نگاهی به جام جهانی 2014 و تاثیرات فرهنگی،اقتصادی و سیاسی صنعت فوتبال (بخش پایانی)
دفاع قدرتمند یوزهای ایرانی در برابر عقاب آفریقا (گزارش روز)
گالیا توانگر
در شرایطی که فقط چند ساعت تا آغاز بازی ایران و نیجریه در ورزشگاه "بایکسادا” شهر کوریتیبا باقی مانده بود اما هنوز این ورزشگاه از نظر امکانات تکمیل به نظر نمیرسید.
به عنوان مثال آسانسورهای ورزشگاه هنوز کار نمیکردند و خبرنگاران باید برای رسیدن به جایگاه خود در ورزشگاه، شش طبقه را با پله میرفتند. با اینکه چند ساعت تا آغاز بازی باقی مانده بود اما تعدادی کارگر در ورزشگاه در حال تعمیرات جزیی بودند و فعلاً ورزشگاه آماده نشده بود.
با این حال کیفیت چمن ورزشگاه "بایکسادا”بسیار مطلوب بوده و حداقل چمن ورزشگاه آماده میزبانی مناسب برای برگزاری سیزدهمین بازی دور مقدماتی بازیهای جام جهانی 2014 به نظر میرسید.
تيم ملي فوتبال ايران در اولين ديدار خود در جام جهاني برزيل-روز چهارم رقابت ها- برابر نيجريه به تساوي بدون گل رسيد.اگر چه این اولین تساوی جام 2014 به حساب میآمد،اما در اين ديدار شاگردان "کيروش” بازي تدافعي خوب و قابل قبولی را به نمايش گذاشتند و توانستند يک امتياز حساس را از اين ديدار بگيرند.
علی رغم انتقادهایی که نسبت به جذابیت بازی ایران و نیجریه در سیزدهمین بازی جام 2014 از سوی برخی رسانههای خارجی صورت گرفت اما آمار بازی نشان میدهد که دو تیم توانستهاند موقعیتهای خطرناک چندانی را روی دروازه حریف خلق کنند اگر چه این شمار به کمتر از ۱۰ فرصت گلزنی رسید. بیشترمالکیت توپ برای نیجریه بود اما آنها نمیتوانستند دفاع منظم ایران را باز کنند و البته این ایران بود که توانست خطرناکترین موقعیت بازی را خلق کند. "وینسنت انیاما "ضربه سر قوچاننژاد را روی ضربه کرنر مهار کرد تا گلی به ثمر نرسد.
ورود بازیکنانی مثل "پیتر اودموینگی” و "شولا آمهئوبی”به زمین هم نتوانست روند بازی را عوض کند و بازی در نهایت با نتیجه بدون گل به پایان رسید.اما بهویژه با ورود "شولا” دقایقی نیجریهای ها تهاجمی سخت شده بودند. برخی کارشناسان معتقدند اگر تعویضهای تیم ما هم زودتر انجام میشد شاید گلی هم برای تیم ما به ثمر میرسید.
دفع هوشیارانه توپ رقیب معنایش تدافعی بازی کردن نیست
رحمان رضایی متولد 1353 برای نخستین بار در زمان مربیگری میروسلاو بلاژویچ به تیم ملی ایران دعوت شد. وی در تیر ماه ۹۱ اعلام کرد که دیگر فوتبال بازی نمیکند و به دنبال مربیگری است.
رضایی در گفت و گو با گزارشگر کیهان در مورد شرایط و وضعیت آمادگی تیم ملی کشورمان توضیح میدهد:«بنده دورا دوردر جریان وضعیت آمادگی تیم به طور کامل بودم. وضعیت تیم ما رضایت بخش است.حتی میتوانم بگویم در بهترین وضعیت ممکن خود قرار دارد اما نباید فراموش کرد که بهترینهای دنیای فوتبال در گروه اف با ما همبازی شده اند.ما باید در طی این بازی ها در درجه اول سعی کنیم گلی نخوریم. چرا که به تجربه ثابت شده تیمهایی که همان ابتدای بازی گل خوردهاند خیلی سخت توانستهاند نتیجه دیگری را برای خود رقم بزنند و جبرانی داشته باشند.»
از این بازیکن سابق تیم ملی سوال میکنم:«پس شما موافق تدافعی بازی کردن "کی روش” هستید و این سیاست وی را در طول بازی ها تایید میکنید؟وی پاسخ میدهد:«نه،من طرفدار تدافعی بازی کردن نیستم. معتقدم باید تمام تلاشمان این باشد که در درجه اول در این بازی ها گل نخوریم.این معنایش با تدافعی بازی کردن فرق دارد. اگر گل نخوریم لااقل یک امتیاز را داریم. اگردر همان ابتدای کار و شروع بازی گل بخوریم شرایط برای جبران به مراتب سختتر خواهد شد.اگر بتوانیم خوب دفاع کنیم و سپس در ضد حمله یا کارهای ترکیبی به دروازه حریف فشار بیاوریم بعید نیست حتی به گل هم دست پیدا کنیم.
رضایی پیش از برگزاری بازی ایران و نیجریه میگوید:«گل خوردن از نیجریههایی که سرعتی اند،کار را سخت میکند و به آنها روحیه میدهد که به گلهای بیشتری دست پیدا کنند.»
اما در بازی ایران- نیجریه خط دفاع ما به خوبی تلاش هایش نتیجه داد و همانطور که رضایی پیشبینی کرده بود بدون اینکه بچهها اجازه دهند دروازه ما باز شود لااقل امتیاز تساوی را از آن خود کردند.همین تساوی هم در برابر تیمی که طی سنوات گذشته قهرمان آفریقا بوده نتیجه بسیار خوبی به حساب میآید.
وی در باره این که چالش مهم حال حاضر فوتبال ما از نگاه او مدیریتی است یا ساختاری، برایمان میگوید:«به نظر من چالش مدیریتی بر چالش ساختاری میچربد چرا که اگر مدیریت کار آمد باشد قادر خواهد بود با بسته سیاستی که اعمال میکند حتی به تقویت زیر ساخت ها نیز نائل آید. به عبارت دیگر اگر مدیریت فوتبالی قوی داشته باشیم،هم چالش مدیریت فوتبالی رفع میشود و هم زیر ساخت ها را به نحو بهتری تقویت میکند.»
خاستگاه فوتبال آسیایی است
اگر چه خیلی ها میپندارند بازی فوتبال در دامن کشورهای اروپایی یا دست کم آمریکای لاتین شکل گرفته اما حقیقت این است که خاستگاه فوتبال آسیاست.
فوتبال از آسیا ظهورکرد و در این قاره کهن آغازگردید. شواهد تاریخی نشان میدهد که قدمت بازی فوتبال به سده دوم و سوم پیش از میلاد در چین بازمیگردد. پرچمدار این ورزش دودمان هان بودند که به توپی چرمی پرشده از پر و مو لگد میزدند.
دور این توپها حدود ۴۰–۳۰ سانتیمتر بودهاست.این بازی چینی "تسو چو”نامداشت و امپراطوری هان در دوران زمامداری خود، این بازی را در سراسر چین گسترشداد. نوع دیگری از این ورزش حدود ۶۰۰–۵۰۰ سال بعد در ژاپن آغازگردید؛ اما هیچ مسابقه رقابتی میان ژاپن و دودمان هان صورت نگرفت. در آن زمان، بازیکنان در دایرهای نسبتاً کوچک میایستادند و توپ را از یکدیگر عبور میدادند.
"کمری”نام ژاپنی این بازی بود و در مقایسه با فوتبال امروزی بسیار متفاوت بود. سپس فوتبال در یونان و به شکل ورزش "هارپاستوم”در روم نیز رواجپیداکرد. فوتبال در بازیهای یونانیان و رومیان تغییرات عمدهای یافت؛ بهطوری که دوتیم در یک میدان مستطیلشکل که خط میانی میدان نیز داشتهاست، بازی میکردند. مردمی که "هارپاستوم”بازی میکردند، اغلب مردم خشنی بودند، به توپ لگد میزدند تا آن را از خط دروازه عبور دهند یا به فرد دیگری پاس بدهند که وی چنین عملی انجام دهد. تیم دیگر نیز قصد متوقفکردن روند تیم حریف و بازپسگیری توپ را به هر طریق ممکن انجام میداد. هیچ طول و عرض خاصی برای میدان بازی درنظر گرفته نمیشد؛ بازیکنان شمارهای نداشتند و کمبود قوانین احساس میشد.
اولین مسابقه فوتبال بینالمللی انگلستان و اسکاتلند در سال ۱۸۷۲میلادی انجام شد. مدرنترین نسخه فوتبال در سده دوازدهم میلادی از انگلستان سرچشمه گرفتهاست. این بازی در انگلستان بسیار محبوبشد؛ اما پادشاهان هنری دوم و هنری چهارم انگلستان فوتبال را ممنوعکردند. آنها معتقد بودند که محبوبیت فوتبال به محبوبیت ورزشهای سنتی انگلستان مانند شمشیربازی و تیراندازی با کمان لطمه میزند. پیشینه معاصر این بازی جهانی به بیش از ۱۰۰ سال پیش بازمیگردد؛ زمانی که این ورزش در انگلستان شکلگرفت.
سه اشتباه "کی روش " از دید خوردبین
محمود خوردبین متولد 1327 در تهران بازیکن اسبق فوتبال ایران است. وی سالها سرپرست باشگاه پرسپولیس بود.
این پیشکسوت فوتبالی کشورمان در گفت و گو با گزارشگر کیهان درباره وضعیت تیم ملی توضیح میدهد:«بچه ها از لحاظ تکنیکهای فردی خوبند اما در بازی تیمی چون در گروه سختی قرار گرفته ایم ناگزیریم نهایت سعی مان بر این باشد که گل نخوریم. »
وی صراحتا به سه اشتباه "کی روش” از دیدگاه خود پرداخته و ادامه میدهد:«اولا تا دو روز مانده به بازی ها دروازبان اصلی را اعلام نکرد. در حالی که باید زودتر از اینها اعلام میشد تا لااقل فرد آمادگی روحی لازم در خود را ایجاد میکرد. ثانیا بیشتر از بازیکنانی که در خارج بازی کردهاند بهره برده که حتی بعضا به سختی فارسی صحبت میکنند. نمیشود با آنها در شرایط فوتبالی ما ارتباط صد در صدی برقرار کرد. ثالثا مجتبی جباری خط خورد،علی کریمی را به برزیل نبرد و دروازبانی که تا دقیقه نود بنا بود در بازی با نیجریه حضور داشته باشد را به یکباره در صدد تعویضش برآمد.»
اما علی رغم نظر این پیشکسوت در بازی ایران- نیجریه دیدیم خیلی هم بد نشد.علیرضا حقیقی هوشیار و آماده در دروازه جای گرفت و چندین موقعیت گل خط حمله نیجریهای ها توسط حقیقی مهار شد و به ثمر ننشست.
فوتبالمان باید به معنای واقعی حرفهای شود
رسول کربکندی62 ساله بازیکن سابق و مربی فعلی فوتبال کشورمان است.او در گذشته دروازهبان تیم ملی فوتبال ایران بوده و در جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین در تیم ملی حضور داشت.این پیشکسوت معتقد است که جام جهانی بزرگترین نمایشگاه فوتبال دنیاست.
وی میگوید:«تیم ها در جام میخواهند نتیجه برنامههایی را که طی چهار سال گذشته از سرگذراندهاند در این رقابت ها بسنجند. پیامدهای جام برای هریک از تیم ها درست پس از شنیدن سوت پایان بازی ها رقم میخورد. تیم ها به نواقص کارشان طی رقابت ها پی بردهاند و حالا که به خانه بر میگردند میخواهند تا چهار سال بعدی این نواقص را رفع کرده و بهتر از گذشته باشند.تیم ملی ما هم امسال بعد از هشت سال راهی جام شده است. اما آن میزان مورد انتظار بهتر شدن را در تیم که بعد از اجرایی شدن یک برنامه هدفمند محقق میشود،نسبت به هشت سال پیش نمیبینیم.به جای تولید بازیکن دیدیم که بیشتر از بازیکنانی که در خارج کشور پا به توپ میزنند استفاده شد. در کنار همه این مسائل همین که تیم ما به عنوان تیم اول روانه جام شد،استرس ها قدری تقلیل یافت و بچههای تیم با روحیه بهتری روانه این دوره رقابت ها شدند.»
کربکندی درباره آمادگی تیم ملی در گفت و گو با گزارشگر کیهان میگوید:«چون آن میزان آمادگی لازم را طی هشت سال گذشته کسب نکرده بودیم یک کار خوب و بجای سر مربی این بود که اردوهای تدارکاتی ما را زودتر از سایر تیمهای حاضر در جام برگزار کرد.سعی کرد تا حدودی با اعمال روشهایی کمبودها را تقلیل بخشد و شرایط بهتری از لحاظ امادگی برای تیممان رقم بخورد.»
این پیشکسوت بر اهمیت اولین بازی هر تیمی در دور رقابتهای جام جهانی تاکید کرده و میگوید:
« در اولین بازی معمولا تیم ها نمیتوانند هر آنچه در مشت دارند رو کنند.حتی برزیل هم روبهروی کروواسی صد در صد خودش نبود و حاشیه سترگ امنیتی برای خودش نساخت. ضمن اینکه بازی اول به لحاظ روانی و روحیه بخشی به تیم بسیار حائز اهمیت است. به نظر من تیم ملی ما باید همه هم وغمش را بگذارد که بازیهای قابل قبولی در جام ارائه دهد. خود را محک بزنیم و ببینیم در این اردوهای تدارکاتی چه چیزهایی به دست آوردیم و نواقص کارمان کجاست؟ به عبارت دیگر حضوری قدرتمند و نمایشی قابل قبول داشته باشیم.»
وی یکی از شگفتیهای جام 2014 را در این میبیند که هیچ تیمی بسته بازی نمیکند و نتایج کاملا
غیر قابل پیش بینیاند و شیوه بازی ها نسبت به جامهای گذشته بسیار سختتر شده است.
کربکندی در مورد شیوه تدافعی بازیکنان "کیروش” میگوید:«چون حریفهای ما قدرند ناچاریم ابتدا خوب دفاع کنیم و سپس درضد حملات و یا ضربات ایستگاهی به گل برسیم.»
بازیکن تیم ملی در جام 1978 گله مندانه میگوید:«متاسفانه فوتبال ما قانونمند نیست. قوانینی را میخواهد که بتوانیم مثل همه دنیا یک برنامهریزی و تفکرات بهتر فوتبالی داشته باشیم. یعنی به معنای واقعی حرفهای شویم.باید قوانینی گذاشته شود که باشگاه ها متعهد شوند.ضمنا قانونی وضع شود که مربی و بازیکن حق دخالت به داوری را نداشته باشند. ثالثا فقط پول به حساب بازیکن نریزند بلکه بازیکن هم در اقبال به باشگاهش به یک سری اصول پایبند باشد.»
کربکندی با گلایه از چرخه معیوب تولید بازیکن معتقد است که زیربنای فوتبال ما زیر بنای خوبی نیست و اگر همینطور بی خیال استعدادیابی،ستاره سازی و تولید بازیکن دست روی دست بگذاریم از فوتبال بانشاط و شگفتی ساز فاصله خواهیم گرفت.