کفران نعمت چه زمانی حاصل می‌شود؟
عَن أَبِی عَبدِاللهِ جَعفَرِ بنِ مُحَمَّد (عَلَیهِمَا السَّلَامُ) قَالَ: طُوبى لِمَن لَم یُبَدِّل نِعمهًْ اللهِ کُفراً طُوبى لِلمُتَحابّین فِی الله.(از امام جعفر صادق(ع) روایت شده است که حضرت فرمودند: خوشا به حال کسی که نعمت خداوند را به کفران [نعمت] تبدیل نکند و خوشا به حال آنان‌که براى خدا به یکدیگر علاقه دارند.(۱)
***
طُوبى لِمَن لَم یُبَدِّل نِعمَهًْ اللهِ کُفراً؛ این بسیار مطلب مهمّی است: مسئله‌ تبدیل نعمت خدا به کفران؛... گاهی خدای متعال نعمتی به انسان داده است؛ فرض بفرمایید نعمت «بیان»، نعمتی است؛ می‌توان این نعمت را در راه ترویج معارف الهی به کار برد، می‌توان هم آن را در جهت عکس به‌کار برد؛ این نعمت را اگر کسی در جهت عکس مقاصد الهی به کار ببرد، کفران این نعمت را کرده، نعمت را تبدیل کرده است به کفر.
فرض بفرمایید داشتن مال دنیا یک نعمت است؛ مال دنیا، نعمتی است که خداوند به بعضی عنایت می‌کند؛ می‌توان با این نعمت، درجات عالیه را کسب کرد -صدقه داد، انفاق کرد، کسانی را از بدبختی و از هلاکت و گرسنگی نجات داد- می‌توان هم بعکس، این پول را در راه‌های فساد، در راه‌های حرام، در راه‌اشاعه‌ محرّمات، در راه افساد خود و دیگران به کار برد؛ این کفران نعمت الهی است.
قدرت و توانایی مدیریّت و احراز مناصب مدیریّتی یک نعمت است؛ یک روزی بود که ما و شما باید همین‌طور در جریان تصمیم مدیران جامعه -که به دشمنان دین و دشمنان کشور وابسته بودند- حرکت می‌کردیم، بدون اینکه اختیاری داشته باشیم؛ امروز، بسیاری از خود ما جزو مدیران کشور هستیم -در هر بخشی که هستیم، در هر حدّی که هستیم- و قدرت ایجاد مسیر، تغییر مسیر، تصحیح مسیر را خدای متعال به ما داده است؛ این یک نعمت است. این نعمت را چه‌جور مصرف می‌کنیم؟ اگر این مدیریّت در جهت خدمت به مردم و هدایت جامعه به آن سمتی که مطلوب دین خدا است به‌‌کار رفت، این شکر نعمت است؛ اگر چنانچه در این جهت به‌کار نرفت، معطّل ماند یا عکسش به‌کار رفت، این کفر نعمت است. گاهی این کفران نعمتها، به‌حدّی است که قابل جبران هم نیست…
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱) امالی طوسی، مجلس اوّل، ص ۲۱
شرح حدیث در ابتدای درس خارج فقه ، 1396/2/10
پايگاه اطلاع‌رساني دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت‌الله خامنه‌اي