»
منافع مشترک اروپا و آمریکا
«علی ابراهیمی» نماینده مردم شازند و عضو فراکسیون امید در مجلس شورای اسلامی، گفت: «تحریم پتروشیمی به بهانه قرارداد با قرارگاه خاتم هم بهانه بود زیرا آمریکایی‌ها به دنبال تمام روزنه‌های ایران هستند، هر روزنه‌ای که ایران به واسطه آن درآمد داشته باشد یا از آن طریق بخواهد درآمد ارزی خود را تامین کند.»
وی افزود: «پس از تشدید تحریم‌های نفتی امید‌ها به سمت صادرات محصولات پتروشیمی و غیرنفتی بود که بعد از مدت کوتاهی آمریکا این بخش را هم مورد تحریم قرار داد، این نشان می‌دهد هیچ بعید نیست که روزنه که اروپا به دنبال آن است تا در قالب اینستکس راه‌اندازی کند را هم تحریم کنند.»
ابراهیمی معتقد است: «اروپا توانمندی و آمادگی کافی برای همراهی با ایران و مقابله با تحریم‌های آمریکا را ندارد هرچند رفتار دیپلماتیک آنها و اظهارنظرها حداکثر همراهی را نشان می‌دهد. اروپایی‌ها نمی‌توانند اقدام عملی داشته باشند زیرا عمده شرکت‌های اروپایی با آمریکا منافع مشترک یا سرمایه‌گذاری مشترک دارند از این رو منافع خود را به خطر نمی‌اندازند.»
وی با بیان اینکه ایران در این سال‌ها در کسب منافع مشترک با دیگر کشورها کوتاهی کرده است، گفت: «این موضوع سبب شده تا تهدیدات ما برای آنها قابل توجه نباشد لذا به چند دلیل آسیب‌پذیر شدیم.»
عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: «ما نه تنها قانون را درست اجرا نکردیم و هر روز به نفت وابسته‌تر شدیم، بلکه با سایر کشورهای دنیا منافع مشترک ایجاد نکردیم و از همه مهمتر در داخل کشور، عدالت را در توزیع ثروت رعایت نکردیم لذا بخشی از مردم فقیر و بخشی بی‌دلیل غنی شدند و فاصله طبقاتی افزایش پیدا کرد.»