راهکارهای درمان حسادت(1)(پرسش و پاسخ)
پرسش:
حسادت که یکی از بلاهای خانمانسوز نفسانی است که از شر ظهور آن به خدای متعال باید پناه برد چه راهکارهایی برای معالجه و درمان آن وجود دارد؟
پاسخ:
در میان رذائل اخلاقی حسادت یکی از مخربترین و خطرناکترین صفات سیئه نفسانی است که ضررهای آن بیش از آنکه متوجه شخص حسود باشد، جامعه انسانی را متضرر و متلاشی میکند بدین لحاظ خدای متعال در سوره الفلق، شر بروز و ظهور حسادت در افراد را بسیار ویرانگر دانسته که متعاقب آن باید به خدا پناه برد.
تعریف «حسادت» و فرق آن با «غبطه»
«حسادت» به معناى این است که انسان از اینکه دیگرى داراى نعمتى است، ناخرسند باشد و آرزوى زوال آن را از وى کند؛ چه خود نیز داراى آن نعمت باشد یا نباشد. اما «غبطه» ناراحتى از کامیابى دیگران و آرزوى زوال آن نیست؛ بلکه افسوس از آن است که چرا خود فرد داراى چنان موهبتى نیست و آرزو کند که او هم این نعمت را داشته باشد.
علت اصلی حسادت
پایه مهم و علت اصلی حسادت شناخت غیردرست و اختلال در سیستم شناختى است به این کیفیت که فرد مبتلا به حسادت داشته خود و خود را کم، اندک، نامناسب و... مى داند به تعبیرى فرد از ضعف فکرى در نحوه تلقى امور رنج مىبرد اگر فردى به پیشرفت یکى حسادت مىورزد به واسطه این فکر غلط است که مىپندارد دو نفر نمىتوانند پیشرفت کنند و میدان رقابت را تنگ مىبیند و یا اگر کودکى به دوستى پدر نسبت به برادرش حسادت مىورزد ازاین روست که مىپندارد پدر فقط یکى را مىتواند دوست داشته باشد ولى بعد که بزرگ مىشود و دید او وسعت مىیابد به این نکته پى مىبرد که پدر مىتواند همزمان چندین نفر را دوست داشته باشد و لذا دیگر حسادت نمىورزد به هر حال از آنجا که حسادت ریشه در سیستم شناختى دارد. بنابراین باید ابتدا نوع شناخت و نگرش انسان به اشیا واقعی و حقیقی شود.
راهکارهای درمان حسادت
۱- اعتراف به بیماری
آگاهی و پذیرش بیماری، اولین قدم برای درمان آن است. چه بسیارند بیمارانی که در اثر عدم آگاهی و یا عدم پذیرش بیماری، فرصت علاج و درمان را از خود سلب مینمایند. همین که شما به وجود این حس بسیار خطرناک و به تعبیر روایات، هلاککننده اخلاقی، واقف گشته و به آن اعتراف نمودهاید، اولین گام اساسی برای درمان آن را برداشتهاید.
۲-توجه به ضررهاى (دنیوی و اخروی ) حسادت
تلقى حسادت به عنوان یک بیمارى خطرناک، مىتواند زمینه را براى درمان آن فراهم آورد.حسد موجب ضررهاى بدنى و نیز رنج و اندوه فراگیر و طولانى مىشود.توجه به اینکه حسادت، اولین ضربه و مهلکترین آنها را بر حسود وارد مىآورد و او را اسیر غم و اندوه مىسازد، مىتواند به عنوان زنگ بیدار باش مورد توجه قرار گیرد. بنابر این باید این نکته را که «حسد جز زیان حسود چیزى دربر ندارد» را خوب درک نمود. حسد به لحاظ فردی نه تنها زیانى براى حسود (مورد حسد واقع شده) ندارد بلکه به نفع اوست زیرا که حسادت دیگران نوعا موجب غیبت او یا تهمت به او مىگردد. (و حتى گاه به مراحلى بالاتر) و این کار موجب از بین رفتن گناهان او و به دوش کشیده شدن آنها توسط حسادتکننده مىگردد. انسان خردمند هیچگاه ضرر خود را نمىخواهد و چه ضررى از حسادت بالاتر.
امام زینالعابدین(ع) فرمود: مردم! « إِنَّ إِبْلِیسَ أَخْرَجَ آدَمَ مِنَ الْجَنَّهًِْ بِالْحَسَدِ فَلَا تَحْسُدُوهُ فَتَحْبَطَ أَعْمَالُکُمْ »
ابلیس به آدم(ع) حسادت کرد و همین حسادت سبب شد که خود را برای همیشه جهنمی کند؛ (من لایحضره الفقیه، ج۲،ص۲۴۵).
ادامه دارد