پرسش:
در مواجهه با مشکلات و مصائب زندگی، چه راهکارهایی برای تقویت آستانه تحمل و صبر و بردباری انسان وجود دارد؟
پاسخ:
در دو بخش قبلی پاسخ به این سوال، ضمن تاکید بر طبیعی بودن وجود ناملایمات و سختی‌ها و مشکلات در زندگی به چهار محور اساسی شامل: 1- صبر یکی از مقامات سالکین 2- انواع صبر در برابر مشکلات 3- توجه به هدف غایی صبر 4- آفات صبر و همچنین راهکارهای تقویت روحیه صبر شامل شناخت طبیعت زندگی دنیا پرداختیم. اینک در ادامه دنباله مطلب را پی‌می‌گیریم.
2- خودشناسی
اگر انسان همه چیز خود را از خدا بداند دیگر در حوادث و یا جایی که چیزی از او گرفته می‌شود، گویی اتفاقی نیفتاده و همواره این شعار را الگوی رفتار خویش نماید (ما از خدائیم و به او باز می‌گردیم)
3- امید قطعی به وعده الهی مبنی بر گیاش سختی‌ها
اينکه انسان به اين وعده الهي که فرموده: إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْراً «(آرى) مسلّماً با(هر) سختى آسانى است » (الشرح : 6) به يقين برسد.
4- اميد بستن به جبران محروميّت‌ها
پیامبر گرامی(ص) فرمود: خداوند دنيا را خانه گرفتارى و بلا، و آخرت را خانه جزا قرار داده، پس بلاى دنيا را، سبب پاداش آخرت و عوض آن معيّن نموده، پس بلاى دنيا عطا و پاداش آخرت را در پى دارد، و دنيا زودگذر است و به سرعت پيموده مى‏شود،6 ـ كمك از ذات حق: از ديد قرآن مهمترين پشتوانه صبر ياري خداوند است و بدون كمك او صبر كامل نمي شود. (ارشاد القلوب-ترجمه سلگى، ج‏1، ص 77 )
5- زنده نگه‌داشتن خاطرة قهرمانان صبر
اينکه انسان زندگي صابران و نتيجه صبرشان را مطالعه كند و از آنها بخصوص پيامبران و امامان الگو بگيرد، نقش بسيار سازنده‌اي در تقويت صبر دارد.
6- ايمان به قضا و قدر
بداند براي سنت الهي تبديل و تحويلي نيست و آنچه از دست رفته باز نمي‌گردد پس بي صبري فايده ندارد
7- بداند كه محنت از جانب پروردگار اوست كه مهربانترين کس نسبت به اوست و خير و صلاح او را مي خواهد و عقل از ادراك عواقب امور قاصر است.
8- روحيه عجول بودن را کنار بگذاريد
براى نتيجه‌گيرى در کارها عجول نباشيد؛ حتي براي نتيجه گرفتن در تقويت روحيه صبر هم نبايد عجله کرد.
9- از حساسيت بيش از حد در هر زمينه بپرهيزيد.
10- خود را براي دريافت رفتارهاى نابجا و خلاف انتظار آماده سازيد
هميشه فضاى ذهنى و روانى خود را براى شنيدن و دريافت رفتارهاى نابجا و خلاف انتظار آماده سازيد و به اين معنا كه همواره در هر مساله‏اى، ابتدا از ديگران انتظار بدترين برخورد را داشته باشيد و خود را براى تحمل آن آماده كنيد.
اين مساله باعث مى‏شود برخوردهاى بهتر از مورد انتظار در شما ايجاد خشنودى نمايد. در حالى كه اگر هميشه انتظار برخورد خوب داشته باشيد، چه بسا نتيجه عكس خواهيد گرفت.
11- در مقابل رفتار ناپسند ديگران عکس‌العمل‌هاي مناسب آماده کنيد
قبل از مواجه با برخوردهاى نابجا ديگران پاسخ خود و عكس‏العمل خوب خود را براى مواجه با رفتارهاى خلاف انتظار ديگران در ذهن خويش مرور كنيد و با طرح ذهنى آماده شده با رفتارهاى بى‏مورد ديگران برخورد كنيد مثلًا با خود بگوييد اگر فلان شخص به من ناسزا بگويد به حرف او توجه نمى‏كنم همچنان دوستش دارم چون گناهان من را پاك كرده و اين صبر سبب تعالى روحى من مى‏شود و به هر حال با اين كلمات و تلقينها هميشه آمادگى ذهنى و روانى خود را براى عملكردهاى خلاف انتظار مردم فراهم سازيد.                      ادامه دارد